Een nieuwe biografie van Juliette, minnares en manusje-van-alles van Victor Hugo

In Frankrijk loopt al jaren een project om de plusminus 22.000 brieven van Juliette Drouet (1808-1883) aan haar minnaar Victor Hugo (1802-1885), linkse wereldverbeteraar, romantische seksmaniak en auteur van o.a. Les Misérables, wetenschappelijk verantwoord online te zetten, met noten en zo. Een team van zo’n honderd onderzoekers werkt eraan mee en inmiddels zijn zo’n 14.000 brieven toegankelijk gemaakt. Alles aan Victor Hugo was en is dus nog steeds over the top in Frankrijk. Hij wordt daar algemeen gewaardeerd als een van de literaire genieën die de Franse cultuur haar identiteit hebben gegeven. Hij was het ook die Juliette bezwoer haar brieven te bewaren en die erkende: ‘Alle dichters hebben een vrouw die verantwoordelijk is voor de helft van hun werk.’

Voorlopig is dit voor zover bekend de grootste brievenverzameling in de wereldliteratuur, gemiddeld twee per dag voor de halve eeuw dat Drouet en Hugo samen waren (hoewel niet altijd in hetzelfde huis, ze bleven ongetrouwd en worden soms onterecht gevierd als ‘de uitvinders van de vrije liefde’). Het waren brieven die vaak niet bedoeld waren om van Hugo een reactie of antwoord te krijgen, meer een registratie van kleine gebeurtenissen – maar ook van hele grote, zoals de Commune van Parijs.

Het wachten was dus onderhand op een nieuwe biografie van Juliette, die oudere zou corrigeren op grond van het uitzonderlijk omvangrijke materiaal van al die brieven, gecheckt op waarachtigheid met behulp van al die even overvloedige research rond Victor Hugo en zijn tijd die er al is.

Van een van de leidende figuren in het online-brievenproject, Florence Naugrette, is dit najaar dan inderdaad de biografie Juliette Drouet. Compagne du siècle uitgegeven. Alleen experts die zelf al een biografie van Hugo of Drouet of van het stel schreven, kunnen in detail beoordelen, denk ik, in hoeverre Naugrette werkelijk belangrijke nieuwe elementen toevoegt aan wat al bekend was, want een deel van de brieven was al decennia in drukvorm toegankelijk.

Daarvan heeft de onvolprezen dichter-journalist Michel van der Plas al gebruik gemaakt in zijn biografie Juliette uit 1981, een evenwichtig, psychologisch geloofwaardig verhaal dat zich niet liet leiden door alle clichés over Drouet, zoals dat zij zich tot Hugo’s slavinnetje ontwikkelde, altijd maar in aanbidding neergeknield voor ‘Cher Toto’, een romantisch warhoofd dat zijn tientallen affaires met andere vrouwen, zijn slippertjes en bordeelbezoek wenste te negeren. Ook Van der Plas weet bijvoorbeeld te melden dat Juliette, toen haar zeventiger het aanlegde en het bos indook met de 18-jarige  Blanche, haar Victor voor de keus stelde: of zij eruit of ik. Hij koos voor Juliette, die hem door haar memoires op te schrijven, op zijn verzoek, het basismateriaal  had geleverd voor diverse vrouwelijke hoofdpersonen in zijn werk, dagelijks ervoor zorgde dat zijn vele gasten niets tekort kwamen en als kinderoppas voor zijn teerbeminde kleinkinderen fungeerde – en nog veel meer nuttige acties ondernam voor haar cher aimé. Welke ook wel feministische vrouw had niet best met haar willen ruilen als ‘compagne’? That’s the question in de biografie van Naugrette, zo te zien. Ik wel.

actueel

14 december: de Biografie in Psychoanalyse over Anil Ramdas

Biografie in Pyschoanalyse over de biografie van Anil Ramdas door Karin Amatmoekrim op 14 december in Perdu

Mark Galeotti, biograaf van Poetin, komt naar Nederland

Historicus en militair specialist Mark Galeotti publiceerde in 2019 een biografie van Vladimir Poetin, die ook in Nederland in 2022 snel herdrukt werd toen de Russische president zijn 'speciale...

ChatGPT verzint biografieën van levende personen

Eind september diende de Franse volksvertegenwoordiger Eric Bothorel een klacht in tegen ChatGPT bij de Commission Nationale de l'Information et des Libertés, de CNIL. Zijn klacht was niet mals:...

Nieuw seizoen ‘De biografie in psychoanalyse’ in Perdu

Breukvlakken organiseert in samenwerking met de stichting Psychoanalyse en Cultuur een nieuwe serie van vier avonden onder de titel de Biografie in Psychoanalyse. Ze richt daarmee de aandacht op...

Karin Amatmoekrim gepromoveerd op Anil Ramdas

Ten overstaan van een vol auditorium verdedigde Karin Amatmoekrim op 26 september jl. in Leiden haar proefschrift over de ‘onmogelijke kosmopoliet’ Anil Ramdas. Hoewel het stellen van vragen tijdens...

Erepenning voor Menslievend Hulpbetoon voor verzetsheld Jan Zwartendijk

Verzetsheld Jan Zwartendijk krijgt vandaag, postuum, de Erepenning voor Menslievend Hulpbetoon in goud. Dat is de oudste en belangrijkste dapperheidsonderscheiding buiten de strijd en is voor het laatst in 1964 toegekend....

Judith Koelemeijer met haar biografie van Etty Hillesum genomineerd voor de Libris Geschiedenis Prijs

De shortlist met vijf genomineerden voor de Libris Geschiedenis Prijs 2023 is vandaag bekendgemaakt in radioprogramma OVT. Daaronder prijkt de biografie van Etty Hillesum door Judith Koelemeijer. Op 9 maart...

Gerrit Arie Lindeboomprijs voor Catharina Th. Bakker en haar De lijfarts van de koning

Catharina Th. Bakker heeft voor De lijfarts van de koning. Het avontuurlijke leven van Franz Joseph Harbaur, 1776-1824  de vijfjaarlijkse Gerrit Arie Lindeboomprijs gewonnen. Haar biografie van Frans Joseph Harbaur...

Britse biograaf van Lord Mountbatten bespioneerd door overheid. De dure laatste 0,2% van de waarheid

Al jaren woedt er in Groot-Brittannië een onderhand potsierlijk gevecht tussen Andrew Lownie, zelfbenoemd biograaf van de beroemde Lord Mountbatten (1900-1979), en de Britse staat. Eerst ging de strijd...

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in