Een nieuwe biografie van Juliette, minnares en manusje-van-alles van Victor Hugo

In Frankrijk loopt al jaren een project om de plusminus 22.000 brieven van Juliette Drouet (1808-1883) aan haar minnaar Victor Hugo (1802-1885), linkse wereldverbeteraar, romantische seksmaniak en auteur van o.a. Les Misérables, wetenschappelijk verantwoord online te zetten, met noten en zo. Een team van zo’n honderd onderzoekers werkt eraan mee en inmiddels zijn zo’n 14.000 brieven toegankelijk gemaakt. Alles aan Victor Hugo was en is dus nog steeds over the top in Frankrijk. Hij wordt daar algemeen gewaardeerd als een van de literaire genieën die de Franse cultuur haar identiteit hebben gegeven. Hij was het ook die Juliette bezwoer haar brieven te bewaren en die erkende: ‘Alle dichters hebben een vrouw die verantwoordelijk is voor de helft van hun werk.’

Voorlopig is dit voor zover bekend de grootste brievenverzameling in de wereldliteratuur, gemiddeld twee per dag voor de halve eeuw dat Drouet en Hugo samen waren (hoewel niet altijd in hetzelfde huis, ze bleven ongetrouwd en worden soms onterecht gevierd als ‘de uitvinders van de vrije liefde’). Het waren brieven die vaak niet bedoeld waren om van Hugo een reactie of antwoord te krijgen, meer een registratie van kleine gebeurtenissen – maar ook van hele grote, zoals de Commune van Parijs.

Het wachten was dus onderhand op een nieuwe biografie van Juliette, die oudere zou corrigeren op grond van het uitzonderlijk omvangrijke materiaal van al die brieven, gecheckt op waarachtigheid met behulp van al die even overvloedige research rond Victor Hugo en zijn tijd die er al is.

Van een van de leidende figuren in het online-brievenproject, Florence Naugrette, is dit najaar dan inderdaad de biografie Juliette Drouet. Compagne du siècle uitgegeven. Alleen experts die zelf al een biografie van Hugo of Drouet of van het stel schreven, kunnen in detail beoordelen, denk ik, in hoeverre Naugrette werkelijk belangrijke nieuwe elementen toevoegt aan wat al bekend was, want een deel van de brieven was al decennia in drukvorm toegankelijk.

Daarvan heeft de onvolprezen dichter-journalist Michel van der Plas al gebruik gemaakt in zijn biografie Juliette uit 1981, een evenwichtig, psychologisch geloofwaardig verhaal dat zich niet liet leiden door alle clichés over Drouet, zoals dat zij zich tot Hugo’s slavinnetje ontwikkelde, altijd maar in aanbidding neergeknield voor ‘Cher Toto’, een romantisch warhoofd dat zijn tientallen affaires met andere vrouwen, zijn slippertjes en bordeelbezoek wenste te negeren. Ook Van der Plas weet bijvoorbeeld te melden dat Juliette, toen haar zeventiger het aanlegde en het bos indook met de 18-jarige  Blanche, haar Victor voor de keus stelde: of zij eruit of ik. Hij koos voor Juliette, die hem door haar memoires op te schrijven, op zijn verzoek, het basismateriaal  had geleverd voor diverse vrouwelijke hoofdpersonen in zijn werk, dagelijks ervoor zorgde dat zijn vele gasten niets tekort kwamen en als kinderoppas voor zijn teerbeminde kleinkinderen fungeerde – en nog veel meer nuttige acties ondernam voor haar cher aimé. Welke ook wel feministische vrouw had niet best met haar willen ruilen als ‘compagne’? That’s the question in de biografie van Naugrette, zo te zien. Ik wel.

actueel

Tegen ‘la pipolisation’ – rechtszaak van Franse premier tegen biografe, een update

Afgelopen woensdag 24 mei is tijdens een zitting van de rechtbank van Nanterre duidelijk geworden welke passages de Franse premier Elisabeth Borne wegens inbreuk op haar privacy uit de...

Gouden Ganzenveer voor oeuvre Jan Brokken

Jan Brokken (1949) heeft de Gouden Ganzenveer 2023 gewonnen, 'vanwege zijn ontzagwekkend brede en omvangrijke oeuvre'. De 'verhalenverteller pur sang' bouwde een trouw lezerspubliek op met romans, literaire non-fictie,...

Poetin-biograaf Masha Gessen treedt uit het bestuur van PEN America

Masha Gessen is uit het bestuur getreden van PEN America, de non-profitorganisatie die strijdt voor de vrijheid van meningsuiting in de Verenigde Staten. Gessen kan zich niet vinden in...

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in