Ja, maar niet zo’n goeie. In de winter van 1940-41 werd hij door de NKVD, de voorloper van de KGB, gerekruteerd. Jacob Golos, medeoprichter van de Communistische Partij in de Verenigde Staten, wist Ernest Hemingway eindelijk te strikken voor de “goede zaak”. Sinds 1935 trok het boegbeeld van links Amerika al de aandacht van de Sovjets. Nicholas Reynolds schreef er een boek over: Writer, Sailor, Soldier, Spy. Ernest Hemingway’s Secret Adventures, 1935-1961. In de Verenigde Staten wordt het boek gepresenteerd als de grote ontmaskering van ‘papa’ Hemingway. Maar is dat zo?
Als verslaggever van de Spaanse burgeroorlog profileerde Hemingway zich als een uitgesproken antifascist, die het thuisfront ertoe wilde bewegen de Republikeinen te hulp te komen. Martha Gellhorn, op dat moment de minnares van Hemingway, arrangeerde een ontmoeting met de Roosevelts. De vertoning van The Spanish Earth , de documentaire die Hemingway met Joris Ivens over de burgeroorlog maakte, overtuigde de Amerikaanse president niet. FDR liet zijn isolationistische houding pas varen na Pearl Harbor. Toen raakten de Verenigde Staten actief betrokken bij de oorlog in Europa.
Tijdens zijn verblijf in Spanje maakte Hemingway kennis met een aantal kopstukken van de NKVD, waaronder Alexandr Orlov. Hemingway bezocht een trainingskamp van de Sovjets bij Benimámet in Valencia en bewonderde hun wil om actief de strijd aan te gaan met Franco en de asmogendheden Duitsland en Italië. Voor de machinaties van de Sovjets in het Republikeinse kamp tijdens de Spaanse burgeroorlog had hij minder oog.
Nadat de strijd met de val van Barcelona in 1939 verloren was, vestigde Hemingway zich met Gellhorn op Cuba, trouwde met haar, en schreef For Whom the Bell Tolls. In 1941 kreeg het stel een uitnodiging om de Tweede Chinees-Japanse oorlog te verslaan. Hemingway stal er geen geheimen en wist ook geen geheimagenten te rekruteren, maar fungeerde vooral als spreekbuis, voor de communisten van Mao Zedong èn de nationalisten van Chiang Kai–shek.
Na zijn trip naar China zou Hemingway de Sovjet-Unie bezoeken, officieel om er zijn royalty’s te spenderen (buiten de landsgrenzen van de SU waren de roebels niets waard) maar volgens Reynolds vooral om er getraind te worden door de NKVD. Pearl Harbor gooide roet in het eten. En trok de VS eindelijk in het antifascistische kamp. Hemingway bood zijn diensten voortaan aan het patriottische vaderland aan.
Reynolds laat er geen misverstand over bestaan waarom hij het boek schreef. Hemingway bleef de Sovjet-Unie goed gezind, ook na zijn vruchteloze spionnenloopbaan. Die sympathie uitte zich vooral in zijn steun voor presidentskandidaat Henry Wallace in 1948, pleitbezorger van een Detente met de voormalige bondgenoot, toen Truman zich allang had klaargemaakt voor een Koude Oorlog. Hemingway was een lefty, daar zit hem de pijn.
“Most of us who read and love his work do so because his writing – honest, direct, independent- evokes so may American values. Few of us want to learn that our literary icon was in a secret relationship with a foreign power, especially one whose values have always been so different from ours,”
schrijft Reynolds.
Het merkwaardige is dat de belangrijkste “onthulling” van dit boek allang bekend was. Voor Spies. The Rise and Fall of the KGB in America, uitgegeven in 2009, doken John Earl Haynes, Harvey Klehr en Alexander Vassiliev eerder in de archieven van de KGB, om er de naam van ‘Argo’ op te duiken, de codenaam van Ernest Hemingway.
Writer, Sailor, Soldier, Spy. Ernest Hemingway’s Secret Adventures, 1935-1961
Nicholas Reynolds
HarporCollins Publishers
ISBN
Verschenen in april 2017.
Bestelinformatie
Bestel hier als hardcover bij Athenaeum Boekhandel (€ 27,50)
Bestel hier als paperback bij bol.com (€ 26,99)
Bestel hier als hardcover bij bol.com (€ 26,99)
Bestel hier als ebook bij bol.com (€ 18,98))
