Willem Meiners, Amsterdammer van geboorte, woont en werkt sinds 1991 in Amerika. Voor zijn emigratie was hij dagbladjournalist, daarna boekverkoper, helikopterpiloot en eigenaar van een radiostation. Hij bereisde alle vijftig staten en woont met zijn Amerikaanse vrouw Alice in Bangor, Maine. Hij schreef het boek De Dutch Touch. We vroegen hem naar zijn favoriete biografie.
Wat is de mooiste of beste biografie die je hebt gelezen?
What It Takes, door Richard Ben Cramer. Zes biografieën in één, over de zes mannen die in 1988 president van Amerika probeerden te worden: George Bush sr., Bob Dole, Mike Dukakis, Dick Gephardt, Gary Hart en Joe Biden. Het is een dikke pil van meer dan duizend pagina’s, dichtbedrukt met een regelafstand van niks en een fontgrootte van hooguit 8 pt.
Wat sprak je zo aan in deze biografie?
Sla de recensies er maar op na, iedereen komt tot dezelfde conclusie. Nooit eerder is de levensloop en de motivatie van presidentskandidaten zo nauwkeurig onder de loep genomen. Wat het vergt, luidt de titel vrij vertaald, Wat je ervoor moet opofferen. We kennen normaal gesproken alleen maar de krantenversies van een politicus, en nu en dan een stevig tv-interview. Cramer gaat daar ver voorbij, legt hun hele leven bloot. Hij interviewt hun kleuterjuf, de buren van vroeger, hun dokter en verpleegster als ze zwaargewond in een ziekenhuis waren beland zoals Bob Dole. Hij rakelt op wat er mis ging in hun leven, de dood van een kind, zakken voor een examen, een verkering die uit raakte, een vrouw en dochter die dodelijk verongelukten. Alle zes komen ze voor je ogen tot leven, en na lezing verdwijnt elk vooroordeel dat je had over één of elk van hen.
Wat heeft die biografie met je gedaan?
Ik deed zelf in 1988 verslag van die verkiezingscampagnes. Ik heb die mannen gezien en gesproken, vormde me een oordeel over hen, en dat bleek achteraf dus op vrijwel niets gebaseerd, op uiterlijkheden. De biografie leerde me om niet langer cynisch te kijken naar een man of een vrouw die de nek uitsteekt om te solliciteren naar een machtspositie. Oordeelt niet opdat gij niet geoordeeld wordt. Er gaat per definitie een diep en lang verhaal schuil achter iemands verlangen om de leiding te krijgen.
Van wie zou jij graag een biografie willen lezen of schrijven?
Ik heb een stuk of vijf biografieën op de plank staan van Warren Harding, maar ik wacht al jaren op een betere, echt goede versie, eentje die ik ongeacht de lengte in één adem zal uitlezen. Harding werd een eeuw geleden, in 1920, president van Amerika, met de meeste stemmen ooit. Na dertig maanden in het Witte Huis ging hij dood. Negen miljoen mensen stonden te huilen langs de spoorbaan toen de trein met zijn kist langskwam, een collectief verdriet zonder weerga. En toch was Harding de slechtste president uit de geschiedenis, zeggen historici unaniem.
Echt? Richard Ben Cramer leeft inmiddels niet meer, maar wat als iemand van zijn kaliber er eens een paar jaar in dook? Harding was van Nederlandse afkomst, van de familie Van Kerck uit Amsterdam, later Van Kirk. Twintig jaar na zijn dood gooide zijn achterneef Dutch Van Kirk de atoombom op Hiroshima. Ze waren alledaagse mensen van vlees en bloed: Harding was, net als ik vroeger, hoofdredacteur van een regionale krant, hij had succes, was geliefd, smeet niet met geld, en was een heel romantische briefschrijver. Zijn tijd kende grote politieke schandalen, want het was F. Scott Fitzgeralds Roaring Twenties, maar niemand heeft ooit beweerd dat Harding zelf daarbij was betrokken. De biografie waarop ik hoop moet beter verklaren waarom hij zo veel pech had onder historici.
Waarom hou je van ‘De Biografie’ ?
Ik heb een bibliotheek met ca. vijfduizend boeken. Allemaal non-fictie, voornamelijk Amerikaanse geschiedenis. Ruim de helft is biografieën. Reden nummer één is de tomeloosheid van mijn nieuwsgierigheid, reden twee is dat het een diepgeworteld Hollands trekje is. Na de uitvinding van de boekdrukkunst werd Nederland meteen ’s werelds vertellersland bij uitstek – louter non-fictie. De helft, de helft!, van alle boeken ter wereld kwam uit Nederland. Geen enkel ander land telde prompt zo veel uitgevers en boekwinkels. En “geen enkel land – en zo’n klein land nog wel -,” zei Yale-historicus Peter Gay over Hollands gouden eeuw, “heeft ooit in zijn geschiedenis zoveel schilders van zo’n kaliber in zo’n korte tijd voortgebracht.” De Hollandse meesters waren de camera-journalisten van hun tijd, ze deden beeldverslag van wat ze zagen, op straat, in huis, in de winkel. Mijn nieuwsgierigheid naar de details over mensenlevens komt uit die traditie voort. Ik wil dat mij verteld wordt over het wie, wat, waar, wanneer en waarom van de mannen en vrouwen die ons voorgingen en wier leven een groot verschil maakte.
