Biografieën in aantocht: één rebel, acht keurige mannen en één dame

Het Groningse Biografie Instituut timmert behoorlijk aan de weg. Dat de gelauwerde biograaf Dik Verkuil wil promoveren op een biografie van voormalig Shell-directeur en VVD-voorman Frits Bolkestein was al bekend. Uit het pas gepubliceerde jaarverslag van het instituut blijkt dat er ook wordt gewerkt aan een biografie van de deserteur en mensenrechtenactivist Poncke Princen, een soort tegenpool van de politicus die in 1983 nog naar het Irak van Saddam Hoessein toog om daar zaken te doen. Princen deserteerde tijdens de ‘politionele’ acties in Indië eind jaren 40 en liep over naar de Indonesische republikeinse troepen, om zich vervolgens bijna dertig jaar later bij de Indonesiërs onbemind te maken door de onafhankelijkheidsstrijd van Oost-Timor te steunen. Princens biograaf, Niels Mathijssen, kan beschikken over diens autobiografie en onder andere een enorm archief bij het IISG.

Bolkestein leeft nog maar de andere politici die een biografie zullen krijgen, zijn al in de schoolboeken beland: Gertjan Schutte werkt aan de biografie van Groen van Prinsterer (1801-1876, icoon van de Anti-Revolutionaire Partij), Boris van Haastrecht is aan de slag gegaan met de staatsrechtgeleerde P.J. Oud (1886-1968, oprichter van de VVD), Coen Brummer onderzoekt het leven van de progressieve liberaal Samuel van Houten (1837-1930), bekend van het Kinderwetje om de kinderarbeid in Nederland aan banden te leggen. De keuze voor politici zal ook te maken hebben met de aanwezigheid van het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen in Groningen. Bovendien zijn Nederlandse politici geen enthousiaste schrijvers van memoires, dat betert nu wat (onder andere Ed van Thijn, Ruud Koole, Femke Halsema, Jacques Wallage, Wim Meijer deden het) maar biografieën blijven nodig om zwarte gaten in de vaderlandse geschiedenis te vullen.

De kunsten zullen aan bod komen in een biografie van Vincent Willem van Gogh 1890-1978), de oom van de schilder, de opa van de vermoorde cineast Theo van Gogh en de man die de hele schilderijencollectie van Vincent (en Gauguin) voor 15 miljoen gulden verkocht aan de Nederlandse staat, als er maar een museum werd gebouwd. De Van Goghs worden straks de Nederlandse familie waarover de meeste biografieën zijn geproduceerd – afgezien van de Oranjes uiteraard. Nog niet zo lang geleden verscheen het levensverhaal van de drie zussen, Anna, Lies en Wil, geschreven door Willem Jan Verlinden. Historicus Jaap Cohen heeft al de nodige bergen verzet voor een biografie van Theo van Gogh, die vast nog wel afkomt voordat zijn moordenaar Mohammed Bouyeri, tot levenslang veroordeeld, in 2029 zijn eerste gratieverzoek mag indienen. En dan is er nog de biografie van de schoonzus van de schilder, Jo van Gogh-Bonger, de vrouw die over zijn nalatenschap waakte.

Jan de Ridder schrijft aan een biografie van Pieter van der Meer de Walcheren (1880-1970), de literaire en spirituele mentor van een hele generatie katholieke kunstenaars en schrijvers zoals Anton van Duinkerken. Er verschenen al eerder drie boeken over deze man, die als monnik zou eindigen, onder andere van zijn vriend Albert Helman. Ook behulpzaam voor de biograaf is dat hij zo’n halve eeuw dagboeken bijhield.

De protestantse kant van christelijk Nederland komt aan bod in Jelle Horjus’ biografie van de theoloog en leider van de Unie van Baptistengemeenten Jannes Reiling (1923-2005), voorstander van radicale ontzuiling in Nederland, werkzaam ook in de psychiatrie en de ‘kampeerfilosoof’ van de ANWB.

Ook een veelzijdige man was Paul Rijkens (1888-1965), ’topindustrieel, zakendiplomaat, weldoener, kunstverzamelaar’. Hans Meijer, geen promovendus maar onderzoeker bij het Biografie Instituut, zal de biografie van deze ondernemer schrijven wiens leven deels parallel loopt met de geschiedenis van Unilever.

Tot slot de biografie van Marie Tak van Poortvliet (1871-1936), kunstverzamelaar en mecenas, zeer bekend in wat ooit ’s zomers dé kunstenaarsbadplaats Domburg was en vertaalster van het antroposofische werk van Rudolf Steiner. Een groot deel van haar collectie schonk ze per testament aan Nederlandse musea. Jacqueline van Paaschen schrijft de biografie.

actueel

Toch subsidie voor De Parelduiker

De Parelduiker, het literair-historische tijdschrift van Nederland, krijgt na een aanvankelijke afwijzing toch subsidie van het Nederlands Letterenfonds voor de komende vier jaar. Dat is zeer verheugend nieuws na spannende...

10 maart Biografie op de bühne: Han van Bree over Greet Hofmans en Arne Fortuin over Louis Paul Boon

In 1956 stond de monarchie op springen in Nederland. Prins Bernhard lekte naar het Duitse tijdschrift Der Spiegel dat Juliana in de ban was geraakt van een bedenkelijke kliek...

William E. Leuchtenburg, dé biograaf van FDR, overleden

Op 28 januari overleed William E. Leuchtenburg, dé biograaf bij uitstek van de Amerikaanse president Franklin Delano Roosevelt (1882-1945). Over FDR of meer specifiek zijn beleid, zoals de New...

De Parelduiker krijgt geen subsidie meer van het Nederlandse Letterenfonds maar gaat moedig voorwaarts

Bericht van Hein Aalders, hoofdredacteur van De Parelduiker, het literair-historische tijdschrift van Nederland: 'Vlak voor Kerst kregen we van het Nederlands Letterenfonds te horen dat we vanaf 1 januari 2025...

30 januari Pinto literair | Biograaf Elsbeth Etty over Hugo Brandt Corstius

Gedurende een halve eeuw heeft Hugo Brandt Corstius als geen ander het publieke debat in Nederland gedomineerd. Onder de namen Piet Grijs, Battus, Stoker, Maaike Helder en tientallen andere...

3 februari Biografie op bühne met Gé Vaartjes over Godfried Bomans en Merel Leeman over Anna Blaman

Op 3 februari zijn Gé Vaartjes en Merel Leeman te gast tijdens Biografie op de bühne, het maandelijkse praatprogramma van Biografieportaal in het Torpedo Theater in Amsterdam. Gé Vaartjes over...

Historicus en biograaf Sandra Langereis ontvangt de De la Courtprijs

Historicus en biograaf Sandra Langereis ontvangt de De la Courtprijs voor haar oeuvre. Sandra Langereis werkt sinds 2012 als zelfstandig onderzoeker buiten de gevestigde academische wereld aan een oeuvre met...

Frits van Oostrom roemt Biografieportaal in juryrapport Biografieprijs

'Heel lang – ik heb die tijd nog volop meegemaakt, en kan ervan getuigen – heeft Nederland geen noemenswaardige biografiecultuur gekend, en sterker: wij waren daar nog trots op...

Karin Amatmoekrim wint de Nederlandse Biografieprijs voor haar biografie van Anil Ramdas

Karin Amatmoekrim kreeg vanavond de Nederlandse biografieprijs toegekend voor haar boek In wat voor land leef ik eigenlijk. Anil Ramdas, onmogelijk kosmopoliet, verschenen in 2023 bij Prometheus.  De jury roemde het 'voorbeeldige...

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in