Gouden Ganzenveer voor oeuvre Jan Brokken

Jan Brokken (1949) heeft de Gouden Ganzenveer 2023 gewonnen, ‘vanwege zijn ontzagwekkend brede en omvangrijke oeuvre’. De ‘verhalenverteller pur sang’ bouwde een trouw lezerspubliek op met romans, literaire non-fictie, reisverslagen, reportages, biografieën en autobiografische geschiedenissen.

Aan de prijs is geen geldbedrag verbonden. Hij wordt later in het jaar uitgereikt.

Veel van het werk van Brokken heeft een historisch onderwerp maar hij mengt genres of maakt zichzelf zichtbaar als auteur, waardoor hij connecties schept met onze eigen tijd.

Hij schreef twee biografieën: een over Margaretha Zelle, de latere Mata Hari, over wie na een reeks boeken in binnen- en buitenland toch nieuws te melden viel nadat erfgoedinstelling Tresoar in Friesland in 2014 in het bezit kwam van een pakket soms hartverscheurende brieven van en aan Zelle uit de tijd voordat ze naar Parijs vertrok.

Jan Brokken © Vera de Kok (CC BY-SA 4.0)

Typisch voor Brokkens oeuvre is ook dat hij geregeld iemand wil rehabiliteren of recht doen, zoals in de biografie van Jan Zwartendijk (1896-1976), die tijdens de oorlogsjaren als consul in Litouwen duizenden joden hielp ontsnappen naar China en Curaçao, nota bene met hulp van een Japanse diplomaat. Daarvoor kreeg Zwartendijk een reprimande van het ministerie van Buitenlandse Zaken – zoveelste bewijs voor de meteen na de oorlog in ere herstelde harteloze bureaucratie van de Nederlandse overheid.

Zijn boek De droevige kampioen zorgde voor rehabilitatie van de Curaçaose tafeltennisser Robert Hosé, ook dankzij de verfilming ervan in 2022 in een VPRO-docudrama van Sander Burger.

Sterk biografisch is ook Goedenavond mrs. Rhys, over de jeugd van de schrijfster Jean Rhys op het eiland Dominica en gebeurtenissen die de achtergrond vormden van haar internationale bestseller Wide Sargasso Sea, een voorgeschiedenis voor Charlotte Brontë’s roman Jane Eyre (1847) – een slimme dubbele aanbieder van context dus. Brokken woonde en schreef vijftien jaar in het Caribisch gebied.

De biografische roman In het huis van de dichter is ook een ode aan de vriendschap van Brokken met de pianist Youri Egorov (1954-1988) die tijdens de sombere Brezhnev-jaren in 1976 de Sovjet-Unie ontvluchtte en uiteindelijk Amsterdam als uitvalsbasis koos, na in het Westen overladen te zijn met prijzen. Helaas bezweek hij aan aids voordat medicijnen op de markt kwamen.

Een van de boeken waarin Brokkens familiegeschiedenis aan de orde komt, is De Kampschilders, waarin hij  het verhaal van Willem en Maria Hofker en Rudolf Bonnet vertelt, die tijdens WOII in hetzelfde jappenkamp werden geïnterneerd als zijn vader Han en moeder Olga. Wie wist dat Bali ooit een Indonesisch eiland was waar kunstenaars uit de hele wereld inspiratie kwamen opdoen?

Duidelijk is: vroeg of laat zal iemand de biografie van Jan Brokken schrijven.

actueel

Prix Goncourt de la biographie voor Claude Burgelins ultieme ‘Georges Perec’

De Franse schrijver Georges Perec (1936-1982) stierf jong aan longkanker maar na een intens, zeer productief leven. Deze hoogst originele auteur, van wie veel in het Nederlands is vertaald,...

Tegen ‘la pipolisation’ – rechtszaak van Franse premier tegen biografe, een update

Afgelopen woensdag 24 mei is tijdens een zitting van de rechtbank van Nanterre duidelijk geworden welke passages de Franse premier Elisabeth Borne wegens inbreuk op haar privacy uit de...

Poetin-biograaf Masha Gessen treedt uit het bestuur van PEN America

Masha Gessen is uit het bestuur getreden van PEN America, de non-profitorganisatie die strijdt voor de vrijheid van meningsuiting in de Verenigde Staten. Gessen kan zich niet vinden in...

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in