… verwijst naar een tekst (een titel zo stelt de auteur) die in 1965 op de muur van een Londens metrostation verscheen. Eric Clapton maakte toen nog deel uit van The Bluesbreakers van John Mayall. Op 20-jarige leeftijd was Eric zijn meester en één van de grootste gitaarvirtuozen uit de muziekgeschiedenis al voorbij gestreefd. Het legde hem geen windeieren en bracht hem evenveel roem als misère.
In ruim 400 bladzijden beschrijft auteur Philip Norman het turbulente leven van Eric Clapton. Het boek Eric Clapton. De biografie past in het rijtje dat hij schreef over onder andere Mick Jagger en Paul McCartney. In zijn dankwoord schrijft Norman dat deze biografie niet moet worden gezien als een uitputtende gids bij Claptons albums, tournees en wisselende bandbezettingen. Ik had na het doorworstelen van vooral het middenstuk van het boek, waarin Eric van de ene naar de andere band hopt, wél dat idee.
Na het lezen van deze biografie heb ik eigenlijk nóg geen goed beeld van de echte Eric Clapton. Wat hem drijft om de dingen te doen die hij doet, hoe hij in deze wereld staat en hoe hij later herinnerd wil worden.
De Wikipedia-generatie zou genoeg hebben aan het lezen van de Intro van het boek om een beeld te krijgen van zijn leven. Voor de echte liefhebben van Erics muziek en de muziek uit het tijdperk waarin Eric transformeerde van deltabluesartiest tot megaster, zal het boek een feest van muzikale herkenning zijn. Dat was het in ieder geval voor mij; fan van zijn muziek vanaf het eerste uur.
Ripley
Wat het boek de moeite waard maakt is de beschrijving van zijn jeugd in Ripley (Sussex), de opmaat naar zijn verslavingen, de wijze waarop hij zich na vele decennia als een feniks oprichtte uit die gitzwarte periodes van intense verslavingen en zijn adoratie voor de echtgenote van Beatles gitarist George Harrison, Patty Boyd-Harrison.
Zijn songs behoren tot de mooiste uit de muziekgeschiedenis. Zijn gitaarspel is virtuoos; de bands waarin hij speelde allemaal even legendarisch; de mensen die hij gedurende zijn carrière ontmoette zonder uitzondering spraakmakend. Clapton is op zijn best als hij zijn handen laat spreken. Dan heeft hij lak aan iedereen. Zoals de biograaf stelt: “Dan was het één man met zijn gitaar tegen de hele wereld”. Het lezen van de biografie van Clapton wordt veel aangenamer als je de mogelijkheid hebt via Spotify al die nummers die langskomen in het boek één voor één luid af te spelen. Dán begint Eric Clapton te leven. Door zijn muziek.
Als Eric – hij heet dan nog Rick – een jaar of 10 oud is, hoort hij dat zijn ongehuwde moeder Pat hem als peuter van 2 heeft verlaten en dat hij is opgegroeid bij zijn grootmoeder Rose. Zijn grootmoeder was zijn redding, zorgde voor zijn eerste gitaren (ze leende er zelfs geld voor) en verwende hem dusdanig dat Eric zich ontwikkelde tot een egoïstische (“hij had meer speelgoed dan alle kinderen in het dorp, maar hij liet er niemand anders mee spelen”), wispelturige en veelal onuitstaanbare jongen. En daar waar er barrières waren, ontdekte hij dat zijn instrument deze wegnam.
“Voor het eerst voelde ik dat ik iets in me had waarmee ik respect kon afdwingen. Iets waar mensen stil van werden en waardoor ik hun aandacht en waardering kreeg.”
Ook het grote geld dat vanaf zijn achttiende verjaardag binnenkwam na zijn eerste contract bij The Yardbirds, maakte van Eric iemand die er op meerdere fronten toe deed.
Zijn hele verdere leven speelde de angst om te worden afgewezen een grote rol. De eerste afwijzing door zijn moeder, later door de leraar op de muziekacademie die zijn werken weggooide, door zijn Grote Liefde Patty Harrison-Boyd en veel later door de door hem zeer bewonderde (andere) gitaarvirtuoos Jimi Hendrix. In zijn autobiografie zegt Clapton daarover: “Hoe kon hij me zo in de steek laten. Toen ik het hoorde ging ik naar buiten, de tuin in en heb ik de hele dag gehuild. Niet omdat Jimi dood was maar omdat hij me niet had meegenomen”.
Patty Harrison-Boyd is de rode draad in dit boek. Zij is van zijn 20e tot zijn 40e de belangrijkste vrouw in zijn leven, zijn muze. Zij inspireert hem tot het schrijven van zijn meest succesvolle nummers Layla (toen hij Patty nog niet had veroverd op George Harrison) en Wonderful Tonight toen hij al in een ver stadium van een alles vernietigende verslaving aan alcohol en heroïne was.
Het is de altijd opduikende verslaving (“De jacht op de draak”) bij zowel Eric als veel van zijn muzikale generatiegenoten die biograaf Norman op een treffende wijze beschrijft. Al lezend wil je Eric en zijn vrienden bijna toeschreeuwen op te houden met het grootverbruik van drank en drugs. Een drugsverslaving die begon toen hij als klein jongetje Ovomaltine-tabletten stal uit het snoepwinkeltje van Miss Farr om daar een slaapdrankje van te brouwen. En die op zijn ergst is als hij voorafgaand aan weer een afkickprogramma de laatste restjes heroïne uit het hoogpolig tapijt opsnuift. Niet minder beeldend wordt zijn alcoholverslaving beschreven. Uiteindelijk is het de angst dat hij zijn alcoholverslaving kan overbrengen op zijn pasgeboren zoontje Conor, die hem in 1987 definitief doet stoppen met drinken. Het begin van een nieuw leven, maar wél op het eind van het boek.
In 1991, Eric is dan al 4 jaar geheelonthouder, gebeurt de meest tragische gebeurtenis uit zijn leven. De auteur beschrijft op ingetogen wijze de tragische dood van zijn zoontje Conor (4). Als eerbetoon aan Conor schrijft Eric “Tears in heaven”. Norman schrijft daarover: “Hij (Conor) is een onzichtbare, hemelse aanwezigheid met wie zijn vader (Eric)tamelijk verlegen contact zoekt, alsof hij nog steeds niet weet of hij hem bij leven gewonnen (opnieuw die verscheurende verlatingsangst!) heeft: “Would you hold my hand/If I saw you in heaven?” Wat mij betreft de indrukwekkendste passage van het boek.
De biografie leest als een muziekkroniek met Eric Clapton als centrale figuur over de periode 1960-2015. Clapton speelde met alle grote muzikanten die hun successen tijdens deze periode beleefden; van Muddy Waters tot Mark Knopfler, van de Beatles tot The Band en van Mick Jagger (Rolling Stones) tot Jimi Hendrix. Zonder uitzondering herkenden ze zijn uitzonderlijk talent en verleidden hem om samen met hen te spelen. Meestal goed betaald; soms voor niks tijdens de grote Goede Doelenconcerten als The concert for Bangladesh en Live Aid. Het maakte hem als muzikant heel Groot (niemand uit de popgeschiedenis is ooit weer vergeleken met God) en als mens zeer Kwetsbaar.
Eric Clapton. De biografie
Philip Norman
Uitgeverij Thomas Rap
ISBN 9789400401433
Verschenen in november 2018
Bestelinformatie
Bestel als paperback bij Athenaeum Boekhandel (€ 24,99)
Bestel als ebook bij Athenaeum Boekhandel (€ 14,99)
Bestel als paperback bij bol.com (€ 24,99)
Bestel als ebook bij bol.com (€ 14,99)
Citaat: “Eric transformeerde van deltabluesartiest tot megaster”.
Deltabluesartiest? Clapton? Die uit Ripley?
Dat moet een vergissing van Jan zijn!