50 jaar man op de maan. De beste biografieën van Neil Armstrong

Staarde Neil Armstrong als kind alleen maar naar de hemel en droomde hij ervan ooit voet op de maan te zetten? Nope, dat heeft hij nooit gedaan. Hij bestudeerde ook niet het heelal met de telescoop van de buren, zoals verschillende mythomanen willen. Armstrong speelde liever met modelvliegtuigjes en berekende als zevenjarige hoe je met een Ford Trimoter het beste een glijvlucht kon maken, want dan wist je tenminste wat je moest doen bij een eventuele noodlanding. Op zijn zestiende haalde hij zijn vliegbrevet. Tijdens een van zijn 78 missies in de Koreaoorlog werd de rechtervleugel van zijn F9F Panther Fighter aan gort geschoten. Hij manoeuvreerde het vliegtuig koelbloedig uit het vijandelijk luchtruim en bracht zichzelf met zijn schietstoel in veiligheid.

Neil Armstrong en de padvinderij

Zijn eerste ruimtevaart met collega David Scott op 16 maart 1966 was nogal bumpy. Kort nadat ze hun Gemini 8 aan een ander ruimtevaartuig gekoppeld hadden, begon de capsule als een razende te tollen, met één omwenteling per seconde. De heren stelden onbewogen vast dat een van de stuurraketten het begeven had en besloten toen de missie af te breken. De noodlanding in de Grote Oceaan, 100 kilometer ten zuiden van de kust van Yokosuka, was tot in de perfectie uitgevoerd.

Armstrong werd op grond van zijn bovenmenselijke stressbestendigheid voor het Gemini- en Apolloprogramma geselecteerd. Net als alle andere 32 astronauten trouwens. Padvinderij stond ook goed op het cv. Elf van de twaalf mannen die ooit op de maan hebben gelopen, zaten op scouting.    

In de dagelijkse omgang was Neil Armstrong van de soort die een mens doet verzuchten dat stille wateren diepe gronden hebben; je wilt tenslotte toch iets aardigs denken over iemand waarmee een gewoon gesprek binnen de kortste keren volkomen dood slaat. Als Apollo 11 echt een geënsceneerd Youtube-filmpje is, zoals 13 procent van de Nederlanders vandaag de dag denkt, hebben de Amerikanen voor de rol van de eerste man op de maan bepaald niet de meest enigmatische persoonlijkheid gekozen.  

Neil Armstrong had het ook nooit over de dood van zijn dochtertje, Karen Anne. Zij stierf op driejarige leeftijd in 1962 aan een hersentumor. Zijn vrouw had het er maar wat moeilijk mee, die muur van zwijgzaamheid.

Biograaf James R. Hansen is ervan overtuigd dat de tragedie Armstrong voor de rest van zijn leven getekend heeft. Na de dood van Karen Anne voerde hij verschillende probleemvluchten als testpiloot uit, waarbij het niet duidelijk was wat er precies haperde aan de toestellen. Beïnvloedde de dood van zijn dochtertje Armstrong als piloot, heeft Hansen hem op de man af gevraagd? ‘I think it would be unreasonable to assume that it would have no effect,’ antwoordde Armstrong droogjes.

Neil Armstrong

James R. Hansen

Hansen kreeg van Armstrong geautoriseerd toegang tot zijn ziel, eerdere biografen wees hij rigoureus de deur. De professor aan de Auburn Universiteit van Allabama bleek in zijn publicaties iets van techniek te begrijpen, en dat vond Armstrong een essentiële voorwaarde om zijn persoonlijkheid te kunnen duiden. De man en zijn machine, dat was de crux van zijn levensverhaal. Hij wilde dat ding naar de maan vliegen, de wandeling zelf was slechts een bijkomstigheid. Zijn legendarische uitspraak op het moment surprême, een nogal hakkelig uitgesproken  ‘that’s one small step for man, one giant leap for mankind’, was volgens Armstrong een bevlieging en kwam zeker niet uit de koker van NASA, zoals sommigen beweren. Hansen gelooft hem op zijn woord, al lijkt de uitspraak verdacht veel op een citaat uit De Hobbit van de bewonderde J.R. Tolkien.

En liet Armstrong echt een armbandje van zijn geliefde dochter in de krater van de Little West Crater achter? James Barbree, de NBC-journalist die de meeste Apollovluchten heeft verslagen, beweert in zijn biografie Neil Armstrong, A Life of Flight, dat hij dat inderdaad gedaan heeft. Zijn maanwandeling naar de krater was door Houston in ieder geval niet gepland. Hansen houdt een slag om de arm. Wel bestudeerde hij nauwgezet de biodata die NASA tijdens de vlucht van Apollo 11 van Armstrong bijhield, een writer’s goldmine. Koele kikker Neil Armstrong had een hartslag van 180 toen hij aan de voet van de krater stond!

De scene is uiteindelijk terechtgekomen in de biopic die van Hansens biografie in 2018 is gemaakt, met Ryan Gosling in de hoofdrol van Neil Armstrong. Hansen kan er goed mee leven. ‘It’s a poignant moment in the film, and I guess I just leave it with the following thought: that there are times when the power of poetry prevails over the uncertainty of fact,’ zei hij in een interview met Denise Chow van NBC News.

First man. The Life of Neil A. Armstrong
James R. Hansen
ISBN 9781982103163
ISBN 9781982104344
Verschenen in 2005

Bestelinformatie

Bestel als paperback bij bol.com (€ 10,99)
Bestel als ebook bij bol.com (€ 5,95)

Neil Armstrong. A Life of Flight.
Jay Barbree
ISBN: 9781250040725
ISBN ebook: 9781466836341
Verschenen in 2104

Bestelinformatie

Bestel als paperback bij bol.com (€ 19,99)
Bestel als ebook bij bol.com (€ 10,99)

First Man
Regisseur Damien Chazelle
Met onder anderen Ryan Gosling, Claire Foy, Jsacon Clarke
Dream Works Pictures, Universal Pictures, Perfect World Pictures 2018

Bestelinformatie

Bestel als blue-ray bij bol.com (€ 15.99)

Eric Palmen
Eric Palmen
Eric Palmen is historicus en hoofdredacteur van Biografieportaal. Hij schreef onder andere Kaat Mossel, helleveeg van Rotterdam en Dwaze liefde, een familiegeschiedenis, uitgegeven bij Prometheus. Voor Historisch Nieuwsblad, de Volkskrant,Vrij Nederland, Het Parool en Elsevier Weekblad schreef hij artikelen over de biografie.

Fijn als je dit artikel met anderen deelt:

Lees ook...

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in