Ter nagedachtenis aan de pogromnacht die 80 jaar geleden in Duitsland en Oostenrijk plaatsvond en het begin van de Jodenvervolging inluidde, heeft het Goethe-Institut vier Nederlandse auteurs uitgenodigd om over hun familieverhalen te vertellen. Deze keer dus geen avond met historici die de verschrikkingen proberen te verklaren, maar met mensen die door hun familiegeschiedenis direct betrokken zijn bij de consequenties van de gebeurtenissen in de nacht van 9 op 10 november 1938.
De gasten zijn:
Ivo Weyel
. Zijn publicatie Oorlogszoon gaat over de onderduikjaren van zijn vader die daarover een dagboek bijhield. Ivo vindt het dagboek zeventig jaar later, na de dood van zijn vader, terug.
Hella Rottenberg en Sandra Rottenberg.
Zij schreven De sigarenfabriek van Isay Rottenberg – De verborgen geschiedenis van een joodse Amsterdammer in nazi-Duitsland. Het is het verhaal van hun grootvader die in 1932 een sigarenfabriek in het stadje Döbeln bij Dresden overnam. Niemand, noch hun grootvader, noch hun vaders, had hen er ooit iets over verteld. De fabriek blijkt ook nog eens de modernste van Duitsland, waartegen de concurrenten fel campagne voeren. In Duitse archieven vinden ze een schat aan documenten, waarin op de voet te volgen is hoe de Nederlands-joodse ondernemer Isay Rottenberg onverschrokken strijd levert om zijn bedrijf in nazi-Duitsland te behouden. Waarom stapte hij in dit avontuur? En waarom bleef hij toen Hitler een halfjaar later aan de macht kwam?
“Een gewetensvolle, vasthoudende speurtocht, een meeslepend verhaal, vol inkijkjes in de vooroorlogse machtsuitoefening door de nazi’s.” (Jolande Withuis)
“Isay Rottenberg … wat een man … wat een verhaal … wat een tijd … Verleden tijd? Of valt daar ook nu iets van te leren? Ademloos leesvoer.” (Job Cohen)
Mischa Cohen.
Hij publiceerde eveneens dit jaar De nazi-leerling – De schuldige jeugd van Dick Woudenberg. Het is het verhaal van Dick Woudenberg (1928), zoon van NSB-topman Hendrik Jan Woudenberg. Vanaf zijn vroege jeugd kreeg hij een eersteklas nazi-leerschool: hij zat bij de Nationale Jeugdstorm, was leerling van de Reichsschule en trok ten slotte als zestienjarige soldaat naar het front als lid van het beruchte SS-regiment Totenkopf. Na de Duitse capitulatie belandde hij in een heropvoedingskamp en moest hij in het reine proberen te komen met zijn besmette verleden en dat van zijn familie. Hoe is het om in zo’n milieu op te groeien? Mischa Cohen sprak met Dick Woudenberg en dook in brieven, dagboeken en herinneringen.
