literatuur- categoriepagina

Een museum op papier: de geïllustreerde biografie van Louis Couperus 

Op 16 juli is het honderd jaar geleden dat Louis Couperus overleed. De schrijver van onvergetelijke romans als Eline Vere, Van oude menschen, de dingen die voorbijgaan en De stille kracht, kreeg maar liefst vijf biografieën. Op 1 juni verscheen Louis Couperus, een verwende vagebond. De geïllustreerde biografie door Caroline de Westenholz. In 1991 schreef Frédéric Bastet: “Het monumentale oeuvre van Louis Couperus (1863-1923) en de kwaliteit ervan hebben de laatste jaren tevens een groeiende...

Hans Keilson, een troetelkind met een trauma

Aan het eind van zijn leven stond Hans Keilson in het middelpunt van de belangstelling. Dankzij een jubelende recensie in The New York Times beleefde zijn literaire werk een ware revival. Die aandacht had ook een keerzijde: de herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog werden wakker gekust. Ondanks de inzichten opgedaan tijdens zijn onderzoek naar de traumatisering van joodse oorlogswezen slaagde zenuwarts/psychoanalist Keilson er niet in zijn eigen demonen te bezweren. ‘Had hij een gesprek met...

Lief en leed met Multatuli – het leven van Mimi Hamminck Schepel

Met Verheven Ongemanierd – Mimi en Multatuli levert Gaia van Bruggen een bewonderenswaardige aanvulling op de immense Multatuli-literatuur die al voorhanden is. We mogen ons trouwens wel eens afvragen wat er momenteel meer gelezen wordt: de literatuur van Multatuli of die over hem? Maar goed, elk boek over de briljante negentiende-eeuwse ‘zelfdenker’ is een aanleiding om het werk van de meester zelf weer eens ter hand te nemen. Hoofdpersoon van het boek is Mimi Hamminck...

Het Universum van Karel van het Reve

1921 was een goed jaar voor de vaderlandse literatuur. Twee van de scherpste denkers sinds Multatuli zijn in dat jaar geboren: Willem Frederik Hermans en Karel van het Reve. Over beiden verschijnt ongeveer gelijktijdig een boek: Het universum van Willem Frederik Hermans van Max Pam, Hans Renders en Piet Schreuders, en De Zelfdenker – Karel van het Reve (1921-1999) van Willem Melching. Een zegen, want er kan niet genoeg worden gedaan om deze beide...

Grasduinen in leven en werk van de buitengewoon beminnelijke Willem Frederik Hermans

Willem Frederik Hermans had zo weinig vrienden dat hij iedere week een emmertje water door de wastafel van de logeerkamer moest spoelen, anders begon het daar te stinken, zo zelden werd die gebruikt. Dat was althans de roddel die Gerard Reve over zijn voormalige kompaan in de wereld bracht. In Het universum van Willem Frederik Hermans leren we een heel andere kant van hem kennen. Max Pam, Hans Renders en Piet Schreuders doken drie jaar...

Hoe de studie van de aarde het wereldbeeld van Willem Frederik Hermans heeft gevormd

Salomon Kroonenberg is bij literatuurliefhebbers wellicht niet bekend, maar op het terrein van de geologie is het een man met een enorme reputatie. Dat hij ook literatuurliefhebber is, blijkt al uit de eerste pagina’s van dit boek, waar hij Willem Frederik Hermans, Karel van het Reve en Rudy Kousbroek promoveert tot de Grote Drie van de Nederlandse Letteren. Als vakgenoot van de geoloog Hermans is het hem opgevallen dat diens wetenschappelijke achtergrond in de...

Twijfelziel. Het leven en werk van dichter C.O. Jellema (1936-2003)

Eind 2022 was het kerkje van het Groningse Fransum het decor voor de boekpresentatie van Aan rozen denk ik in de winter. Dit was de uitgelezen plek voor de presentatie van de biografie over het leven van C.O. Jellema (1936-2003), aangezien het eeuwenoude kerkje de inspiratie vormde voor een gelijknamig gedicht van Jellema over zijn geloofsbelevenis. Rond de dichter, vertaler en essayist ontstond tijdens zijn leven het beeld van een romantische ziel, die teruggetrokken...

Maurice Gilliams (1900-1982) volgens Annette Portegies. Spannende biografie, waar meer in had gezeten

Als een spannend boek. Zo begint Annette Portegies haar biografie over schrijver en dichter Maurice Gilliams (1900-1982). Met de Schwung van een romanschrijver vertelt de biografe over een van de meest tragische gebeurtenissen in het leven van Gilliams, toen hij in 1938 doodziek en suïcidaal werd opgenomen in het Stuyvenberggasthuis. Zijn prille huwelijk met Gabrielle Baelemans was mislukt (al zou hij pas in 1976 van haar mogen scheiden), zijn geliefde moeder was overleden, hij...

De eeuw van Marc Sleen. Het ultieme fanboek

Over de Belgische striptekenaar Marc Sleen (1922-2016) zijn al eerder boeken verschenen maar de twee kilo zware gebonden biografie die nu is uitgegeven door het Davidsfonds ter gelegenheid van zijn honderdste geboortedag, moet wel een hoogtepunt zijn voor stripminnend Vlaanderen. Vooral  door de fors vergrote striptekeningen is het een artistiek sterk werk geworden. Marc Sleen, geboren als Marc Neels, heeft al zijn eigen museum in Brussel (hoewel het voortbestaan daarvan af en toe onzeker...

De hele mikmak. Over het schrijverschap van Dola de Jong

In de zomer van 1946 bezocht Dola de Jong, die sinds 1941 in New York woonde, Nederland. Wat zij daar aantrof, stemde haar verdrietig. Haar geboortestad Arnhem lag in puin en het appartement van haar ouders in Den Haag was leeggeroofd. Alleen haar oudste broer had de oorlog overleefd. Haar lievelingsbroer Jan, haar vader en stiefmoeder waren omgekomen. Ze handelde de nalatenschap af en met wat bezittingen en de dagboeken van Jan reisde ze...

Mance Post. ‘Wees heel secuur met wie je je binnenste deelt’

Wat maakt Het souterrain van Mance Post, geschreven door Truska Bast, tot zo’n prettig boek? Zo’n boek waar je op een zondagmiddag in begint en waar je in doorleest tot je ineens merkt dat het donker is geworden? Misschien zijn het Mances bijzondere illustraties die letterlijk over de kaft en de pagina’s zijn ‘gestrooid’. Of misschien is het vanwege dat legendarische sprookjesachtige souterrain waar ze het grootste deel van haar leven woont en dat...

Walter Kempowski en het verdriet van Rostock. Een burgerlijke biografie

Erg bekend is hij niet in Nederland, Walter Kempowski. Zeker niet in vergelijking met andere Duitse schrijvers van na de oorlog zoals Günter Grass, Heinrich Böll en – voor de iets beter ingevoerde in de Duitse literatuur – Uwe Johnson. Zijn Nederlandse Wikipedia-pagina telt een magere tien regels. De bibliografie die erop volgt heeft er meer dan veertig, dat dan weer wel. De Duitse Wiki komt zelfs tot vierenvijftig. Hij heeft ontzettend veel geschreven,...