Meer nog dan een biografie is The Great Charles Dickens Scandal van Michael Slater de geschiedenis van een gerucht. Charles Dickens, de verpersoonlijking van alles wat rechtschapen was aan Victoriaans Engeland, zette in 1858, na een huwelijk van twintig jaar, de moeder van zijn tien kinderen, Catharine Hogarth, aan de kant. Zoals het een celebrity betaamt, verdedigde Dickens de breuk in The Times: Catherine was, behalve behoorlijk labiel, ook nog eens een slechte moeder. Mr. Righteous wist hoe hij in dit soort gevoelige kwesties de media moest bespelen.
Zijn verhouding met Ellen Ternan was andere koek. Hij ontmoette de jonge actrice in hetzelfde jaar dat hij van Catherine Hogarth scheidde. Was er sprake van een buitenechtelijke relatie? Had die geleid tot de scheiding van Catherine? Duiden de cryptische omschrijvingen in de dagboeken van Dickens op de komst van een liefdesbaby? Of was de relatie, die tot aan de dood van Dickens in 1870 in stand zou blijven, alleen platonisch van aard? We weten het niet, ook niet na het lezen van het boek van Slater. Dickens bewaakte zijn publieke imago als een hellehond. Iedere verwijzing naar Ellen Ternan schrapte hij uit zijn persoonlijke correspondentie. Ternan deed op haar beurt lustig mee aan de publieke ontkenning van haar bestaan. Zij verdween in 1858 – letterlijk – van het toneel. Dickens ‘knew that he was a symbolic figure for millions of people, and he was determined to protect them and himself from any uncomfortable facts,’ concludeert Dickens-kenner Simon Callow in The Guardian.
Daarmee bleef er genoeg te speculeren over. In 1928 publiceerde Carl Bechhofer Roberts, journalist The Daily Express, This Side Idolatry, waarin hij de verhouding van Dickens en Ternan met de nodige fictionele bijstand uit de doeken doet. In The Daily Express verscheen korte tijd later ook een artikel van Thomas Wright, die beweerde uit eerste hand vernomen te hebben dat Dickens en Ternan het met elkaar deden. De gerenommeerde biograaf Hugh Kingsmill slikte in The Sentimental Journey. A life of Charles Dickens de onthullingen van de schandaalkrant voor zoete koek. In 1939 klapte Gladys Storey, een vriendinnetje van Kate Perugini, de jongste dochter van Dickens, uit de school. Perugini zou de buitenechtelijke affaire van haar vader, zo staat in Dickens and Daughter te lezen, aan Storey hebben opgebiecht. Intussen sprak Edmund Wilson, literair criticus van formaat, al van het dubbelleven dat Charles Dickens voor de goegemeente had geleid.
In tegenstelling tot het bejubelde The Invisible Woman van Claire Tomalin uit 1990, waarin de tragische levensgeschiedenis van de minnares van Dickens nog eens bevestigd wordt, laat Michael Slater de waarheid over de relatie tussen Dickens en Ternan in het midden. Het is hem meer om een reconstructie van de roddel en achterklap te doen, want die zegt heel veel over de culturele geschiedenis van Engeland en het belang van het publieke imago dat Charles Dickens daarin heeft gespeeld. De onthulling dat Dickens een seksleven had, is volgens de Britse biografe en historica Kathryn Hughes voor sommige landgenoten net zo shockerend als dat ‘Father Christmas had been to a brothel.’
The Great Charles Dickens Scandal
Michael Slater
Uitgeverij Yale University Press
ISBN 9780300112191
Verschenen augustus 2012
