VVD-politicus Henk Vonhoff (1931-2010) was in meerdere opzichten een veelvraat: hij verslond politieke en nevenfuncties even gemakkelijk als copieuze lunches en diners. Diederick Slijkerman schreef de biografie van het liberale zwaargewicht.
Overgewicht
Toen VVD-politicus Henk Vonhoff nog geschiedenisleraar was, vroeg hij zijn leerlingen belangstellend wat ze op hun brood hadden. Als het antwoord hem beviel, bietste hij graag een bammetje. Vonhoff was van jongs af aan zwaarlijvig. Zijn gewicht verleende hem een zeker gezag en vertrouwen: men kon niet om hem heen.
Heel erg leek hij zijn overgewicht niet te vinden, al leverde het soms praktische problemen op. Zo kwam hij als Commissaris van de Koningin in Groningen eens vast te zitten in de draaideur van het Gasuniegebouw. De sensoren meenden te detecteren dat er twee personen binnen probeerden te komen. Vanaf dat moment werden de sensoren anders ingesteld als de Commissaris op bezoek kwam. Vonhoffs chauffeur merkte dat de banden van de dienstauto sneller sleten aan de kant waar Vonhoff zat. De kilo’s leeswerk die naast hem lagen, konden dat niet compenseren.
Zijn lage, gedragen stem paste bij zijn massieve voorkomen en gaf Vonhoff iets theatraals. Hij had wat weg van Churchill, zijn grote voorbeeld. Dat Vonhoff zo langzaam sprak had overigens een praktische reden: als kind stotterde hij. Door zijn spreektempo aan te passen, struikelde hij niet langer over zijn woorden. De ambitieuze politicus in de dop verkocht zelfs zijn koelkast om een bandrecorder te kunnen betalen. Hiermee oefende hij zijn stem.
Wiegel
Vonhoff begon als leraar en is dat eigenlijk altijd gebleven: meer een verteller dan een luisteraar. Vanaf de oprichting in 1948 was hij betrokken bij de VVD. Hij was zeer actief binnen de partij: eerst in bestuursfuncties achter de schermen, vanaf 1967 als Kamerlid en vanaf 1971 als staatssecretaris.
Vonhoff maakte in dezelfde periode carrière binnen de partij als de tien jaar jongere Hans Wiegel. Volgens Vonhoffs biograaf mochten de twee elkaar, maar was er ook sprake van rivaliteit. Hoewel ze beiden goed van de tongriem gesneden waren, waren er ook verschillen: Wiegel was listiger en populistisch, Vonhoff intellectueler en recht door zee. Vonhoff was linkser dan Wiegel en voorstander van samenwerking met de PvdA.
In 1971 verkoos de partijtop Wiegel boven Vonhoff als fractie- en partijleider omdat men hem doortastender vond. Volgens Slijkerman hadden Vonhoff en Wiegel hun gevatheid en gevoel voor humor gemeen. Het kan aan de selectie van de biograaf liggen of aan mijn gevoel voor humor, maar ik heb niet kunnen lachen om de ‘gevatte’ opmerkingen die hij van Vonhoff aanhaalt.
Burgemeester
Met zijn gevoel voor decorum en theater leek Vonhoff zich het meest thuis te voelen in functies waarin hij hiermee kon pronken: als burgemeester van Utrecht en als commissaris van de Koningin in Groningen. In Utrecht, waar hij van 1974 tot 1980 burgemeester was, maakte hij door zijn harde en confronterende aanpak geen vrienden onder de krakers en links georiënteerde stadsgenoten. Maar brandweerlieden en agenten droegen hem op handen. De ‘sheriff van Utrecht’ hielp graag een handje mee bij acties van brandweer en politie, zette zo nodig hoogst persoonlijk krakers op straat en liet zich hierbij gewillig fotograferen door de pers.
Herhaling
Slijkerman koos een bijzondere opzet voor zijn biografie. In de eerste zes hoofdstukken beschrijft hij chronologisch het leven en de loopbaan van Vonhoff. In de volgende hoofdstukken staat hij uitvoeriger stil bij een aantal thema’s: Vonhoffs liefde voor toneel als metafoor voor de politiek, zijn niet te stillen honger, zijn liefde voor natuur, belangstelling voor sport, enzovoort. Op zich is het een aardige gedachte om zo een aantal thema’s verder uit te diepen. Toch werkt de gekozen vorm niet altijd. De thema’s blijken soms te dun om er een heel hoofdstuk aan te wijden. Hierdoor blijft het bij losse anekdotes, die meer een beeld schetsen dan een verhaal vertellen. Bovendien valt de biograaf in herhalingen, bijvoorbeeld over de rivaliteit tussen Vonhoff en Wiegel.
Liberaal zwaargewicht. Henk Vonhoff (1931-2010)
Diederick Slijkerman
Prometheus
ISBN 9789044633825
Verschenen in mei 2018
 in op zijn relatie met Hans Wiegel. Er was sprake van rivaliteit.){kind=link}