recensies van nederlandstalige biografieën

’Verdraag me maar’. Een biografie van P.C. Kuiper door Koen Hilberdink

‘Plotseling wist ik: ik ben niet onaantastbaar meer. Weg invloed, macht, dagelijks werk.’ De pers had lucht gekregen dat Piet Kuiper (1919-2002), een van de boegbeelden van de psychiatrie en psychoanalyse in Nederland, vanwege een zware depressie opgenomen was geweest in een kliniek en daarover een boek wilde schrijven. Hoewel...

André Hazes, de volkszanger die een hekel kreeg aan smartlappen

Terwijl Dré jr een ‘social’ oorlog uitvecht met zus Roxeanne, de Arena vorige maand uit zijn voegen barstte met landgenoten die Hazes zingen, (waar Rachel kroketten uitdeelde), verschijnt in de luwte hiervan Hazes, het Ware Levensverhaal van journalist Bert Hiddema, een tragikomische geschiedenis van een Pietje Bell die toevallig...

Alexander Doegin: Poetins filosoof bij wie esoterische gekte gevaarlijke werkelijkheid wordt

Wie in het zojuist verschenen Poetins filosoof van de Amsterdamse filosoof Victor Kal de citaten uit het werk van Alexander Doegin leest, hoort soms bijna woordelijk de huidige president van Rusland, Vladimir Poetin. Toch zijn westerse analisten niet zeker van de directe invloed van Doegin op Poetin. Voor Victor...

Jan Duijkers, de vermeende verzetsman

Jan Duijkers (1900-1945) werd na zijn dood geroemd als verzetsman. De inhoud van een koffer die tien jaar geleden opdook, deed dat beeld kantelen. Schrijfster Martine Letterie ontdekte dat Duijkers een economische collaborateur was en dat diens naasten en nazaten allemaal zo hun eigen redenen hadden om dat na...

Dirck Volkertsz Coornhert, volkshumanist pur sang

In zekere zin kun je Dirck Volkertsz Coornhert (1522-1590) de filosoof van de Opstand noemen. Hij committeerde zich in 1566 aan het Eedverbond der Edelen, zij het schoorvoetend, omdat hij een samenleving zag gloren waarin gewetensdrang plaats zou maken voor vrijheid en gelijkheid. Ruben Buys schreef een ‘publieksbiografie’ van...

Jozef Peeters (1895-1960). De ‘vergeten’ pionier

De Antwerpse kunstenaar Jozef Peeters (1895-1960) zou tegenwoordig in de kunstgeschiedenis kunnen voortleven als een van de origineelste moderne Belgische schilders uit Antwerpen, een tijdgenoot en bekende van onze Theo van Doesburg, Piet Mondriaan en Carel Willink, of van Parijzenaars als Pablo Picasso, Robert Delaunay en Fernand Léger, een...

M.C. Escher. Kijken in het hoofd van een jongetje dat wilde tekenen

In de nalatenschap van zijn vader stuit Joris Escher op een puntgave Japanse lakdoos met puzzels en spelletjes, waarin hij ook twee gesigneerde schetsen aantreft van M.C. Escher. Joris, achterneef van de graficus, heeft hem één keer ontmoet, als jongetje van vijf tijdens een bezoek met zijn ouders aan...

De onverzettelijkheid van strafrechtadvocaat Gerard Spong

Volgens zijn collega’s is Gerard Spong de beste strafrechtadvocaat van Nederland, hij kreeg die titel maar liefst zeven keer. Zijn ‘grote liefde’ zijn de vijfduizend cassatiezaken die hij heeft gevoerd, waarmee hij een grote bijdrage heeft geleverd aan de rechtsontwikkeling in Nederland. Gerlof Leistra en Patricia Jimmink maken met...

Stefan Zweig over Michel de Montaigne. Een pleidooi voor de vrijheid

Wat is dit eigenlijk, dit boekje van nog geen honderd pagina’s van de Oostenrijkse Europeaan Stefan Zweig over de Franse humanist Michel de Montaigne? Een biografie, een biografische schets, een uit de hand gelopen essay misschien? Een verkapt zelfportret, een autobiografie? Maar voor Zweigs autobiografie kun je toch beter...

Martinus Veltman: een door weinigen begrepen geniale natuurkundige

In ieder geval kennen we de namen nog van Kamerlingh Onnes of Lorentz, beroemde Nederlandse Nobelprijswinnaars uit het begin van de 20ste eeuw. Niet dat veel mensen in staat zullen zijn hun theorieën bij benadering weer te geven, maar we weten zo ongeveer dat die namen iets te maken...

Dichter bij Gottfried Wilhelm Leibniz dan in deze biografie kom je niet

Michael Kempe schreef een boeiende biografie van een van Europa’s meest veelzijdige en briljante wetenschappers: Gottfried Wilhelm Leibniz. Hij heeft een gewaagd uitgangspunt gekozen, dat gelukkig goed uitpakt. Gottfried Wilhelm Leibniz (1646-1716) gaf met zijn integraalrekening een voorzet op wat nu de analyse heet, een belangrijk vakgebied binnen de wiskunde....

Lego. Het verhaal van het speelgoed van de eeuw

Praktisch iedereen heeft in zijn jeugd wel eens met lego gespeeld. De beroemde steentjes met hun nog beroemdere nopjes waarmee eindeloos gevarieerd kan worden en waarmee van alles en nog wat gebouwd kan worden. Leuk feitje uit het boek: er zijn 24 manieren waarop je twee lego-steentjes met elkaar...

recensies van engelstalige biografieën

Anna Wintour. De vrouw achter Vogue

Al meer dan dertig jaar staat Anna Wintour aan het roer van het Amerikaanse tijdschrift Vogue, waar zij met harde hand regeert. Dat is...

George Kennan, de vader van de containment strategie

Het vergt een inleiding om te onderstrepen waarom de Amerikaanse diplomaat George Kennan (1903-2005) een nieuwe biografie verdient. De Koude Oorlog tussen de Verenigde...

Hayek – A Life 1899-1950

De econoom Friedrich A. Hayek (1899-1992) is een denker die al driekwart eeuw vooral beroemd is om wat hij niet heeft gezegd. Hij zou...

Het hiernamaals van Roald Dahl. Een biografie van Matthew Dennison

‘Het was onmogelijk om je te vervelen in de aanwezigheid van mijn vader,’ zegt Daantje, de Wereldkampioen over zijn oude heer. Zo zag Roald...

Sly Stone: de tragiek van een muzikaal genie en mateloze junk

Roem, een levensgevaarlijke pitbull en cocaïne. Veel cocaïne. Dat is samengevat de geschiedenis van Sly & The Family Stone. En, je zou het bijna...

De abstracte kunst van Hilma af Klint. Over de pech Zweeds te zijn

Beeldend kunstenaar Hilma af Klint (1862-1944) deed precies wat biografen zo jammer vinden: vóór haar dood hield ze grote opruiming. Al tijdens haar leven...

And There Was Light: Abraham Lincoln and the American Struggle

Als je zelf een biografie hebt geschreven van Abraham Lincoln, Amerika’s belangrijkste president, de man die ervoor zorgde dat de Verenigde Staten als eenheid...

De biografie als roman, Thomas Mann volgens Colm Tóibín

Telt een biografie als roman ook als biografie? Puristen zullen vermoeid het hoofd schudden, liefhebbers van een goed biografisch verhaal zullen genieten. Persoonlijk ben...

Mikhail Kutuzov, een Russische generaal om van te houden

Het is misschien niet het handigste moment om een vuistdikke biografie van Kutuzov, een van Ruslands beroemdste generaals te publiceren – of juist wel,...

De twintigste eeuw van FBI-directeur J. Edgar Hoover

Een goede biografie plaatst het onderwerp van studie in zijn of haar tijd en verschaft inzicht in diens handelen en denken in die context....

Orwell’s roses – Rebecca Solnit. Een beroemd leven als kapstok voor eigen boodschappen

Iedereen die bijna alles van één favoriete auteur heeft gelezen, alle romans, essays, brieven en dagboeken, kent dat verlangen, denk ik, om passages te...

Geen domme blondjes – De biografie van John le Carré komt voorlopig niet af

In 2015 verscheen de grote biografie John le Carré, over leven en werk van David Cornwell, geschreven door Adam Sisman met 'due respect to...