recensie- categoriepagina

Generaal Frits van Daalen werd een zondebok in het koloniaal beleid

Generaal Frits van Daalen (1863-1930) was een vooraanstaand militair in Nederlands-Indië. Hij leidde expedities tegen de opstandige regio Atjeh, was gouverneur van Atjeh en commandant van het Oost-Indische leger, het KNIL. Dat is opmerkelijk omdat Van Daalen een indo was, een kind van een Nederlandse vader en een inlandse moeder. Zijn carrière nam een dramatische wending toen hij in conflict kwam met zijn vroegere beschermheer, generaal Jo van Heutsz. Dat conflict had alles te...

Taylor Swift, een vrouw op wie je alles kunt projecteren

Zangeres Taylor Swift (1989) kwam enige tijd geleden tot mij door berichten in diverse kwaliteitskranten die schreven dat zij weleens van doorslaggevende invloed zou kunnen zijn bij de op handen zijnde Amerikaanse presidentsverkiezingen. Ik wist op dat moment niets van haar, behalve dat zij een Amerikaanse zangeres was. Een belronde langs vrienden en vriendinnen van diverse pluimage tussen de 25 en de 75 leerde mij dat ik niet de enige was die blijkbaar onder...

Eelko Alta: ‘Een Atlas die de hele wereld had getorst’

De Friese historicus en letterkundige Philippus Breuker (1939) maakt het de lezer niet gemakkelijk in zijn nieuwste boek Eelko Alta (1723-1798) Biografie van een verlicht volksvoorlichter, uitgegeven door Noordboek. Interessante kost voor de liefhebber, dat zeker, maar het vergt behoorlijk wat doorzettingsvermogen om de tekst tot je te nemen. Dat doet niets af aan het feit dat het van belang is dat de onderzoeksresultaten van decennialang speuren in archieven nu in boekvorm zijn vastgelegd. Wie...

De culturele collaboratie van Sam van Deventer, de vertrouweling van de Kröller-Müllers

Met haar uitstekende biografie van Sam van Deventer sluit Ariëtte Dekker de reeks levensgeschiedenissen af van de belangrijkste personen achter het ontstaan van het roemruchte Kröller-Müller Museum op de Hoge Veluwe. De centrale figuur daarbij was uiteraard Helene Kröller-Müller, die de drijvende kracht was achter het streven naar een eigen museum voor haar bijzondere kunstcollectie. Haar echtgenoot Anton Kröller, de gewiekste zakenman, was degene die met financiële manipulaties moest zorgen voor het benodigde geld....

Harry Slinger, de bescheiden én eigengereide zanger van Drukwerk

Hij is een geboren frontman: Harry Slinger, de zanger van Drukwerk, met dat rode petje, eh mutsje. Begin jaren tachtig speelde de band met covers en eigen werk het land plat. Edwin Gitsels schreef een boek over hem, en natuurlijk over zijn band met de dubbelzinnige titel: Je Loog Tegen Mij. In de winter van het jaar 1982 bereikte Je Loog Tegen Mij de eerste plaats in de Nederlands top 40, dat daarmee One of...

Kim Yo-jong: De ogenschijnlijk onaantastbare zus van Kim Jong-un

Met een aantal vrienden uit mijn studententijd maakte ik af en toe reisjes naar ‘rare’ landen. Noord-Korea stond lange tijd met stip bovenaan en een kleine tien jaar terug zijn we er twee weken heen geweest. Dat kan alleen georganiseerd en onder begeleiding van reisgidsen die niet alleen de groep toeristen maar ook elkaar in de gaten moeten houden. Nooit eerder heb ik me ergens zo paranoïde gevoeld als in Noord-Korea. Nooit eerder ook ervoer...

Het romaneske leven van de geniale Johannes Esser

Na de dood van zijn schoonmoeder ontdekte David de Poel in haar nalatenschap een archief vol brieven, memoires en andere documenten van haar vader: Johannes Fredericus Samuel Esser, grondlegger van de plastische chirurgie, schaakkampioen (1913), kunstverzamelaar met een feilloos oog voor aanstormend talent (Piet Mondriaan) en succesvol belegger. Verder was Esser als vader nagenoeg afwezig, tot grote wanhoop van zijn tweede vrouw, die uit zijn vaak jarenlange verblijf in het buitenland niet anders kon concluderen...

De baas van al die Clausen

Ruim veertig jaar geleden, Hugo Claus’ roman Het verdriet van België (1983) was net verschenen, benaderde ik een dertigtal Nederlandse en Vlaamse schrijvers met de vraag of ze mij een lijstje wilden sturen met de tien boeken die ze beslist mee zouden nemen wanneer ze naar een onbewoond eiland werden verbannen. Van bijna alle auteurs ontving ik een antwoord, soms in handschrift. En daar ging het vooral om. Hugo Claus (1929-2008) antwoordde niet zelf....

Bols leverde wat te enthousiast aan de bezetter

De aanleiding voor het schrijven van de familiebiografie Het geheim van Bols. Hoe de oorlog een familiebedrijf verscheurt lijkt nogal gezocht. Een kennis van de schrijver Martin Hendriksma ontdekt in 2020 in zijn pas gekochte woning in Heemstede een onderduikruimte. Hendriksma is meteen geïnteresseerd. Mogelijk denkt hij aan de bestseller ’t Hooge Nest van Roxane van Iperen, waar een verhaal over verzet, onderduik en vervolging ook begint met  de aankoop van een huis. Economische collaboratie Hendriksma...

Molly Geertsema (1918-1991): een eigenzinnige en regenteske liberaal op de linkerflank van de VVD

Klaas Tammes heeft een handzaam en prettig leesbaar boek geschreven over de eigenzinnige VVD-politicus Willem Jacob Geertsema. Al op zijn middelbare school kreeg Geertsema de bijnaam Molly vanwege zijn mollige uiterlijk en onder deze roepnaam zou hij zijn leven lang bekend staan. Lange loopbaan in het openbaar bestuur Molly Geertsema (1918-1991) heeft op alle niveaus van het openbaar bestuur een rol gespeeld. In Leiden en Den Haag was hij lid van de gemeenteraad en in Warffum...

Biografie van Volodymyr Zelensky is geen hagiografie

Over Volodymyr Zelensky zijn sinds de inval van de Russen in Oekraïne verschillende biografieën verschenen. Die zijn veelal van matige kwaliteit. De showman van Simon Shuster, journalist van de New York Times, is van een ander kaliber. Ook Shuster vatte in de eerste maanden van de Russische invasie het plan op voor deze biografie, waardoor hij de schijn tegen zich heeft een gelegenheidswerk geschreven te hebben. Maar als verslaggever van de Times had hij de...

De vitaminepioniers Christiaan Eijkman en Gerrit Grijns

Op de lagere school leerden we vroeger over twee vreselijke ziektes die nauw verbonden waren met onze koloniale geschiedenis. De ene was scheurbuik, een naam die alleen al bij het aanhoren akelige associaties opriep. Die ziekte werd vooral waargenomen bij zeelieden op hun verre reizen naar de Oost, als ze geen verse groenten en fruit aten. De andere had een heel exotische naam: beriberi. Beriberi kwam heel veel in Nederlands-Indië voor en leidde tot...