Het Mauritshuis organiseert vanaf 4 april een tentoonstelling over beeldvorming rondom de naamgever van het museum, Johan Maurits van Nassau-Siegen (1604-1679). Bewogen Beeld – Op zoek naar Johan Maurits toont verschillende perspectieven op Johan Maurits, van zijn reputatie als gouverneur van Nederlands-Brazilië in de 17de eeuw tot en met hedendaagse visies op zijn leven en werk. In deze tentoonstelling houdt het Mauritshuis zijn collectie die betrekking heeft op Johan Maurits steeds op een andere manier tegen het licht om zo inzicht te geven in de verschuiving van ons beeld van en onze mening over de naamgever van het museum. Hoe werd dat beeld gevormd en hoe is dat, in de loop der eeuwen, veranderd?
Beeldvorming en wetenschappelijk onderzoek
Johan Maurits was acht jaar lang (1636-1644) gouverneur van de plantagekolonie Nederlands-Brazilië, een kustgebied in het Noordoosten van Brazilië dat was veroverd op de Portugezen vanwege de lucratieve suikerplantages. Johan Maurits is tegenwoordig vooral bekend als de ‘verlichte’ bestuurder die, samen met kunstenaars, architecten en wetenschappers, een deel van Brazilië letterlijk en figuurlijk in kaart bracht. Deze visie op Johan Maurits kan als eenzijdig worden beoordeeld: zijn rol in en bijdrage aan de trans-Atlantische slavenhandel van de West-Indische Compagnie bleven bij voorbeeld tot nu toe onderbelicht.
Het Mauritshuis heeft wetenschappelijk onderzoek geïnitieerd om beter inzicht te krijgen in de minder bekende kanten van de geschiedenis van Nederlands-Brazilië en Johan Maurits. In 2018 is een inventariserend onderzoek opgestart, dat in 2020 wordt opgevolgd door een meerjarig onderzoeksproject dat moet resulteren in verschillende publicaties. Het onderzoek richt zich onder andere op het krijgen van een gedetailleerder inzicht in de bekostiging van de bouw van het Mauritshuis (dat in de 17de eeuw ook wel het ‘Maison du Sucre’ werd genoemd) maar ook op Johan Maurits’ aandeel in en invloed op de handel in slaafgemaakte Afrikanen.
Mauritshuis
Het gebouw van het Mauritshuis dankt zijn naam aan de stichter van het gebouw, Johan Maurits van Nassau-Siegen. Tijdens de bouw (1633-1644) was de toekomstige bewoner grotendeels afwezig. In 1636 werd Johan Maurits benoemd tot gouverneur van de Nederlands-Braziliaanse kolonie die enkele jaren eerder door de Nederlanders was veroverd op de Portugezen. In 1644 keerde hij terug naar Nederland. Ook na zijn dood in 1679 bleef zijn Haagse woning in de volksmond ‘het huis van Maurits’ heten. Toen in 1822 het Koninklijk Kabinet van Schilderijen in het pand opende, werd het nog steeds aangeduid als het ‘Mauritshuis’.
