Vrij snel na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog werd de Vlaamse kunsthistoricus, letterkundige en politicus August Vermeylen (1872-1945) door de Duitsers ‘kaltgestellt’. Het werd hem verboden om nog langer een openbare functie uit te oefenen. In Stil verzet reconstrueert Hans Vandevoorde aan de hand van egodocumenten welke bewegingsruimte Vermeylen – en daarmee ook andere intellectuelen – tijdens de oorlog nog had. Naarmate Stil verzet vordert, realiseert Vandevoorde zich meer en meer dat een...

Bij de Rotterdamse uitgeverij Studio Rashkov verscheen onlangs deze biografie over de Joodse huisarts David Hausdorff (1901-1990). De journaliste Trix van Bennekom verdiepte zich jarenlang in het leven van een man die veel heeft betekend voor de stad. Voor de oorlog startte hij zijn praktijk aan de West-Kruiskade en hij zag decennialang hoe de stad veranderde. In de oorlog probeerde hij zoveel mogelijk Joden te helpen tot hij in augustus 1943 zelf moest onderduiken....

Hoe wist Josef Mengele ruim 30 jaar uit handen van justitie te blijven? Dat is de vraag die de Braziliaanse onderzoeksjournalist Betina Anton zich stelt in Het geheime netwerk dat Josef Mengele liet verdwijnen. De Israëlische veiligheidsdienst Mossad, Duitsland en nazi-jager Simon Wiensenthal maakten actief jacht op de oorlogsmisdadiger, maar kregen hem nooit te pakken. Zelfs toen in 1985 zijn skelet werd opgegraven, geloofde menigeen nog steeds dat de vogel gevlogen was. In de eerste...

Als overlevende van Auschwitz groeide Elie Aron Cohen na de oorlog uit tot een bekende Nederland die de herinnering aan de Holocaust met zijn publicaties en mediaoptredens levend hield. Hij ijkte het begrip ‘concentratiekampsyndroom’ hier te lande en praatte openlijk over de meest schrijnende symptomen daarvan. Stefan van der Poel schreef een beknopte biografie van Elie Aron Cohen, een man die gekweld werd door zijn demonen. Cohen promoveerde in 1952 op een proefschrift over de...

“Een volk dat voor tirannen zwicht, zal meer dan lijf en goed verliezen, dan dooft het licht”. Dit is vermoedelijk de meest aangehaalde dichtregel van de laatste tien jaar. Te pas en vaak ook te onpas. Het is de slotregel van het gedicht Bericht aan de levenden van Henk van Randwijk. De tekst staat op een bakstenen muur bij het Weteringplantsoen in Amsterdam, waar in de laatste dagen van de oorlog dertig verzetsstrijders werden...

Sommige mensen zullen het niet geloven, maar tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn rond de 400.000 Duitse soldaten gedeserteerd. Dat was op een totaal van achttien miljoen Duitse militairen die in de loop der tijd werden ingezet, iets meer dan twee procent.1 Dat lijkt weinig, maar het percentage zegt niets over de impact van deze desertie in het veld, wat het op bepaalde plaatsen en tijdstippen betekende voor het verloop van de oorlog, de uitwerking...

‘Veel te lang is het naoorlogse trauma van de Arbeitseinsatz verborgen gebleven. Wij, de kinderen, hebben nu de fakkel over te nemen en er ook over te vertellen. Wij hebben het zwijgen van toen te doorbreken, en dus minder bescheiden te zijn over de lotgevallen van meer dan een half miljoen Nederlandse tewerkgestelden. Wij hebben een plek op te eisen in de Nederlandse geschiedenis.’ Foto’s Tim Overdieks Zwijgende Vaders is het verhaal van, allereerst, zijn eigen...

In de zevende aflevering van Biografie op de bühne spreekt Hans Renders met Ariëtte Dekker over haar biografie van Sam van Deventer