recensies van nederlandstalige biografieën

Cesar, het leven van drummer op het ritme van de tijd

The Golden Earring, een van de oudste rockbands ter wereld, viel stil toen afgelopen zomer George Kooymans overleed. Zijn dood betekende ook het definitieve einde van de band. De drie overgebleven leden lieten daar geen twijfel over bestaan. In Cesar kijkt drummer Cesar Zuiderwijk terug. Niet alleen op de...

Schrijven deed Fré Dommisse het liefst

“Je bent in een krankzinnigengesticht, je bent krankzinnig!” schreef Fré Dommisse in haar debuutroman Krankzinnigen. Met dit boek doorbrak zij als een van de eersten het taboe op psychische ziekte. In haar biografie Fré Dommisse - Schrijfster tussen normaal en abnormaal (1900-1971) laat Catharina Th. Bakker zien hoe en waarom Fré...

Hendrik Lodewijk Drucker: een ten onrechte vergeten politicus en jurist

Anders dan zijn beroemde halfzus Wilhelmina Drucker, beter bekend als “Dolle Mina”, is Hendrik Lodewijk Drucker (1857-1917) zeker voor het grote publiek een onbekende. Dat is jammer, omdat hij in zijn tijd een eminent jurist en een vooraanstaand politicus was. Zowel zijn wetenschappelijke werk als zijn activiteiten als progressief-liberaal...

Darja Collin en de moderne dans in Nederland

Darja Collin, was dat niet de vrouw van de dichter Slauerhoff? Was dat geen danseres? Het zijn die twee vragen die opkomen als haar naam eens mocht vallen. Schrijver Arend Hulshof raakte na het herlezen van de biografie van Slauerhoff van Wim Hazeu gefascineerd door deze vrouw ‘die meer...

Andries Sternheim: “Wij horen allen opvoeders te zijn”

“Vergeten binnen de Frankfurter Schule’ luidt de ondertitel van Bertus Mulders biografie van Andries Sternheim (1890-1944). Mulders programmatische titel belooft een eerherstel voor deze Joodse medewerker van het Institut für Sozialforschung. Die belofte lost de biograaf volledig in. Bertus Mulder studeerde arbeidssociologie en was docent sociale geschiedenis. Hij is bijzonder...

Jac. P. Thijsse achterna. Dik van der Meulen schreef sublieme dubbelbiografie

Een jaar of 20 geleden werkte schrijver Willem van Toorn mee aan het scenario voor een televisiefilm over de landschappen van Jac. P. Thijsse. De bedoeling van regisseur Jan Bosdriesz was om te laten zien hoe deze landschappen er inmiddels bij lagen en te onderzoeken hoe ze door bewoners...

Vitus Bruinsma, de vergeten wereldverbeteraar

Vitus Bruinsma, geboren in Leeuwarden en oprichter van de (Friesche) Volkspartij, was een bijzonder en veelzijdig mens. Hij maakte in de laatste decennia van de 19e eeuw vooral naam met zijn pogingen om verschillende groeperingen, van socialisten tot linkse liberalen, te verenigen om algemeen kiesrecht en andere sociale hervormingen...

Volgens de koloniale blik van Nederlandse psychiaters stond de ‘Javaanse psyche’ onafhankelijkheid in de weg

‘Emotioneel’. ‘Fantasierijk’. ‘Kinderlijk’. ‘Emotioneel’. ‘Impulsief’. ‘Overdreven genotszucht’. ‘Grote ijdelheid’. ‘Fixatie op seksualiteit’. ‘Niet gesteld op huiselijke gezelligheid’. ‘Gering plichtsgevoel’. ‘Geen spaarzaamheid’. ‘Suggestibel’. Met onder meer die woorden zou volgens Nederlandse koloniale psychiaters als Feike van Loon en Petrus Henri Marie Travaglino ‘op wetenschappelijke gronden’ de Javaanse psyche te typeren...

Wilhelmina Drucker: een uiterst onafhankelijke vrouw  

Marianne Braun heeft haar biografie Wilhelmina Drucker. Een vrouw in de oppositie op een goed moment gepubliceerd. Op 5 december aanstaande is het honderd jaar geleden dat Drucker in Amsterdam stierf. En in het afgelopen voorjaar werd de naar haar genoemde radicaal-feministische Dolle Mina-beweging die in 1969-1970 ontstond, nieuw...

Het wonderbaarlijke leven van Louisette, de vergeten ster van de revue

Louisette was de grote revuester van de jaren 10, 20, 30 en 40 van de vorige eeuw, de Nederlandse Mistinguett. Een gevierd artieste, die uiteindelijk eenzaam stierf en in de vergetelheid is geraakt. Als piepjonge twintiger maakte Danny van Zuijlen al eens een liefdevolle kleinkunstvoorstelling over Louisette. En over...

‘Het is alles even wonderlijk’. De vervlogen wereld van Marie, gravin van Bylandt (1874-1968) door Alies Pegtel

De vervlogen wereld van Marie, gravin van Bylandt van Alies Pegtel is prachtig uitgegeven. Alleen de foto op de voorkant van het gebonden boek intrigeert al. De gravin heeft een open blik en - een beetje slordig - opgestoken haar; ze draagt een mantelkostuum met vest en das. Ze...

Heere Heeresma. Zoektocht naar een werkelijkheid die niet de waarheid hoeft te zijn

Ondanks dat Heere Heeresma (1932-2011) in de jaren zeventig en tachtig een grote lezersschare kende - dankzij boeken als Een dagje naar het strand (1962), Han de Wit gaat in ontwikkelingshulp (1972), en Zwaarmoedige verhalen voor bij de centrale verwarming (1973) - is hij als persoon voor vrijwel iedereen...

recensies van engelstalige biografieën

De boekverkoper van Hay: Richard Booth

Hij was niet alleen de founding father van het Kingdom of Books Hay-on-Wye, pal op de grens van Engeland en Wales, maar daarmee ook...

James Baldwin 1924-1987. I have a dream – and I have this nightmare

2024 was in de Verenigde Staten het jaar van de James Baldwin's centenary en dat schijnt uitbundig gevierd te zijn, want “Jimmy is still...

In de bubbel van de laatste tsaar Nicolaas II (1868-1918)

Je kunt The Last Tsar van Tsuyoshi Hasegawa uiteraard lezen als de zoveelste biografie van de laatste tsaar van de Romanov-dynastie, geupdate met de...

Russia in Four Criminals. Een toch wel ook hoopgevende Russische onderwereld

De vier Russen van biograaf Federico Varese (1965) vormen wat je noemt een zeer gevarieerd gezelschap. Eén was zijn hele leven een gezworen vijand...

Zhou Enlai – het ‘schoothondje’ van Mao Zedong?

In de jaren 70 kende het grote publiek in Nederland dankzij pers en televisie drie Chinese mannenkoppen: die vande voorzitter van de Chinese Communistische...

Dorothy Parker (1893-1967) – Al te geniale Hollywood darling

Dorothy Parker was en is in de Verenigde Staten een household name, bekend om haar meedogenloze theaterkritieken in het blad Vanity Fair (na weer...

Vitas Gerulaitis: tennisgrootheid die een echte biografie verdient

Als je in de geschiedenis van de edele tennissport aan één speler een imago van seks, drugs en rock & roll kunt toedichten, dan...

Masayoshi Son – de bijna-triljonair

In 2023 kwam het Nederlandse bruto binnenlands product (bbp, alle producten en diensten) voor het eerst uit boven het biljoen, dus boven de duizend...

Jevgeni Prigozjin – van kruimeldief tot redder van Rusland

Downfall, de titel van deze biografie van Jevgeni Prigozjin, verwijst niet alleen naar de opkomst en neergang van deze warlord van het Wagner-huurlingenleger, die...

De korte nek van Lula

Bij deze biografie van Luiz Inácio Lula da Silva, de voormalige machinebankwerker die in 2022 voor een derde keer tot president van Brazilië werd...

Hitlers getrouwen – nazi’s in alle soorten en maten

Na de levenslange bemoeienis van historicus Richard J. Evans (1947) met de geschiedenis van de nationaalsocialisten en de Tweede Wereldoorlog, leest deze groepsbiografie van...

Mrs. Jack: Stichter van een uniek museum

Isabella Stewart Gardner (1840-1924) werd befaamd als de stichter van het naar haar genoemde excentrieke museum in Boston.