Essay- categoriepagina

Napoleon. Een discussie zonder eind

De Nederlandse historicus Pieter Geyl (1887-1966) noemde ā€˜de grote verscheidenheid der interpretaties van Napoleonā€™ in Napoleon. Voor en tegen in de Franse geschiedschrijving ā€˜het historiografische probleemā€™. Voor de een was de Corsicaan een onverbeterlijke dwingeland, een verrader van de Franse Revolutie en de antichrist in eigen persoon. De ander zag in Napoleon de schatbewaarder van diezelfde revolutie, de man die Europa de Code Civil, het lyceum en godsdienstvrijheid voor alle religieuze gezindten bracht, inclusief...

Ruzie rond feministische biografie van Orwells echtgenote

Wifedom, de deels als fictie geschreven biografie van George Orwells eerste vrouw, Eileen Oā€™Shaughnessy, kreeg aanvankelijk vooral positieve recensies, ook op dit portaal. Maar Anna Funder, de auteur van Wifedom ā€“ Mrs Orwellā€™s Invisible Life, krijgt nu kritiek en haar uitgever is inmiddels akkoord gegaan met het recht zetten van enkele fouten. Eigenlijk hebben die weinig om het lijf, tenzij je van mening bent dat bepaalde fouten een biograaf wel erg diskwalificeren, zoals een onjuiste...

Nederland houdt te weinig van Emants

Op 14 oktober 2023 is het de 100e sterfdag van de schrijver Marcellus Emants. Van een herdenking is echter geen sprake: geen exposities, artikelen in de media of herziene herdrukken van zijn werk. Van zijn rijke oeuvre zijn noch slechts enkele romans en novellen in druk leverbaar. Dat is vreemd, want Emants is een van de belangrijkste Nederlandse schrijvers. Internationaal gezien regent het van de nieuwe vertalingen van Een nagelaten bekentenis en wordt Emants...

Menno ter Braak en Klaus Mann, twee tegenpolen in het ā€˜emigrantencomplexā€™

Hun eerste kennismaking was open, collegiaal en vriendschappelijk, maar werd de verhouding tussen Klaus Mann en Menno ter Braak complex.

Een ziek lichaam, een zieke geest

De relatie tussen het persoonlijke en het publieke is een van de fundamenten van de biografie. Om een leven van een publiek persoon te interpreteren, zal de biograaf daarom het persoonlijke hoe dan ook inzetten. Vreemd genoeg doen biografen dat zelden daar waar het gaat om de interpretatie van zoiets persoonlijks als ziekte.1 Dat gaat met name op voor een lichamelijke ziekte. Bij een zieke geest is de biograaf meestal alerter. Over de ziekte...

Over natuurwetenschappers en hun biografen

Een aparte categorie ā€˜wetenschapā€™ kent het Biografieportaal niet. Maar stop die term in de zoekfunctie en hij tovert in een handomdraai Nederlandstalige recensies tevoorschijn van een flink aantal geleerden, gepubliceerd sinds de start van het portaal in 2012. De eerste natuurwetenschapper in die reeks is ā€˜milieuactivist avant la lettreā€™ Alexander von Humboldt (1769-1859), in 2015 door de Britse historica Andrea Wulf geportretteerd in The invention of nature ā€“ in vertaling De uitvinder van de...

Van nationaal troetelkind tot gevallen held. De Nederlandse sportbiografie

Behalve dat Jaap Eden hard kon schaatsen en fietsen, hij werd in beide disciplines meervoudig wereldkampioen, was hij ook een sigaar paffende drinkenbroer die in de nadagen van zijn carriĆØre zijn start- en prijzengeld in een rap tempo erdoor heeft gejaagd. Wat die levensfeiten betreft wilde zijn biograaf ā€˜zoo min mogelijk in de finesses tredenā€™. In 1928, drie jaar na de dood van de sporticoon, publiceerde Leo Lauer De roman van Jaap Eden, de...

Lezen over Kennedy

50 jaar na de moordaanslag in Dallas, Texas op 22 november 1963 heeft John Fitzgerald Kennedy nauwelijks aan glans ingeboet, al worden er ook kritische noten over zijn presidentschap gekraakt. Wat zijn de beste biografieƫn van John F. Kennedy? De duizend dagen Twee jaar na de dood van John F. Kennedy publiceerde Arthur J. Schlesinger jr. A Thousand Days. John F. Kennedy in the White House. Voor een afgewogen historisch oordeel vond hij het nog te...

Lezen over Hitchcock

Op 14 maart gaat in onze bioscopen Hitchcock in premiĆØre, met Anthony Hopkins als the master of suspence, Helen Mirren als zijn vrouw Alma Reville, Scarlett Johansson als Janet Leigh en James Dā€™Arcy als Anthony Perkins. De biopic concentreert zich op de productie van Psycho: Johansson speelt het blondje dat onder de douche door Dā€™Arcy wordt afgeslacht, want hij is Norman Bates, de man (spoiler alert!) met het mes. Het script van John J....

Lezen over Lincoln

Amerika is in de ban van Abraham Lincoln. En van Daniel Day-Lewis, die Uncle Abe heeft neergezet in een nieuwe biopic van Steven Spielberg. Day-Lewis breekt in zijn interpretatie van Lincoln met een aantal Hollywoodconventies, want Spielberg wil recht doen aan de ā€˜historische werkelijkheidā€™ van de zestiende president van de Verenigde Staten. Neem bijvoorbeeld de stem van Abraham Lincoln. Een beetje vader des vaderlands behoort bij voorkeur over een presidentiĆ«le bas te beschikken, een...

Voetbalhelden, helden van deze tijd

Hij staat er al vijfentwintig weken in, waarvan zes op nr.1. Gijp verkoopt. Alleen de coup dā€™Ć©tat van Vijftig tinten grijs kon hem van de koppositie in de algemene bestsellerslijst van de CPNB verdringen. Op onze stranden verkneukelden de vrouwen zich deze zomer met de kinky seks van E.L. James, terwijl de mannen de deceptie van een volledig mislukt Europees kampioenschap voetbal met de relativerende humor van RenĆ© van der Gijp verwerkten. ā€˜Als we Spanje...