James Atlas, biograaf van onder anderen Saul Bellow, is overleden

James Atlas, editor van de New York Times en biograaf van onder Delmore Schwartz en Saul Bellow, is 4 september jl. in het Memorial Sloan Kettering Cancer Center in Manhatten overleden.

Atlas was een gepassioneerd biograaf. In The Shadow in the Garden: A Biographer’s Tale uit 2017 getuigt hij van zijn liefde voor het genre. Hij studeerde in Oxford met een reisstudiebeurs, waar hij onder anderen les kreeg van Richard Ellmann (biograaf van James Joyce). Ellmann herkende in de student de obsessie voor het detail. Atlas’ paper over de invloed van de theorie van Giambattista Vico en zijn historische cycli in Ulysses was volgens Ellmann ‘ a good start’.

Zijn eerste biografie van Delmore Schwartz schreef Atlas als een twintiger. Hij herkende zich in de gekwelde dichter: ‘Delmore’s attachment to his early childhood, his unrealisable expectations, his piercing loneliness, his book hunger, his dread of failure… these were traits and longings we shared.”

Toen hij het in het voorjaar van 1987 zich geroepen voelde de biografie van Saul Bellow te schrijven (‘I was the one’) deelde de Nobelprijswinnaar van de literatuur die overtuiging niet, ondanks dat ze beiden uit Chicago kwamen, Joods waren en hielden van het werk van Delmore Schwartz.
The Shadow in the Garden gaat voor een groot deel over de verhouding tussen de biograaf en zijn protectionist. Atlas zag zichzelf als de Boswell van Bellow, maar die wilde allerminst zijn Samuel Johnson zijn.

Bellow. A biography, verschenen in 2000, is uiteindelijk het portret van een onaangename man die zijn vrouwen bedroog en zijn zonen verwaarloosde. Kortom, een man met ‘bindingsangst’. De kritieken waren zeer divers. John Leonard merkte in The New York Times op: ‘I could no more stop reading his biography than I could stop reading Saul Bellow after he blew the blinds off the windows in my head.’ Robert Fulford liet daarentegen geen spaan heel van de biografie in The National Post. ‘His simple-mindedness amounts to biographical reductionism,’ merkte hij over Atlas op

Wat is uiteindelijk de ‘thrill’ van biografie?
Atlas schreef er zelf over:

The challenge of reconstructing someone else’s world; the opportunity to educate yourself; the serendipitous encounters and unlikely finds, I found this invigorating. You could never hope to get it right. … But if, over many years, you worked very hard and extended your hand, you could write a book that earned a high degree of permanence.

James Atlas werd zeventig jaar.

actueel

David de Poel over Johannes Esser en Hein Aalders over F.C. Terborgh

In Biografie op de bühne zijn David de Poel en Hein Aalders te gast. Hans Renders praat met David de Poel over zijn biografie van Johannes Esser. Liliane Waanders gaat in gesprek met Hein Aalders over zijn biografie in wording van F.C. Terborgh. 8 april om 20.00 in het Torpedo Theater in Amsterdam.

Bij de dood van Aleksej Navalny

De dood van Aleksej Navalny vandaag in een Russische gevangenis komt voor niemand als een verrassing. Hij had geen schijn van kans om te overleven. Maar zoals uit de...

Frans Janssen, redacteur van Biografieportaal, vertaalt Die Insel van Matthias Wegehaupt

Frans Janssen, redacteur van Biografieportaal, heeft de alom bejubelde roman Die Insel van Matthias Wegehaupt vertaald. Het Eiland zal 1 maart aanstaande verschijnen. Die Insel / Het Eiland is de...

Ghostwriter: inmiddels een respectabel beroep

Deze maand vond in New York, het walhalla van de Amerikaanse uitgeverswereld, het eerste congres van ghostwriters plaats. Aan dit Gathering of the Ghosts namen zo'n 160 heel diverse...

Parlement.com voorlopig gered

Na de Tweede Kamer heeft ook de Eerste Kamer ingestemd met het in leven houden van de website parlement.com, inclusief het grote biografische archief.  "Anders dan verwacht was de stemming...

Arjen Fortuin schrijft biografie van Louis Paul Boon

De Nederlandse schrijver, journalist en biograaf Arne Fortuin gaat een biografie schrijven van Louis Paul Boon. Hij is een verklaard bewonderaar van Boons werk sinds hij als middelbare scholiere...

Toekenningen Schrijverslevens, biografieregeling

Het Letterenfonds heeft de toekenningen in de Schrijverslevens, biografieregeling bekendgemaakt. De volgende projecten ontvangen een subsidie: Angela Dekker voor het schrijven van een biografie van Dubravka Ugrešić (Nijgh en Van Ditmar, 2028) Rob...

ChatGPT verzint biografieën van levende personen

Eind september diende de Franse volksvertegenwoordiger Eric Bothorel een klacht in tegen ChatGPT bij de Commission Nationale de l'Information et des Libertés, de CNIL. Zijn klacht was niet mals:...

Nieuw seizoen ‘De biografie in psychoanalyse’ in Perdu

Breukvlakken organiseert in samenwerking met de stichting Psychoanalyse en Cultuur een nieuwe serie van vier avonden onder de titel de Biografie in Psychoanalyse. Ze richt daarmee de aandacht op...

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in