recensies van nederlandstalige biografieën

Marietta Petkova. Het turbulente leven van een virtuoze pianiste

Een bestaan dat volledig en vrijwel compromisloos in het teken van muziek staat, zo kun je het leven van de Bulgaarse Marietta Petkova (Roese, 1968) omschrijven. Wat aanvankelijk een portret moest worden, groeide van lieverlee uit tot een lijvige biografie over een uitzonderlijk begenadigd pianiste. Lex Bohlmeijer, van huis...

Geheimen achter het podium: de Wereldoorlog van Josephine Baker

Zangeres, actrice, danseres, revuester, schrijfster: wat is Josephine Baker eigenlijk niet geweest? Vermoedelijk was ze de eerste superster van de entertainmentwereld. Josephine werd beroemd op (vooral Franse) theaterpodia, maar verwierf ook een sterrenstatus in de filmindustrie. Haar uitstraling, stem, bewegingen en levenslust bezorgden haar overal ter wereld een enorme...

De biografie van Anna Terruwe is boeiend maar stelt ook teleur

Anna Terruwe (1911-2004) opende in 1945 in Nijmegen een praktijk als zenuwarts. Tot haar klantenkring behoorden religieuzen die psychische problemen kregen door de strenge regels die de katholieke godsdienst hen oplegde. Halverwege de jaren vijftig verbood het Vaticaan haar om mannelijke religieuzen te behandelen. Tien jaar later werd zij...

Funerair wandelen op Zorgvlied

Een afgebroken kolom als verwijzing naar een jonggestorvene, een duif op een grafsteen duidend op verzoening, en de gevleugelde zandloper: het allegorisch symbool dat ons duidelijk maakt hoe kortstondig het aardse leven feitelijk is. Het zijn maar drie van de tientallen funeraire symbolen die je op begraafplaatsen kunt tegenkomen....

De kleine oorlog van Maurice Hirschel

De Hollandsche Schouwburg was de plek waar de Duitsers tijdens de Tweede Wereldoorlog de Joden van Amsterdam verzamelden voordat zij op transport werden gezet naar Westerbork of Vugt. Het was ook een broedplaats van humanitair verzet. Veelal denkt men dan aan Walter Süskind of Henriëtte Pimentel, die naar schatting...

The Kinks: een idolate fan over de gebroeders Ray en Dave Davies

The Kinks zijn alleen The Kinks als ze allebei meedoen. En allebei, dat zijn Ray en Dave Davies. Creatieve spanning, dat is, in het kort, de reden waarom de twee broers niet meer samen het podium op gaan. Vanaf het moment dat ze elk hun eigen weg gingen, eind...

Godfried Bomans, humorist uit heimwee

Zoals bij veel generatiegenoten het geval is, begon de liefde voor literatuur bij mij met Kopstukken van Godfried Bomans. Ze kwamen, dacht ik, voor in een Bulkboek met verzamelde ‘kursieven’. Mijn leraar Nederlands bracht ze ter sprake en ik weet nog dat ik er thuis mijn ouders met veel...

Het godsvertrouwen van verzetsheld Kees Chardon

Tijdens de Tweede Wereldoorlog doken in Nederland zo’n 25.000 à 28.000 Joden onder. De Delftse verzetsstrijder Kees Chardon was een belangrijke spil in het web van de zogeheten ‘Jodenbegunstigers’ die voor de onderduikers een veilig heenkomen zochten. Niet alleen in Den Haag en omgeving, maar ook in Noord-Holland, Brabant,...

Gooilust. De stille strijd van Louise Blaauw-Six

De titel Gooilust van het boek van Jeanette Wagenaar verwijst naar de buitenplaats Gooilust in ’s Graveland die ook wel ‘De tuin van Blaauw’ wordt genoemd. Die benaming is te danken aan Frans Blaauw, een amateur-bioloog die er tussen 1895 en zijn dood in 1936 exotische dieren houdt zoals...

Georg Friedrich Händel. Het fenomenale oeuvre van een theaterdier pur sang

Opnieuw is de Nederlandstalige literatuur verrijkt met een boek over Händel, dat ons op een innemende manier aan de hand neemt om diens immense oeuvre te verkennen. Eerder schreef ik voor biografieportaal een recensie over Georg Friedrich Haendel – de jonge jaren (1685-1713) van de Vlaamse musicoloog Ignace Bossuyt,...

Tante Bertha, de moeder van het Rotterdamse verzet?

Het begon met een bezoek van de auteur, Gerard Groeneveld, aan het Museum ’40-‘45NU in Rotterdam, waar hij al ronddwalend op een tweetal eigenaardige memorabilia stootte. Allebei hadden betrekking op mevrouw B.M. van der Hof-Kooijman, ook wel bekend als tante Bertha. Het ene voorwerp was een ingelijste oorkonde waarin...

Vanuit een heldere visie scoort het minimalisme van Joost Swarte maximaal effect

Hij tekende voor Vrij Nederland, Humo en The New Yorker en won belangrijke prijzen. Toch is Joost Swarte (Heemstede, 24 december 1947) niet alleen tekenaar; hij ontwierp ook affiches, boekomslagen, meubilair, glas-in-lood-ramen, platenhoezen, telefoonkaarten, postzegels en lettertypes. En zelfs een gebouw, de Toneelschuur in Haarlem. Schrijver Ward Wijndelts begaf...

recensies van engelstalige biografieën

Russia in Four Criminals. Een toch wel ook hoopgevende Russische onderwereld

De vier Russen van biograaf Federico Varese (1965) vormen wat je noemt een zeer gevarieerd gezelschap. Eén was zijn hele leven een gezworen vijand...

Zhou Enlai – het ‘schoothondje’ van Mao Zedong?

In de jaren 70 kende het grote publiek in Nederland dankzij pers en televisie drie Chinese mannenkoppen: die vande voorzitter van de Chinese Communistische...

Dorothy Parker (1893-1967) – Al te geniale Hollywood darling

Dorothy Parker was en is in de Verenigde Staten een household name, bekend om haar meedogenloze theaterkritieken in het blad Vanity Fair (na weer...

Vitas Gerulaitis: tennisgrootheid die een echte biografie verdient

Als je in de geschiedenis van de edele tennissport aan één speler een imago van seks, drugs en rock & roll kunt toedichten, dan...

Masayoshi Son – de bijna-triljonair

In 2023 kwam het Nederlandse bruto binnenlands product (bbp, alle producten en diensten) voor het eerst uit boven het biljoen, dus boven de duizend...

Jevgeni Prigozjin – van kruimeldief tot redder van Rusland

Downfall, de titel van deze biografie van Jevgeni Prigozjin, verwijst niet alleen naar de opkomst en neergang van deze warlord van het Wagner-huurlingenleger, die...

De korte nek van Lula

Bij deze biografie van Luiz Inácio Lula da Silva, de voormalige machinebankwerker die in 2022 voor een derde keer tot president van Brazilië werd...

Hitlers getrouwen – nazi’s in alle soorten en maten

Na de levenslange bemoeienis van historicus Richard J. Evans (1947) met de geschiedenis van de nationaalsocialisten en de Tweede Wereldoorlog, leest deze groepsbiografie van...

Mrs. Jack: Stichter van een uniek museum

Isabella Stewart Gardner (1840-1924) werd befaamd als de stichter van het naar haar genoemde excentrieke museum in Boston.

Roger Federer: de meest stijlvolle tennisser ooit

De eerste keer dat ik bij toeval een stuk las van Christopher Clarey – in de International Herald Tribune – wist ik direct: betere...

Josiah Wedgwood (1730-1795). Een experimentele woke biografie

Industrieel geproduceerd Wedgwood aardewerk is zo beroemd geworden dat het nog steeds door particulieren en musea wordt verzameld. Het prachtige design van bepaalde Wedgwood...

Opkomst en ondergang van Rudy Giuliani

In 2001 riep Times Magazine Rudy Giuliani uit tot man van het jaar en Oprah Winfrey noemde hem ‘America’s Mayor’. Giuliani sprak de Algemene...