“Il Divino” werd hij genoemd. Toen Cosimo I de’ Medici zich weigerde neer te leggen bij het feit dat zijn stoffelijke overschot in de basiliek van Santi Apostoli in Rome was bijgezet, werd de doodskist naar de Basilica di Santa Croce in Florence overgebracht. De Florentijnen haalden hem binnen als de verloren godenzoon en waren getuigen van het wonder toen de kist geopend werd: het lichaam was ongeschonden. Gewone stervelingen zijn uit stof geboren en zullen tot stof wederkeren, maar een heilige blijft dat lot bespaard. Michelangelo Buonarroti was tijdens zijn leven al een megaster.
Martin Gayford staat in zijn biografie van Michelangelo uitgebreid stil bij zijn verwisseling van het tijdelijke voor het eeuwige, want in een episch leven is dat het moment suprême waarin roem en verdienste worden samengebald tot hagiografische proporties – ten minste, als je tijdgenoten behoefte hebben aan een roemrucht kunstenaarschap, een celebrity. Die behoefte was er. Bij de geboorte van Michelangelo in 1475 was Rome het centrum van de wereld en de hoofdstad van het ene en ondeelbare geloof. Toen hij in 1564 op 88-jarige leeftijd overleed, was die wereld door de Reformatie voorgoed veranderd.
De gruwelijke schoonheid van Het laatste oordeel in de Sixtijnse kapel, voltooid toen hij de zestig was gepasseerd, moest de gelovigen overtuigen dat een dergelijk artistiek kunnen alleen in de schoot van de moederkerk kon ontstaan. Zijn talent werd in klinkende munt uitbetaald. Michelangelo was een zeer welvarend man, Spartaans ook – zeg maar gerust een gierigaard. Zijn bescheiden komaf droeg wellicht bij aan zoveel spaarzaamheid.
Michelangelo was de zoon van een armzalige bankier die hoopte dat hij voor een juridische loopbaan zou kiezen. Lodovico Buonarroti kon het maar moeilijk verkroppen dat zijn zoon zoveel belangstelling had voor de ambachtelijke mogelijkheden van het marmer. Op zijn vijftiende werd Michelangelo ontdekt door Lorenzo de’ Medici, maar na diens overlijden in 1492 dreigde de bedelstaf. Totdat hij zes jaar later door kardinaal Jean Bilheres de Lagraulas voor zijn meesterproef werd gesteld. Die vroeg hem een beeld te maken van de Madonna met het lichaam van haar gekruisigde zoon in haar armen. Dat werd de Pièta. Het was een meesterwerk. Michelangelo kon niet meer stuk.
Michelangelo. His Epic Life
Martin Gayford
Penguin Books UK
ISBN 9781905490547
Verschenen november 2013
