'Tom Dumoulin, wielerlegende in wording'; hopelijk het eerste deel van een serie

Uw bespreker heeft dit boek net uit en zit achter zijn laptop deze boekbespreking te tikken. Hij kijkt met een half oog naar de negentiende etappe van de Giro, de reden waarom het boek Tom Dumoulin. Wielerlegende in wording eind april verscheen. De Giro, ook bekend als Ronde van Italië, werd in 2017 gewonnen door het onderwerp van deze biografie.

Helaas ook de ronde die dit jaar eindigt zónder het onderwerp van de biografie. Tom Dumoulin moest in de vijfde etappe geblesseerd afstappen.
Commercieel gezien voor auteur Patrick Bernhart uiterst ongelukkig. Hij zal wel even flink gevloekt hebben toen de bebloede Dumoulin op ruim vier minuten achterstand binnenkwam. Dat deed trouwens ook de schrijver van deze boekbespreking, want die reist af naar Verona om de laatste twee etappes met eigen ogen te zien. De inhoud van het boek wordt er natuurlijk niet anders door.

Overzicht

Bernhart maakte een overzicht van de carrière van Tom Dumoulin. Hij loopt chronologisch door het leven van de Sunweb-wielrenner en baseert zich daarbij op archiefmateriaal, veelal kranten, sites en uiteraard ook televisieverslagen. Hij hoefde er bijna de deur niet voor uit.
Een beslissing die waarschijnlijk mede is genomen door de terughoudendheid die de Limburgse sportheld tegenover de media heeft. Dat zorgt ervoor dat hij een groot raadsel wordt genoemd. Bernhart probeert die raadselachtigheid te doorgronden door Dumoulins karakter, talent en lichaam te analyseren. Soms door eigen interpretatie, maar ook roept hij de hulp in van een stemanalist en een lichaamstaaldeskundige.

Eerst lees ik wat voor kind Tom volgens zijn leraar van groep 8 van de basisschool is: ‘Een rustige, bescheiden jongen die precies wist wat hij wilde. Ik herken hem nu heel goed van vroeger. De gymles vond hij heel erg leuk. We fietsten met deze klas altijd naar ons kampadres en ik kan mij herinneren dat hij dat fietsen niet zo leuk vond, want het ging zo langzaam.’ Na de basisschool gaat hij naar het gymnasium, waar zijn beste vak gymnastiek is. Zijn gymleraar houdt regelmatig zijn hart vast bij looptesten, omdat Tom zó diep kan gaan, dat die leraar bang is dat licht een keer uitgaat.
Al snel gaat het over wielrennen. Tom begint daarmee pas op zijn vijftiende en zijn trainer, de oud-wielerprof Ad Wijnands, valt al snel de hoge omwentelingssnelheid op.

Hij straalde passie uit, fanatisme, wilskracht én het viel me op dat hij voor een knaap die nog nergens van op de hoogte was, de benen enorm kon laten draaien op de trappers, dat was niet normaal. Echt, een natuurlijk aanleg.Later komt de eigenzinnigheid van Dumoulin meer naar voren. Wijnands: “Als ik riep: “Een tandje erbij nu”, dan was er altijd maar een die vroeg: “Waarom dan?”. En dat was Tom.

Deze anekdotes helpen een goed beeld te schetsen van de mens en de sportman Dumoulin, waardoor het ook voor Dumoulisten – term voor fans van Tom Dumoulin bedacht door journalist/schrijver Frank Heinen – aardig is om te lezen.

Na een beschrijving van het begin van de carrière van de renner, komen in rap tempo alle sportieve successen aan de orde: de Girowinst van 2017, het goud op de WK tijdrijden 2017 en de tweede plaatsen in de Giro en de Tour de France van 2018. Voor wielerliefhebbers en Dumoulisten is dat gesneden koek. Bernhart gebruikt ze als kapstok om aan te tonen hoe Tom Dumoulin in elkaar steekt.

Karakter

Zijn gedrevenheid, het letten op de details, hoe zijn ploeg Sunweb werkt, hoeveel vermogen hij kan trappen, hoeveel calorieën hij verbruikt en eet, maar ook zijn karakter komen aan bod. Dus ook de woede-uitbarsting tijdens de Tour de France van 2018, nadat podiumconcurrent Primoz Roglic in de slipstream van een motor, bij hem weg rijdt.

Om het karakter van Dumoulin te doorgronden, heeft Patrick Bernhart twee deskundigen geraadpleegd. Een gedurfd, maar origineel uitstapje. Stemanalist Elizabeth Ebbink merkt op dat Dumoulin een soepel stemgeluid heeft. Zijn stem beweegt gemakkelijk heen en weer, is niet hees en heeft souplesse. Daarmee komt hij ontspannen, eerlijk en sterk over.
Lichaamstaaldeskundige Dana Ketels oordeelt dat Dumoulin makkelijk in de omgang is, makkelijk contact maakt en goed luistert. Tot zover, dacht ik: oké, prima. Maar daarna gaat de analyse verder met: ‘Delegeren van taken gaat hem gemakkelijk af. Hij zal doelen helder maken en afspraken maken met de mensen aan wie hij leiding geeft. (…) Teamleden kan hij motiveren om zich ook achter het doel te scharen.’ En dat na het bestuderen van slechts een uitzending van College Tour . Het werpt bij mij de vraag op: is voorkennis wellicht van invloed geweest op deze analyse?

Interessant is ook het kijkje dat we krijgen in de keuken van Team Sky (inmiddels omgedoopt tot Ineos). Er is daar veel meer geld dan bij Dumoulins ploeg Sunweb.
Fysiek zit het met Dumoulin wel goed, zo oordeelt Bernhart. ‘Maar het psychologische aspect zou nog wel wat aandacht kunnen gebruiken. Dit omdat het mentale aspect, net als bij andere sporten, vaak doorslaggevend is. Instrumenten uit de psychologie en het bedrijfsleven kunnen inzichten geven in iemands drijfveren. Datzelfde geldt voor de rollen die een persoon graag in een team speelt. Daaruit kunnen belangrijke lessen worden voor het hele team worden getrokken. Lessen die nodig zijn om meer successen te boeken.’

De ondertitel van dit boek is ‘Een wielerlegende in wording’. Zonder vraagteken maar dat vraagteken had er wel moeten staan. Bernhart weet namelijk niet of Tom Dumoulin een wielerlegende wordt. Voor de schrijver van deze recensie is hij het al, maar ik snap heus wel dat dat voor wielervolgers die al langer meerijden dan ik, nog niet zo zeker is.

Patrick Bernhart geeft een interessant overzicht van aspecten die bepalend kunnen zijn of Tom Dumoulin een wielerlegende wordt. Misschien moet hij over een jaar of acht nog eens een boek schrijven over Dumoulin. Hopelijk is het vraagteken dan een uitroepteken geworden.

Tom Dumoulin. Wielerlegende in wording
Patrick Bernhart
Spectrum
ISBN 9789000362837
Verschenen in april 2019