Theo Janssen heeft niets te vertellen

Twee pagina’s had de Volkskrant ingeruimd voor een dubbelinterview over de biografie van oud-voetballer Theo Janssen (1981) door schrijver en columnist Marcel van Roosmalen. Dat kan twee dingen betekenen: ofwel dat we hier te maken hebben met een indrukwekkend en onthullend boek, óf dat er een gelikte marketingcampagne achter zit om deze biografie zo goed mogelijk in de markt te zetten. Dat laatste was hier het geval. In die zin spiegelde het interview in de krant de inhoud van het boek: het uitdiepen van de irritaties tussen schrijver en voetballer, omdat die laatste feitelijk niets te vertellen heeft. Maar zoals zo vaak met voetbalbiografieën het geval is staat Theo Janssen. Op pad met de dikke prins al weken lachend in de top-10 van best verkochte boeken.

Biografie

Probleem van dit boek is dat het geen daadwerkelijke biografie is. Het is een boek over hoe een biografie tot stand komt. Of om Van Roosmalen zelf te citeren: ‘Ex-voetballer wil boek, maar heeft weinig zin om veel te vertellen. Ik weet niet of zoiets al eerder is vertoond. Ik ben wat cynisch nu.’
Zelf voert Janssen tal van redenen aan om zijn mond dicht te houden: hij ligt in scheiding met zijn vrouw en teveel informatie kan leiden tot een rechtszaak. Het auto-ongeluk dat hij veroorzaakte en waarbij passagier en keeper Kevin Moeliker in een coma belandde is eveneens juridisch dichtgetimmerd. Maar verder heeft hij bovenal geen zin om uit te wijden over collega’s, trainers en voetbalclubs (‘We zijn nu voor dat kutboek bezig, toch? Ik wil niet iedereen afkraken.’). Van Roosmalen zelf gooit het op verlegenheid. Janssens imago dat hij schijt heeft aan alles zou niet kloppen. Volgens hem is Theo een einzelgänger die mensen op afstand houdt. Mijn persoonlijke vrees is dat Theo Janssen gewoonweg niet bijster veel te vertellen heeft.

Naast een begenadigd voetballer voor onder meer Vitesse, FC Twente en Ajax heeft Theo Janssen vijf interlands op zijn naam staan (‘Het enige positieve aan Oranje was dat je een eigen kamer had’) en werd hij in 2011 Nederlands voetballer van het jaar. Tweemaal werd hij landskampioen, éénmaal won hij de KNVB-beker. Insiders zeggen dat hij de techniek had van grootheid Wesley Sneijder, maar niet diens instelling. Conditietraining of een warming-up voor de wedstrijd? Van Theo hoeft het allemaal niet. Hij houdt van veel en lekker eten (‘Als ik een schaal met dertig bitterballen zie graas ik het helemaal leeg’), drinkt van tijd tot tijd een biertje en paft er stevig op los. Janssen: ‘Daarom zag je mij bij huldigingen ook nooit met de schaal op het veld staan. Dan stond ik te roken met de materiaalman. Lekker toch, zo na het sporten?’

Arnhem

Toegegeven: Van Roosmalen maakt de werkelijkheid van werken met een onwillige voetballer niet mooier dan het is. ‘Ik heb twee kinderen. Ik heb het hartstikke druk. En dan ga ik een boek schrijven over een debiel die als ik in Arnhem ben vraagt of ik aan zijn vingers wil trekken. Niets inhoudelijks, gewoon een paar scheten.’ Uit de volgens de overlevering moeizame interviewsessies op een Arnhems terras weet hij desondanks toch enkele fraaie anekdotes op te tekenen. Over Janssen die in Arnhem wordt uitgelachen om zijn door Ajax verplicht gestelde Mercedes (“Heb je Theo weer in z’n taxi”) en vervolgens met de door hem daarna gekochte Audi niet meer het parkeerdek van Ajax op mag. Anderhalf jaar lang hield hij het vol: pendelen tussen zijn geliefde Arnhem en Amsterdam. Totdat Rijkswaterstaat de A2 en de A12 onder handen neemt en Janssen 3,5 uur per dag onderweg is. Het daaropvolgende gesprek tussen Janssen en Ajax-trainer Frank de Boer is veelzeggend. “Ik word gek van die kutfiles, dat je dat weet. Ik weet niet hoelang ik het volhoud op deze manier”. Het antwoord van Van Roosmalen dat Frank de Boer gewoon wat vroeger zou zijn opgestaan is waarschijnlijk niet ver bezijden de waarheid.

Beelden van Theo Janssen die na het kampioenschap van FC Twente uit een rijdende spelersbus op de snelweg valt om in de bus erachter een tray bier op te halen waren koren op de molen voor liefhebbers van authentieke voetballers. Peukenpaffende bierdrinkers wilden we zien; geen door mediatrainingen platgeslagen voetballers die leven op pasta en mueslibollen en om half tien op hun bed liggen. In die zin was Janssen in zijn carrière een prettige verschijning.

Heeft hij uit zijn voetballoopbaan gehaald wat erin zat? Beslist niet, is ook zijn eigen overtuiging. Toch heeft hij een respectabele erelijst. In het boek wordt hij de laatste cultheld van de Nederlandse voetbalvelden genoemd. Dat is toch teveel eer. Daarvoor is zijn verhaal simpelweg niet beklijvend genoeg. En bij ‘zijn’ club Vitesse kreeg Janssen van het immer kritische publiek ook niet de waardering die hij in zijn ogen verdiende. Een Vitesse-supporter verontschuldigde zich laatst bij Janssen omdat er geen foto van de oud-voetballer hing in het supportershome. “Kunnen we niet iets naar je vernoemen?” had de supporter gevraagd.
Janssen: “Doe dan maar de rokersruimte.”

Theo Janssen. Op pad met de dikke prins
Marcel van Roosmalen
Uitgeverij Voetbal Inside
ISBN 9789048846603
Verschenen in februari 2019

Bestelinformatie