recensies Nederlandstalige biografieƫn

Helenka: geniaal, koppig, tragisch

Anna van Suchtelen schreef een ongewone biografie over haar tragische en geniale grootmoeder, die Marie Curie en Albert Einstein ontmoette. ā€˜Ik wil haar niet als legende, ik wil dat ze mens wordt. Daarom ga ik op reis, haar achterna.ā€™ Zo begint Anna van Suchtelen de biografie over haar grootmoeder, Helenka...

Curie: een familie van dappere vrouwen

Oersterk waren ze, Marie Curie-SkłodowskaĀ en haar dochters. Marie sleepte een loden kist met een kostbaar gram radium van de VS naar Frankrijk. IrĆØne sjouwde met rƶntgenapparatuur op de slagvelden van de Eerste Wereldoorlog en ƈve reisde met een loodzware typemachine door heel Europa tijdens de Tweede Wereldoorlog. Claudine Monteil...

Willi Lages: Opperste SD-bandiet

ā€˜Opperste SD-bandietā€™, ā€™Reptiel van de Euterpestraatā€™, ā€˜politiejakhalsā€™, ā€˜levensgroot, grijs insectā€™. Het zijn veelzeggende typeringen van de SSā€™er Willi Lages, verantwoordelijk voor de dood van honderden verzetsmensen en de deportatie van 75.000 Joden. Sytze van der Zee verdiepte zich in het leven en de misdaden van deze fanatieke leider van...

Ben Sajet. Een leven lang sociale geneeskunde 1887-1986

Het was een pikzwarte dag voor de Amsterdamse gemeenteraad, toen op 30 november 1940 de socialistische huisarts Ben Sajet met drie andere Joodse partijgenoten op last van de Duitse bezetter ontheven werden van het raadslidmaatschap. Misschien nog pijnlijker voor hen was het feit dat de fractie van de Sociaal-Democratische...

Isaac Le Maire, tegen de keer ten tijde van de VOC

De coronacrisis had soms wonderlijke gevolgen. De Belgische journalist en reisleider Tom Dieusaert kreeg toen ineens de tijd om een historische zoektocht te beginnen naar de levenswandel van de gewiekste koopman Isaac Le Maire ten tijde van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC). Dieusaerts kwaliteiten als gids en onderzoeksjournalist kwamen...

Robert Oppenheimer, de dualistische fysicus

Het is het gevaarlijkste militaire wapen dat de mens bezit: de atoombom. De ontwikkeling ervan begon met het Amerikaanse ontwikkelingsprogramma, het Manhattan Project. De wetenschappelijke directeur was de theoretische fysicus Robert J. Oppenheimer (1904-1967). Hij wordt daarmee gezien als de vader van de atoombom. Er zijn dan ook talrijke...

Anton Reinhard Falck: diplomaat veeleer dan politicus

Eindelijk is er een volwaardige biografie van Anton Reinhard Falck (1777-1843) waar Thorbecke in 1860 in zijn lovende levensschets van deze diplomaat en staatsman al naar uitkeek. Veertig jaar geleden publiceerde D. van der Horst een levensbeschrijving van Falck, die echter abrupt eindigde in november-december 1813, toen de Fransen...

Lorenzo Perrone, de metselaar en mensenredder van Primo Levi

ā€˜Wie Ć©Ć©n mens redt, redt de hele wereld,ā€™ zegt de Talmoed, maar Lorenzo Perrone putte daaruit weinig troost. Carlo Greppi schetst in Een man van weinig woorden het schrijnende portret van een man die na zijn ervaringen in Auschwitz niet meer wilde leven. Perrone ging aan drank ten onder....

recensies buitenlandse biografieƫn

Freud & Co over president Woodrow Wilson. Een wacko in het Witte huis

Woodrow Wilson was een Amerikaanse president (1913-1921) die misschien nog steeds in schoolboeken doorgaat voor de uitvinder van de Volkenbond, de League of Nations. Dat klopt wel maar president Wilson was eveneens de man die door zijn gedrag in de Amerikaanse Senaat de toetreding van de Verenigde Staten tot...

Dr John Ackah Blay-Miezah. Een weldoener-oplichter schrijft geschiedenis

De eerste president van onafhankelijk Ghana, Kwame Nkrumah, zou op zijn armoedige sterfbed in 1972 bekend hebben dat hij tienduizenden goudstaven het land uit had gesmokkeld. Dat kwam niet echt als een verrassing, want hadden de Britten en Amerikanen niet altijd al gezegd dat deze anti-imperialistische African hero corrupt...

Operatie-Sigmund Freud: sterven in vrijheid

Psychoanalyse en Sigmund Freud (1856-1939) zijn uit. Althans, dat denken tegenwoordig de meeste psychologen en psychiaters. Geen stroming binnen psychologie en psychiatrie evenwel waarvan inzichten zo gemeengoed zijn geworden. Wie heeft er niet gehoord van het Oedipuscomplex, onbewuste drijfveren, vrije assocaties, afweermechanismes? Of van het Id, Ego en Superego?...

CĆ¢ndido Rondon (1865-1958). Een eeuw in een tranendal

Er zijn mensen die kind van hun tijd zijn Ć©n hun tijd ver vooruit, zoals CĆ¢ndido Rondon (1865-1958), vooral gewaardeerd als pionier van bescherming van indianenstammen in het Amazonegebied en van het Amazonegebied zelf. Er is een Braziliaanse provincie naar hem vernoemd, Rondonia. Elke week is er wel nieuws...

Superspion Marguerite Harrison, beter dan James Bond

Naast biografieƫn lees ik vooral veel thrillers, die ik meestal in bulk leen van de plaatselijke bibliotheek. Dit weekeind las ik, bijvoorbeeld, A Beautiful Spy door Rachel Hore, een Sunday Times bestseller in 2021. Die viel me tegen. Ik vond de hoofdpersoon, Minnie Gray, een zeurpiet. Ze leidt een...

Timothy McVeigh. De wortels van rechts geweld in Amerika

Wat maakt het leven van Timothy McVeigh het waard om opgetekend te worden? Wel, het opblazen van een gebouw van de Amerikaanse overheid in Oklahoma City, op 19 april 1995, met 167 slachtoffers, onder wie 19 kinderen, zou voldoende moeten zijn. Wat is dit voor persoon? Wie was dit...

Biografie Oppenheimer opnieuw bestseller door magistrale filmische vertolking

Er bestaan geen biografieƫn waaraan 25 jaar gewerkt is, die een Pulitzerprijs voor beste biografie winnen het jaar na verschijnen (2006) en waarvan bijna twee decennia later een film wordt gemaakt die zonder twijfel alle Oscars in de wacht gaat slepen die er te behalen zijn. Een briljante biografie...

The Women Who Saved the English Countryside. Geld, wetten en frisse lucht

Toen onze bekende natuurliefhebber Jac. P. Thijsse in 1905 de Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten oprichtte, waren de Engelsen al zo'n dertig jaar bezig met het redden van hun countryside: natuurgebieden, landschappen die nog niet aangetast waren door verstedelijking en industrialisatie, pittoreske kastelen en ander vastgoed van historische waarde....