Biografieën in aantocht: één rebel, acht keurige mannen en één dame

Het Groningse Biografie Instituut timmert behoorlijk aan de weg. Dat de gelauwerde biograaf Dik Verkuil wil promoveren op een biografie van voormalig Shell-directeur en VVD-voorman Frits Bolkestein was al bekend. Uit het pas gepubliceerde jaarverslag van het instituut blijkt dat er ook wordt gewerkt aan een biografie van de deserteur en mensenrechtenactivist Poncke Princen, een soort tegenpool van de politicus die in 1983 nog naar het Irak van Saddam Hoessein toog om daar zaken te doen. Princen deserteerde tijdens de ‘politionele’ acties in Indië eind jaren 40 en liep over naar de Indonesische republikeinse troepen, om zich vervolgens bijna dertig jaar later bij de Indonesiërs onbemind te maken door de onafhankelijkheidsstrijd van Oost-Timor te steunen. Princens biograaf, Niels Mathijssen, kan beschikken over diens autobiografie en onder andere een enorm archief bij het IISG.

Bolkestein leeft nog maar de andere politici die een biografie zullen krijgen, zijn al in de schoolboeken beland: Gertjan Schutte werkt aan de biografie van Groen van Prinsterer (1801-1876, icoon van de Anti-Revolutionaire Partij), Boris van Haastrecht is aan de slag gegaan met de staatsrechtgeleerde P.J. Oud (1886-1968, oprichter van de VVD), Coen Brummer onderzoekt het leven van de progressieve liberaal Samuel van Houten (1837-1930), bekend van het Kinderwetje om de kinderarbeid in Nederland aan banden te leggen. De keuze voor politici zal ook te maken hebben met de aanwezigheid van het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen in Groningen. Bovendien zijn Nederlandse politici geen enthousiaste schrijvers van memoires, dat betert nu wat (onder andere Ed van Thijn, Ruud Koole, Femke Halsema, Jacques Wallage, Wim Meijer deden het) maar biografieën blijven nodig om zwarte gaten in de vaderlandse geschiedenis te vullen.

De kunsten zullen aan bod komen in een biografie van Vincent Willem van Gogh 1890-1978), de oom van de schilder, de opa van de vermoorde cineast Theo van Gogh en de man die de hele schilderijencollectie van Vincent (en Gauguin) voor 15 miljoen gulden verkocht aan de Nederlandse staat, als er maar een museum werd gebouwd. De Van Goghs worden straks de Nederlandse familie waarover de meeste biografieën zijn geproduceerd – afgezien van de Oranjes uiteraard. Nog niet zo lang geleden verscheen het levensverhaal van de drie zussen, Anna, Lies en Wil, geschreven door Willem Jan Verlinden. Historicus Jaap Cohen heeft al de nodige bergen verzet voor een biografie van Theo van Gogh, die vast nog wel afkomt voordat zijn moordenaar Mohammed Bouyeri, tot levenslang veroordeeld, in 2029 zijn eerste gratieverzoek mag indienen. En dan is er nog de biografie van de schoonzus van de schilder, Jo van Gogh-Bonger, de vrouw die over zijn nalatenschap waakte.

Jan de Ridder schrijft aan een biografie van Pieter van der Meer de Walcheren (1880-1970), de literaire en spirituele mentor van een hele generatie katholieke kunstenaars en schrijvers zoals Anton van Duinkerken. Er verschenen al eerder drie boeken over deze man, die als monnik zou eindigen, onder andere van zijn vriend Albert Helman. Ook behulpzaam voor de biograaf is dat hij zo’n halve eeuw dagboeken bijhield.

De protestantse kant van christelijk Nederland komt aan bod in Jelle Horjus’ biografie van de theoloog en leider van de Unie van Baptistengemeenten Jannes Reiling (1923-2005), voorstander van radicale ontzuiling in Nederland, werkzaam ook in de psychiatrie en de ‘kampeerfilosoof’ van de ANWB.

Ook een veelzijdige man was Paul Rijkens (1888-1965), ’topindustrieel, zakendiplomaat, weldoener, kunstverzamelaar’. Hans Meijer, geen promovendus maar onderzoeker bij het Biografie Instituut, zal de biografie van deze ondernemer schrijven wiens leven deels parallel loopt met de geschiedenis van Unilever.

Tot slot de biografie van Marie Tak van Poortvliet (1871-1936), kunstverzamelaar en mecenas, zeer bekend in wat ooit ’s zomers dé kunstenaarsbadplaats Domburg was en vertaalster van het antroposofische werk van Rudolf Steiner. Een groot deel van haar collectie schonk ze per testament aan Nederlandse musea. Jacqueline van Paaschen schrijft de biografie.

actueel

Karin Amatmoekrim wint de Nederlandse Biografieprijs voor haar biografie van Anil Ramdas

Karin Amatmoekrim kreeg vanavond de Nederlandse biografieprijs toegekend voor haar boek In wat voor land leef ik eigenlijk. Anil Ramdas, onmogelijk kosmopoliet, verschenen in 2023 bij Prometheus.  De jury roemde het 'voorbeeldige...

Boerhaave Biografieprijs voor Wim van den Doel en zijn biografie van Snouck Hurgronje

De Boerhaave Biografieprijs 2024 is toegekend aan Wim van den Doel voor zijn biografie van arabist en islamkenner Snouck Hurgronje:  Het volkomen geleerdenleven van Christiaan Snouck Hurgronje, uitgegeven door...

13 november: Theodors bibliotheek over Hans Warren

Theodor Holman ontvangt biograaf Mario Molegraaf en schrijfster Franca Treur naar aanleiding van de onlangs verschenen biografie over Hans Warren geschreven door zijn partner Mario Molegraaf Opperhuidmens.   Hans Warren...

Shortlist Nederlandse Biografieprijs is bekend

Vandaag heeft de Stichting Nederlandse Biografieprijs de shortlist-genomineerden bekendgemaakt. De jury selecteerde vijf titels uit een totaal van 138 ingezonden biografieën die tussen 1 juli 2022 en 1 mei...

Jaap Cohen genomineerd voor de Libris Geschiedenis Prijs voor zijn biografie van Theo van Gogh

De shortlist met vijf genomineerden voor de Libris Geschiedenis Prijs 2024 is vandaag bekendgemaakt in radioprogramma OVT. Onder de genomineerden prijkt nog één biograaf: Jaap Cohen voor De Bolle...

Longlist Nederlandse Biografieprijs 2024 bekend

Stichting Nederlandse Biografieprijs maakte vandaag de longlist bekend voor de prijs van 2024. De jury heeft uit 138 ingezonden biografieën – verschenen tussen 1 juli 2022 en 1 mei...

Annejet van der Zijl schrijft dubbelbiografie van Franz von Siebold en zijn Japanse dochter

In het najaar van 2025 verschijnt bij uitgeverij Hollands Diep een nieuw non-fictie boek van Annejet van der Zijl. In deze dubbelbiografie staan de Duits-Nederlandse ontdekkingsreiziger en arts Franz...

Drie biografieën op longlist Libris Geschiedenis Prijs

De longlist met tien genomineerden voor de Libris Geschiedenis Prijs 2024 is vandaag bekendgemaakt. Bij drie van de tien genomineerden gaat het om een biografie: De Bolle Gogh van Jaap...

Wim Hazeu (1940-2024) overleden

Schrijver en biograaf Wim Hazeu is op 84-jarige leeftijd overleden, zo heeft zijn familie bekend gemaakt. Hazeu schreef verscheidene biografieën, waaronder die van Marten Toonder, Gerrit Achterberg, J. Slauerhoff,...

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in