De Hollandsche Schouwburg was de plek waar de Duitsers tijdens de Tweede Wereldoorlog de Joden van Amsterdam verzamelden voordat zij op transport werden gezet naar Westerbork of Vugt. Het was ook een broedplaats van humanitair verzet. Veelal denkt men dan aan Walter Süskind of Henriëtte Pimentel, die naar schatting zeshonderd kinderen in veiligheid hebben gebracht.  Of aan Raphaël Halverstad, die de benodigde papieren voor hun ontsnapping vervalste. De naam Maurice Hirschel zal menigeen minder...

Tijdens de Tweede Wereldoorlog doken in Nederland zo’n 25.000 à 28.000 Joden onder. De Delftse verzetsstrijder Kees Chardon was een belangrijke spil in het web van de zogeheten ‘Jodenbegunstigers’ die voor de onderduikers een veilig heenkomen zochten. Niet alleen in Den Haag en omgeving, maar ook in Noord-Holland, Brabant, Limburg en Friesland wist Chardon landgenoten te overreden hulp te bieden. Trudy van der Wees schreef een boek over dit ‘boegbeeld van het Delftse verzet’. Wat...

Het begon met een bezoek van de auteur, Gerard Groeneveld, aan het Museum ’40-‘45NU in Rotterdam, waar hij al ronddwalend op een tweetal eigenaardige memorabilia stootte. Allebei hadden betrekking op mevrouw B.M. van der Hof-Kooijman, ook wel bekend als tante Bertha. Het ene voorwerp was een ingelijste oorkonde waarin zij werd geëerd vanwege ‘bewezen dapperheid’ als ‘de moeder van het verzet te Rotterdam’. Het andere was een beschadigde plaquette met de tekst ‘aangeboden door...

Pater Victor verzetsman is een prijzenswaardige poging van Hans Kanters om een moedige Rotterdamse pater en de met hem verbonden katholieke verzetsgroep aan de vergetelheid te ontrukken. Kanters heeft een achtergrond in de zakenwereld en is een volle neef van de hoofdfiguur; zijn ouderlijk huis diende zelfs als hoofdkwartier voor de organisatie van de pater. Deze achtergrond en zijn persoonlijke betrokkenheid klinken duidelijk door in zijn verhaal. Zo beziet hij veel verzetsactiviteiten van zijn...

In navolging van organisaties als de Nederlandse Spoorwegen en het Rode Kruis heeft de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) besloten om het handelen van de eigen organisatie tijdens de Tweede Wereldoorlog te laten onderzoeken. In 2020 verleende de VNG aan het Nederlands Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies (NIOD) een dubbele opdracht. Ten eerste het doen van een onderzoek naar de organisatie en de activiteiten van de VNG tijdens de bezetting, de aanloop daarnaartoe...

Vrij snel na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog werd de Vlaamse kunsthistoricus, letterkundige en politicus August Vermeylen (1872-1945) door de Duitsers ‘kaltgestellt’. Het werd hem verboden om nog langer een openbare functie uit te oefenen. In Stil verzet reconstrueert Hans Vandevoorde aan de hand van egodocumenten welke bewegingsruimte Vermeylen – en daarmee ook andere intellectuelen – tijdens de oorlog nog had. Naarmate Stil verzet vordert, realiseert Vandevoorde zich meer en meer dat een...

Bij de Rotterdamse uitgeverij Studio Rashkov verscheen onlangs deze biografie over de Joodse huisarts David Hausdorff (1901-1990). De journaliste Trix van Bennekom verdiepte zich jarenlang in het leven van een man die veel heeft betekend voor de stad. Voor de oorlog startte hij zijn praktijk aan de West-Kruiskade en hij zag decennialang hoe de stad veranderde. In de oorlog probeerde hij zoveel mogelijk Joden te helpen tot hij in augustus 1943 zelf moest onderduiken....

Hoe wist Josef Mengele ruim 30 jaar uit handen van justitie te blijven? Dat is de vraag die de Braziliaanse onderzoeksjournalist Betina Anton zich stelt in Het geheime netwerk dat Josef Mengele liet verdwijnen. De Israëlische veiligheidsdienst Mossad, Duitsland en nazi-jager Simon Wiensenthal maakten actief jacht op de oorlogsmisdadiger, maar kregen hem nooit te pakken. Zelfs toen in 1985 zijn skelet werd opgegraven, geloofde menigeen nog steeds dat de vogel gevlogen was. In de eerste...