Hoe zeven markante joodse ondernemers in Deventer tijdens de bezetting op wettelijke wijze van hun bezit werden beroofd, is een aangrijpend verhaal. Hun zaken – een slagerij, textielgroothandel, dansschool, veehandel, elastiekfabriek, rijwielgroothandel en boekwinkel – traden zoals alle joodse ondernemingen ‘in liquidatie’. Een bewindvoerder verving de eigenaar, de zaak werd ontmanteld of doorverkocht. Bureaucratische procedures gaven de diefstal een officieel aanzien.
Joep Boerboom, redacteur van Biografieportaal, onderzocht hoe bewindvoerders, taxateurs, boekhouders en nieuwe eigenaren te werk gingen en wat hen dreef. In de stapels correspondentie rond de liquidaties werd elke cent verantwoord, maar ontbrak iedere verwijzing naar het lot van de oorspronkelijke eigenaren. Boerboom schrijft op indringende wijze over hun angst, onderduik, arrestatie en deportatie. Zij die het overleefden, moesten na de oorlog grote moeite doen om hun bezittingen terug te krijgen en belandden hierbij soms zélf in de beklaagdenbank.
Beroofd volgens de regels is een prachtige uitgave met veel beeldmateriaal, zeer informatief en leesbaar voor iedereen. Het zijn niet alleen bedrijfsgeschiedenissen en oorlogsgeschiedenissen maar vooral ook persoonlijke familiegeschiedenissen met tragische afloop. Wie het boek gelezen heeft zal op een andere manier door de winkelstraten van Deventer lopen. Misschien vaker omhoogkijkend, naar overblijfselen die er hier en daar nog zijn – een uithangbord, een geschilderde gevelreclame, een stenen koeienkop boven een voormalige slagerij.
Joep Boerboom (1973) is biograaf en journalist. In 2016 verscheen zijn biografie Jan Terlouw – Jeugdboekenheld op het Binnenhof en in 2019 Deining in de IJsseldelta: een biografie van de bypass bij Kampen. Boerboom schrijft biografieën en bedrijfsgeschiedenissen in opdracht en werkt freelance voor onder andere dagblad De Stentor.
Lees hier een interview met de auteur.
Beroofd volgens de regels. Het lot van zeven joodse ondernemers in Deventer
Uitgeverij Verloren
ISBN 9789087048303
192 pagina’s, hardcover, € 25,00
