Hij tekende voor Vrij Nederland, Humo en The New Yorker en won belangrijke prijzen. Toch is Joost Swarte (Heemstede, 24 december 1947) niet alleen tekenaar; hij ontwierp ook affiches, boekomslagen, meubilair, glas-in-lood-ramen, platenhoezen, telefoonkaarten, postzegels en lettertypes. En zelfs een gebouw, de Toneelschuur in Haarlem. Schrijver Ward Wijndelts begaf zich in het universum van de tekenaar en beschreef in Sleutelmomenten diens carrière. Eén van die sleutelmomenten is het formuleren van de klare lijn, een soort...

Als lezer sloot ik beeldend kunstenaar Rik Wouters (1882-1915) meteen in mijn hart. Op het achterplat van de vuistdikke geactualiseerde biografie van Eric Min wordt gesteld dat hij als romanpersonage geen slecht figuur zou hebben geslagen. Dat is niks teveel gezegd. In zijn korte leven, de kunstenaar is maar 33 jaar geworden, komt alles voorbij: armoede, hartstocht, natuurlijk zijn kunstenaarsschap maar ook de Grote Oorlog en zijn tragische einde. Rik Wouters. Een biografie verscheen...

Alles aan de biografie van Erwin Olaf Springveld (1959-2023) is monumentaal. De omvang, het overzicht van zijn oeuvre, en de tekst van Mischa Cohen. Bovendien geeft Hard werken, hard feesten een indringend tijdsbeeld waarin zijn leven en werk zich heeft afgespeeld. Woede was zijn drijfveer, een zekere verstilling –je zou het mildheid kunnen noemen – vond plaats na het klimmen der jaren, al bleef de activist in hem altijd op zijn hoede. Nooit meer...

Tekenen is een kwestie van hygiëne, zoiets als naar de wc gaan. In het sociale verkeer onhandig, naar journalisten ronduit stroef, maar achter de tekentafel, waar vorm en inhoud samenkomen en satire definitieve vorm krijgt, is Bernhard Holtrop (Ermelo, 1942) briljant en compromisloos. In Provo van de politieke Pornografie geeft Frenk Driessen een inkijkje in de wereld van de meest originele perstekenaar van zijn generatie. Provoceren zit in zijn bloed, een obsessie die volgens zijn...

Wie Willem van Genk. De eenheid van het spinnenweb. Biografie van een ongekend genie van Jack van der Weide leest, komt terecht in de waanzinnige wereld van een man die als kunstenaar  pas laat in zijn leven erkenning kreeg. Het is een universum waarin fascinaties, angsten, obsessies en paranoia de boventoon voeren. Een boek dat - juist in deze tijd, waarin de verdraagzaamheid en het mededogen afneemt - relevant is. Iedereen, die maar enigszins...

Peter Pontiac. Het turbulente leven van een gedreven tekenaar schetst een levendig beeld van de wereld van seks, drugs, rock & roll en van de hippie-, punk- en krakersscene waarin Peter Pontiac (1951-2015) verkeerde. Een wereld vol markante figuren die hem als tekenaar inspireerden – en waartegen de hoofdpersoon zelf haast flets afsteekt.  Peter Pontiac (geboren in 1951 als Peter Pollmann) groeit op als zoon van in de oorlog foute ouders. Hij heeft een haast...

Een man met een dartspijl door zijn neus. Die zijn mond heeft dichtgenaaid. Een man met een pijl door zijn wangen terwijl het bloed uit zijn wonden gutst. Met een rat in zijn mond. Volgens Peter Klashorst gaat het werk van Paul Blanca over ‘pijn’, maar als je iets niet ziet op deze zelfportretten is het een vertrokken gelaat, een grimas. De man schijnt zijn zelfmutilaties stoïcijns te ondergaan. Behalve de foto van die rat...

Ter gelegenheid van 2024 als Ensor-jaar in België, is niet alleen de vrij complete Ensor-biografie van Eric Min herdrukt, maar produceerde animatie-expert Jan Bultheel ook een graphic novel over de vrouwen in Ensors leven, Onze James. In de biografie hield de informatie over Ensors moeder, zus, nichtje, tante, zijn weldoensters en een vrouw die beweerde dat Ensor beloofd had met haar te trouwen, niet over. Na het beeldverhaal was er dus plaats voor een update...

2024 is James Ensor Jaar in België, om zijn sterfdag in 1949 te herdenken. Ik wilde waarschuwen: ga vooral naar de grote tentoonstelling in het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen (KMSKA), want je zal niet snel weer 38 werken van Ensor bij elkaar zien. Maar wat blijkt: Ensor heeft drie vaste zalen in dit museum gekregen en zijn schilderijen zijn ook nog eens gerestaureerd. We kunnen die dus straks zonder het vergelende...

Steven Nadler verklapt ons in de inleiding tot zijn boek al dat de biograaf van Frans Hals geconfronteerd wordt met veel uitdagingen. Het feit dat er tot voor kort geen biografie van deze belangrijke schilder verschenen is, zal met name te wijten zijn aan het feit dat zelfs de simpelste feiten over zijn leven en werk onzeker zijn. Over zijn geboortedatum, ouders, godsdienstige achtergrond, de datering van zijn werken, of over zijn karakter en...

Minstens twaalf portretten schilderde Jan Sluijters van Tonia Stieltjes (1881-1932). Toch bleef zijn model lang de onbekende ‘mevrouw S.’ In haar biografie Tonia Stieltjes. Activiste, model en wilskrachtdokter beschrijft Esther Schreuder weliswaar de feiten van Tonia’s kleurrijke leven, maar wat ze dacht of voelde blijft grotendeels in het donker. Gesina Antonia Milgens werd in 1881 geboren als Tonia Milgens, dochter van de zwarte Anthony Milgens en de witte dienstbode Maria Heidman. Anthony leefde 24 jaar...

Eigenlijk hoopt auteur Rémon van Gemeren met zijn biografie Schitterende verontrusting Leven en werk van Carel Willink op een hernieuwde interesse voor zijn hoofdpersoon, ‘dit boegbeeld van de Nederlandse schilderkunst’, te bewerkstelligen. Pas rond zijn tachtigste levensjaar kreeg de kunstenaar eindelijk erkenning, maar nog altijd is zijn werk nauwelijks in de Nederlandse musea te zien, ondanks het feit, zo stelt Van Gemeren, dat het publiek ervan houdt. Daarbij verwijst de auteur naar Kasteel Ruurlo...