recensies van nederlandstalige biografieƫn

Het romaneske leven van de geniale Johannes Esser

Na de dood van zijn schoonmoeder ontdekte David de Poel in haar nalatenschap een archief vol brieven, memoires en andere documenten van haar vader: Johannes Fredericus Samuel Esser, grondlegger van de plastische chirurgie, schaakkampioen (1913), kunstverzamelaar met een feilloos oog voor aanstormend talent (Piet Mondriaan) en succesvol belegger. Verder was...

De baas van al die Clausen

Ruim veertig jaar geleden, Hugo Clausā€™ roman Het verdriet van BelgiĆ« (1983) was net verschenen, benaderde ik een dertigtal Nederlandse en Vlaamse schrijvers met de vraag of ze mij een lijstje wilden sturen met de tien boeken die ze beslist mee zouden nemen wanneer ze naar een onbewoond eiland...

Bols leverde wat te enthousiast aan de bezetter

De aanleiding voor het schrijven van de familiebiografie Het geheim van Bols. Hoe de oorlog een familiebedrijf verscheurt lijkt nogal gezocht. Een kennis van de schrijver Martin Hendriksma ontdekt in 2020 in zijn pas gekochte woning in Heemstede een onderduikruimte. Hendriksma is meteen geĆÆnteresseerd. Mogelijk denkt hij aan de...

Molly Geertsema (1918-1991): een eigenzinnige en regenteske liberaal op de linkerflank van de VVD

Klaas Tammes heeft een handzaam en prettig leesbaar boek geschreven over de eigenzinnige VVD-politicus Willem Jacob Geertsema. Al op zijn middelbare school kreeg Geertsema de bijnaam Molly vanwege zijn mollige uiterlijk en onder deze roepnaam zou hij zijn leven lang bekend staan. Lange loopbaan in het openbaar bestuur Molly Geertsema (1918-1991)...

Biografie van Volodymyr Zelensky is geen hagiografie

Over Volodymyr Zelensky zijn sinds de inval van de Russen in OekraĆÆne verschillende biografieĆ«n verschenen. Die zijn veelal van matige kwaliteit. De showman van Simon Shuster, journalist van de New York Times, is van een ander kaliber. Ook Shuster vatte in de eerste maanden van de Russische invasie het plan...

De vitaminepioniers Christiaan Eijkman en Gerrit Grijns

Op de lagere school leerden we vroeger over twee vreselijke ziektes die nauw verbonden waren met onze koloniale geschiedenis. De ene was scheurbuik, een naam die alleen al bij het aanhoren akelige associaties opriep. Die ziekte werd vooral waargenomen bij zeelieden op hun verre reizen naar de Oost, als...

Biografie van Connie Patijn (1908-2007) vooral bepaald door twintig verhuisdozen archiefmateriaal

De historicus Herman de Liagre Bƶhl is een ervaren biograaf, die boeiende boeken heeft geschreven, onder meer over Herman Gorter, Floor Wibaut, Heiko Miskotte en over zijn eigen vader Frans de Liagre Bƶhl. Daarom is het teleurstellend dat zijn nieuwste boek moet worden bestempeld als een gelegenheidswerk. Het is...

Pieter G. van Tienhoven. Natuurbescherming als eenmansbedrijf

Nog zeer regelmatig verschijnen er biografieƫn waarin voor het eerst het licht op iemands handel en wandel in de oorlogsjaren valt. In sommige gevallen baart dat opzien en schaadt het de reputatie van de betreffende persoon. Dat is eveneens het geval bij de verschijning van Rentmeester van nature van...

Helenka: geniaal, koppig, tragisch

Anna van Suchtelen schreef een ongewone biografie over haar tragische en geniale grootmoeder, die Marie Curie en Albert Einstein ontmoette. ā€˜Ik wil haar niet als legende, ik wil dat ze mens wordt. Daarom ga ik op reis, haar achterna.ā€™ Zo begint Anna van Suchtelen de biografie over haar grootmoeder, Helenka...

Curie: een familie van dappere vrouwen

Oersterk waren ze, Marie Curie-SkłodowskaĀ en haar dochters. Marie sleepte een loden kist met een kostbaar gram radium van de VS naar Frankrijk. IrĆØne sjouwde met rƶntgenapparatuur op de slagvelden van de Eerste Wereldoorlog en ƈve reisde met een loodzware typemachine door heel Europa tijdens de Tweede Wereldoorlog. Claudine Monteil...

Willi Lages: Opperste SD-bandiet

ā€˜Opperste SD-bandietā€™, ā€™Reptiel van de Euterpestraatā€™, ā€˜politiejakhalsā€™, ā€˜levensgroot, grijs insectā€™. Het zijn veelzeggende typeringen van de SSā€™er Willi Lages, verantwoordelijk voor de dood van honderden verzetsmensen en de deportatie van 75.000 Joden. Sytze van der Zee verdiepte zich in het leven en de misdaden van deze fanatieke leider van...

Ben Sajet. Een leven lang sociale geneeskunde 1887-1986

Het was een pikzwarte dag voor de Amsterdamse gemeenteraad, toen op 30 november 1940 de socialistische huisarts Ben Sajet met drie andere Joodse partijgenoten op last van de Duitse bezetter ontheven werden van het raadslidmaatschap. Misschien nog pijnlijker voor hen was het feit dat de fractie van de Sociaal-Democratische...

recensies van engelstalige biografieƫn

Het actieve leven van een filosoof. Biografie van Hannah Arendt

ā€˜Ik geloof dat een denkproces altijd verbonden is met persoonlijke ervaring. Alle denken is nadenken, iets doordenken.ā€™ Hannah Arendt, je kunt haar naam niet denken...

Carson McCullers: gebroken genie

Toen Virginia Spencer Carr in 1975 The Lonely Hunter, de eerste biografie over het dramatische leven van de zuidelijke schrijver Carson McCullers (1917-1967) publiceerde,...

Billie Holiday. De personificatie van waardigheid en klasse

In Bitter Crop, The Heartache and Triumph of Billie Holidayā€™s Last Year, beschrijft biograaf Paul Alexander het laatste levensjaar van de jazzlegende. Holiday was...

Caspar David Friedrich (1774-1840) en de oerknal van de Romantiek

Bijna iedereen zal weleens het schilderij De wandelaar boven de nevelen hebben gezien, niet in het echt, maar in reproductie, want dit werk van...

Naomi Osaka: een biografie te vroeg

Er bestaat geen elegantere (en moeilijkere) sport dan tennis. ā€˜Tennis is kunst, techniek, bluf, coƶrdinatie, fitheid, talent, intelligentie en streetwiseness voor een belangrijk deel,ā€™...

Freud & Co over president Woodrow Wilson. Een wacko in het Witte huis

Woodrow Wilson was een Amerikaanse president (1913-1921) die misschien nog steeds in schoolboeken doorgaat voor de uitvinder van de Volkenbond, de League of Nations....

De twee gezichten van Erich KƤstner. Een biografie van Tobias Lemkuhl

Waar kennen we hem van, Erich KƤstner, waar kunnen hem van kennen? Drei MƤnner im Schnee natuurlijk. Emil und die Detektive, mogelijk. Das Doppelte...

Mitt Romney ā€“ De beroemdste paria van Washington

De presidentsverkiezingen van 2012 in de Verenigde Staten bevestigden een van de weinige wetmatigheden in deĀ  Amerikaanse politiek: een zittende president, dit keer Barack...

Graham Greene en Michael Mewshaw: Complexe schrijverslevens aan de CĆ“te d’Azur

Graham Greene was in de vorige eeuw een schrijver waar geen anglofiele literatuur-professional omheen kon, al was het maar omdat zijn romans ook nog...

Dr John Ackah Blay-Miezah. Een weldoener-oplichter schrijft geschiedenis

De eerste president van onafhankelijk Ghana, Kwame Nkrumah, zou op zijn armoedige sterfbed in 1972 bekend hebben dat hij tienduizenden goudstaven het land uit...

Madonna: onverwoestbare, eigengereide popkoningin

ā€˜Everything is connectedā€™ Mijn motto is: ā€˜Everything is connected, everything in the Creation.ā€™ Dat is het basisprincipe van Thomas Pynchons postmoderne aanklacht tegen de waanzin...

Operatie-Sigmund Freud: sterven in vrijheid

Psychoanalyse en Sigmund Freud (1856-1939) zijn uit. Althans, dat denken tegenwoordig de meeste psychologen en psychiaters. Geen stroming binnen psychologie en psychiatrie evenwel waarvan...