recensies Nederlandstalige biografieƫn

Generaal Frits van Daalen werd een zondebok in het koloniaal beleid

Generaal Frits van Daalen (1863-1930) was een vooraanstaand militair in Nederlands-Indiƫ. Hij leidde expedities tegen de opstandige regio Atjeh, was gouverneur van Atjeh en commandant van het Oost-Indische leger, het KNIL. Dat is opmerkelijk omdat Van Daalen een indo was, een kind van een Nederlandse vader en een inlandse...

Eelko Alta: ā€˜Een Atlas die de hele wereld had getorstā€™

De Friese historicus en letterkundige Philippus Breuker (1939) maakt het de lezer niet gemakkelijk in zijn nieuwste boek Eelko Alta (1723-1798) Biografie van een verlicht volksvoorlichter, uitgegeven door Noordboek. Interessante kost voor de liefhebber, dat zeker, maar het vergt behoorlijk wat doorzettingsvermogen om de tekst tot je te nemen....

De culturele collaboratie van Sam van Deventer, de vertrouweling van de Krƶller-MĆ¼llers

Met haar uitstekende biografie van Sam van Deventer sluit AriĆ«tte Dekker de reeks levensgeschiedenissen af van de belangrijkste personen achter het ontstaan van het roemruchte Krƶller-MĆ¼ller Museum op de Hoge Veluwe. De centrale figuur daarbij was uiteraard Helene Krƶller-MĆ¼ller, die de drijvende kracht was achter het streven naar een...

Het romaneske leven van de geniale Johannes Esser

Na de dood van zijn schoonmoeder ontdekte David de Poel in haar nalatenschap een archief vol brieven, memoires en andere documenten van haar vader: Johannes Fredericus Samuel Esser, grondlegger van de plastische chirurgie, schaakkampioen (1913), kunstverzamelaar met een feilloos oog voor aanstormend talent (Piet Mondriaan) en succesvol belegger. Verder was...

Bols leverde wat te enthousiast aan de bezetter

De aanleiding voor het schrijven van de familiebiografie Het geheim van Bols. Hoe de oorlog een familiebedrijf verscheurt lijkt nogal gezocht. Een kennis van de schrijver Martin Hendriksma ontdekt in 2020 in zijn pas gekochte woning in Heemstede een onderduikruimte. Hendriksma is meteen geĆÆnteresseerd. Mogelijk denkt hij aan de...

De vitaminepioniers Christiaan Eijkman en Gerrit Grijns

Op de lagere school leerden we vroeger over twee vreselijke ziektes die nauw verbonden waren met onze koloniale geschiedenis. De ene was scheurbuik, een naam die alleen al bij het aanhoren akelige associaties opriep. Die ziekte werd vooral waargenomen bij zeelieden op hun verre reizen naar de Oost, als...

Pieter G. van Tienhoven. Natuurbescherming als eenmansbedrijf

Nog zeer regelmatig verschijnen er biografieƫn waarin voor het eerst het licht op iemands handel en wandel in de oorlogsjaren valt. In sommige gevallen baart dat opzien en schaadt het de reputatie van de betreffende persoon. Dat is eveneens het geval bij de verschijning van Rentmeester van nature van...

Helenka: geniaal, koppig, tragisch

Anna van Suchtelen schreef een ongewone biografie over haar tragische en geniale grootmoeder, die Marie Curie en Albert Einstein ontmoette. ā€˜Ik wil haar niet als legende, ik wil dat ze mens wordt. Daarom ga ik op reis, haar achterna.ā€™ Zo begint Anna van Suchtelen de biografie over haar grootmoeder, Helenka...

recensies buitenlandse biografieƫn

Freud & Co over president Woodrow Wilson. Een wacko in het Witte huis

Woodrow Wilson was een Amerikaanse president (1913-1921) die misschien nog steeds in schoolboeken doorgaat voor de uitvinder van de Volkenbond, de League of Nations. Dat klopt wel maar president Wilson was eveneens de man die door zijn gedrag in de Amerikaanse Senaat de toetreding van de Verenigde Staten tot...

Dr John Ackah Blay-Miezah. Een weldoener-oplichter schrijft geschiedenis

De eerste president van onafhankelijk Ghana, Kwame Nkrumah, zou op zijn armoedige sterfbed in 1972 bekend hebben dat hij tienduizenden goudstaven het land uit had gesmokkeld. Dat kwam niet echt als een verrassing, want hadden de Britten en Amerikanen niet altijd al gezegd dat deze anti-imperialistische African hero corrupt...

Operatie-Sigmund Freud: sterven in vrijheid

Psychoanalyse en Sigmund Freud (1856-1939) zijn uit. Althans, dat denken tegenwoordig de meeste psychologen en psychiaters. Geen stroming binnen psychologie en psychiatrie evenwel waarvan inzichten zo gemeengoed zijn geworden. Wie heeft er niet gehoord van het Oedipuscomplex, onbewuste drijfveren, vrije assocaties, afweermechanismes? Of van het Id, Ego en Superego?...

CĆ¢ndido Rondon (1865-1958). Een eeuw in een tranendal

Er zijn mensen die kind van hun tijd zijn Ć©n hun tijd ver vooruit, zoals CĆ¢ndido Rondon (1865-1958), vooral gewaardeerd als pionier van bescherming van indianenstammen in het Amazonegebied en van het Amazonegebied zelf. Er is een Braziliaanse provincie naar hem vernoemd, Rondonia. Elke week is er wel nieuws...

Superspion Marguerite Harrison, beter dan James Bond

Naast biografieƫn lees ik vooral veel thrillers, die ik meestal in bulk leen van de plaatselijke bibliotheek. Dit weekeind las ik, bijvoorbeeld, A Beautiful Spy door Rachel Hore, een Sunday Times bestseller in 2021. Die viel me tegen. Ik vond de hoofdpersoon, Minnie Gray, een zeurpiet. Ze leidt een...

Timothy McVeigh. De wortels van rechts geweld in Amerika

Wat maakt het leven van Timothy McVeigh het waard om opgetekend te worden? Wel, het opblazen van een gebouw van de Amerikaanse overheid in Oklahoma City, op 19 april 1995, met 167 slachtoffers, onder wie 19 kinderen, zou voldoende moeten zijn. Wat is dit voor persoon? Wie was dit...

Biografie Oppenheimer opnieuw bestseller door magistrale filmische vertolking

Er bestaan geen biografieƫn waaraan 25 jaar gewerkt is, die een Pulitzerprijs voor beste biografie winnen het jaar na verschijnen (2006) en waarvan bijna twee decennia later een film wordt gemaakt die zonder twijfel alle Oscars in de wacht gaat slepen die er te behalen zijn. Een briljante biografie...

The Women Who Saved the English Countryside. Geld, wetten en frisse lucht

Toen onze bekende natuurliefhebber Jac. P. Thijsse in 1905 de Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten oprichtte, waren de Engelsen al zo'n dertig jaar bezig met het redden van hun countryside: natuurgebieden, landschappen die nog niet aangetast waren door verstedelijking en industrialisatie, pittoreske kastelen en ander vastgoed van historische waarde....