Henry David Thoreau is de oervader van een Amerikaanse mythe: die van de eenling die de decadentie van het moderne leven achter zich laat en zich terugtrekt in de wildernis om er een te worden met de natuur. Chris McCandless, wiens levensverhaal verfilmd werd in Into The Wild, had een exemplaar van Walden in zijn rugzak zitten. Het is het bekendste werk van Thoreau, waarin hij verslag doet van zijn bestaan in de bossen van Concord, Massachusetts, de plaats waar hij in 1817 geboren werd en in 1862 zou sterven.
Thoreau zocht het dus aanzienlijk dichter bij huis dan McCandless. Sterker nog, hij had zicht op de hoofdstraat naar zijn geliefde home town, waar hij één keer per week bij zijn familie ging eten, en nodigde geregeld vrienden uit om hem te vergezellen in zijn zelfgebouwde blokhut aan de oever van Walden Pond. Laura Dassow Walls noemt in haar nieuwe biografie van Henry David Thoreau zijn zelfverkozen eenzaamheid “perfomance art”. De blokhut was “a public stage on which he could dramatize his one-person revolution in consciousness.”
Laat er geen misverstand over bestaan, Walls houdt van Henry David Thoreau. Ze schetst het portret van een origineel denker, wiens sociaal activisme voortkwam uit dezelfde bron als zijn milieuactivisme. Thoreau was een fervent abolitionist en een militant tegenstander van de Fugitive Slave Act van 1850. Die verplichtte de noordelijke Staten van Amerika om ontsnapte slaven uit de zuidelijke staten over te leveren aan de rechtmatige eigenaren. Zijn oproep tot een eenvoudig leven (“Simplify, simplify!”) dat recht doet aan de eisen van de natuurlijke omgeving, getuigt welhaast van een spinozistische denkrichting . “He found society in nature, and nature he found everywhere, including the town centre and the human heart.” Wat verbindt natuur met cultuur, de natuurlijke omgeving met de gebouwde omgeving? Wat als de goddelijke natuur alomtegenwoordig is, in ons en om ons heen? Dat zijn de grote levensvragen van Henry David Thoreau.
Walls onttrekt Thoreau daarmee aan de kritiek die vooral in de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw over zijn werk geuit werd. Wie de wildernis verheerlijkt als ongerepte natuur, als tegenwicht van de geciviliseerde wereld, roept een gevaarlijke tweespalt in ons milieubewustzijn in het leven. Het is de blauwdruk voor een staat die enerzijds nationale parken in het leven roept, anderzijds eenzijdig een klimaatakkoord opzegt dat de wereld moet redden van de CO-2 uitstoot. We hebben geen ‘heilige grond’ nodig, maar een herijking van onze relatie met onze volledige leefomgeving, aldus Barry Lopez.
Laura Dassow Walls maakt in haar biografie duidelijk dat Henry David Thoreau het helemaal eens is met die zienswijze.
Henry David Thoreau. A Life
Laura Dassow Walls
The University Of Chicago Press
ISBN 9780226344690
Verschenen in juli 2017
Bestelinformatie
Bestel hier als hardcover bij Athenaeum Boekhandel (€ 39,99)
Bestel hier als hardcover bij bol.com (€ 31,99)
Bestel hier als ebook bij bol.com (€ 19,47)
