recensies van nederlandstalige biografieën

Dina Sanson, de eerste politievrouw van Nederland: de arbeidersklasse onder surveillance

Dat we in Nederland in mei 1911 onze eerste politievrouw kregen, was natuurlijk een heuglijk feit, al werd deze dame, Dina Sanson, vooral aangesteld omdat men meende dat zij als vrouw beter kon omgaan met typische vrouwenmisdaden. In Rotterdam bestonden eind 19e eeuw pleegmoeders die zichzelf aanprezen als vrouwen...

Ageeth Scherphuis, een elegante voorvechtster

Toen radio- en televisiepresentatrice Sofie van den Enk voor het project 1001 vrouwen in de 20ste eeuw van Els Kloek uitgenodigd werd een vrouw te adopteren, koos ze voor Ageeth Scherphuis. Scherphuis was een baanbreekster voor vrouwen in de media en een icoon van de tweede feministische golf in...

Frantz Fanon: psychiater, revolutionair, profeet

In zijn dankwoord schrijft de Amerikaanse essayist en journalist Adam Shatz dat, toen hij begon aan zijn biografie van de Antilliaanse psychiater en schrijver Frantz Fanon, hij tevens les gaf over diens werk aan een groep mannelijke gedetineerden in de Eastern Correctional Facility in Ulster Country (New York). Daarmee...

De biografieën van Arne Slot, Nederlander te Liverpool

Het topvoetbal van de Engelse Premier League op televisie ligt in Nederland al tijden achter betaalmuren. Maar afgelopen vrijdag 15 augustus zond rechtenbezitter Viaplay de openingswedstrijd van het seizoen 2025-26 zowaar op haar open kanaal uit. Voor een keer mocht iederéén gratis een Engelse topwedstrijd zien. Waarom? Wegens de link...

Marlow Moss: een leven in lagen

Dertig jaar, zo lang houden het leven en werk van Marlow Moss Florette Dijkstra al bezig. Net afgestudeerd aan de kunstacademie stuitte Dijkstra in Vrouwenwerk van Germaine Greer op haar naam. Moss werd de verpersoonlijking van de vraag waarom zo weinig vrouwelijke kunstenaars een prominente plek toebedeeld kregen in...

Het financiële verzet van de broers Van Hall ontrafeld

Hoe het verzet en de onderduik in de Tweede Wereldoorlog werden bekostigd is bij het grote publiek  vooral bekend uit de film Bankier van het verzet uit 2018. De centrale figuren in de film waren de broers Walraven (Wally) en Gijs van Hall, gespeeld door Barry Atsma en Jacob...

Pieter van den Hoogenband,  de Dutch Dolphin. Een verhalenverteller uit het zwembad

In 2020 organiseerde de NOS een officieuze ‘verkiezing’ van de beste Nederlandse olympische sporter aller tijden. Ruim 200 sporters, coaches, ‘bobo’s’ en journalisten wezen in een enquête Pieter van den Hoogenband aan, winnaar van drie gouden zwemmedailles op de Spelen. Dat waren dan ook niet zomaar medailles. ‘VDH’ won een...

Louis Andriessen: een geniale componist die zich afzette tegen het establishment

In 2021 overleed Louis Andriessen, na een lang en intens leven van en met muziek. Hij liet een rijk oeuvre na waar generaties muzikanten zich over kunnen blijven verwonderen. ‘The most omnivorous of contemporary composers’ schreef The Washington Post in haar necrologie. Journaliste Jacqueline Oskamp verdiepte zich in de...

Het Rusland van Kornej Tsjoekovski (1882-1969)

Nogal afgekloven onderwerpen kunnen opeens weer levendig en dynamisch worden en boeien dankzij een biografie. De hoofdfiguur belééft het, moet soms helse keuzes maken op momenten dat de gevolgen nog volslagen onduidelijk zijn, weet nog niet bij wie men later zal worden ingedeeld: zij die fout of zij die...

Marie Tak van Poortvliet: een vrouw die wist wat WAAR was

Sinds 1994 is er een Marie Tak van Poortvliet Museum in Domburg. De oprichter van dit museum, kunsthistorica Jacqueline van Paaschen, promoveerde op 12 juni op een biografie van de kunstverzamelaarster en pionier in biologisch-dynamische landbouw Marie Tak van Poortvliet (1871-1936). Het rijk geïllustreerde boek Alles gegeven geeft een...

De andere Clara Schumann-Wieck: een biografie van Christine Eichel

Clara Schumann-Wieck (1819-1896) was zowel concertpianiste als componiste. Doorgaans wordt ze beschreven als een vrouw die in de schaduw stond van twee beroemde mannen: de briljante Robert Schumann, met wie ze was gehuwd, en Johannes Brahms, met wie ze een hechte relatie had. In haar biografie Clara, wonderkind, carrièrevrouw,...

Rafael Nadal: de tennisser die een vakkundig vertaalde biografie verdient

Tennis is de allermooiste sport die er is. Wie van (mannen)tennis houdt, kan zijn of haar geluk al decennia niet op met spelers als Roger Federer, Rafael Nadal, Novak Djokovic en opkomende topatleten als Carlos Alcaraz en Jannik Sinner en een kunstenaar als Alexander Bublik – vanwege zijn gulle...

recensies van engelstalige biografieën

In de bubbel van de laatste tsaar Nicolaas II (1868-1918)

Je kunt The Last Tsar van Tsuyoshi Hasegawa uiteraard lezen als de zoveelste biografie van de laatste tsaar van de Romanov-dynastie, geupdate met de...

Russia in Four Criminals. Een toch wel ook hoopgevende Russische onderwereld

De vier Russen van biograaf Federico Varese (1965) vormen wat je noemt een zeer gevarieerd gezelschap. Eén was zijn hele leven een gezworen vijand...

Zhou Enlai – het ‘schoothondje’ van Mao Zedong?

In de jaren 70 kende het grote publiek in Nederland dankzij pers en televisie drie Chinese mannenkoppen: die vande voorzitter van de Chinese Communistische...

Dorothy Parker (1893-1967) – Al te geniale Hollywood darling

Dorothy Parker was en is in de Verenigde Staten een household name, bekend om haar meedogenloze theaterkritieken in het blad Vanity Fair (na weer...

Vitas Gerulaitis: tennisgrootheid die een echte biografie verdient

Als je in de geschiedenis van de edele tennissport aan één speler een imago van seks, drugs en rock & roll kunt toedichten, dan...

Masayoshi Son – de bijna-triljonair

In 2023 kwam het Nederlandse bruto binnenlands product (bbp, alle producten en diensten) voor het eerst uit boven het biljoen, dus boven de duizend...

Jevgeni Prigozjin – van kruimeldief tot redder van Rusland

Downfall, de titel van deze biografie van Jevgeni Prigozjin, verwijst niet alleen naar de opkomst en neergang van deze warlord van het Wagner-huurlingenleger, die...

De korte nek van Lula

Bij deze biografie van Luiz Inácio Lula da Silva, de voormalige machinebankwerker die in 2022 voor een derde keer tot president van Brazilië werd...

Hitlers getrouwen – nazi’s in alle soorten en maten

Na de levenslange bemoeienis van historicus Richard J. Evans (1947) met de geschiedenis van de nationaalsocialisten en de Tweede Wereldoorlog, leest deze groepsbiografie van...

Mrs. Jack: Stichter van een uniek museum

Isabella Stewart Gardner (1840-1924) werd befaamd als de stichter van het naar haar genoemde excentrieke museum in Boston.

Roger Federer: de meest stijlvolle tennisser ooit

De eerste keer dat ik bij toeval een stuk las van Christopher Clarey – in de International Herald Tribune – wist ik direct: betere...

Josiah Wedgwood (1730-1795). Een experimentele woke biografie

Industrieel geproduceerd Wedgwood aardewerk is zo beroemd geworden dat het nog steeds door particulieren en musea wordt verzameld. Het prachtige design van bepaalde Wedgwood...