Vraag een willekeurige voorbijganger wie de huidige wereldkampioen in het zwaargewicht boksen is en hij of zij zal je waarschijnlijk glazig aankijken. (Het antwoord is natuurlijk Vitali Klytsjko, maar dit terzijde). Dat is weleens anders geweest. In de eerste helft van de jaren zeventig, toen de Amerikaanse samenleving vanwege Vietnam en Watergate op zijn gat lag, beleefde het boksen zijn Gouden Eeuw en domineerden drie mannen de sport: Muhammad Ali, George Foreman en Joe Frazier.
Die bloeiperiode heeft rechtstreeks te maken met de miserabele staat van het land volgens Richard Hoffer in Bouts of Mania: Ali, Frazier, and Foreman and an America on the Ropes. Ali werd in 1964 wereldkampioen door Sonny Liston te verslaan, maar moest drie jaar later – als dienstweigeraar – zijn belt inleveren. Hij vond dat hij niks te zoeken had in Vietnam. “My conscious won’t let me go shoot my brother, or some darker people, or some poor hungry people in the mud for big powerful America. And shoot them for what? They never called me nigger, they never lynched me, they didn’t put no dogs on me, they didn’t rob me of my nationality, rape and kill my mother and father.” Jimmy Ellis nam de titel in 1968 van hem over, in een door de WBA provisorisch georganiseerd toernooi. Twee jaar later werd Ellis in vier ronden verslagen door de Oud-olympisch kampioen Joe Frazier. Op 8 mei 1971 vond in Madison Square Garden, nadat de schorsing van Ali was opgeheven, “het gevecht van de eeuw” plaats tussen de voormalige en regerende wereldkampioen. Ali liet er tijdens zijn fameuze voorbeschouwingen geen twijfel over bestaan wat er volgens hem op het spel stond. “He’s the wrong kind of Negro. He’s not like me, ‘cause he’s the Uncle Tom. He works for the enemy.” Frazier won, op punten, unaniem, maar moest twee jaar later zijn meerdere erkennen in de voormalige sparringpartner van Sonny Liston, George Foreman. Die was inmiddels uitgegroeid tot “Big George”, een kolossale vechtmachine, die het vooral moest hebben van een vreeswekkend aantal paardenkrachten in zijn vuisten. In de aanloop van zijn derde ontmoeting met Joe Frazier, de “thrilla of Manilla” in 1975, deed Ali er nog een schepje bovenop. “We can’t have a gorilla for a champ,” verklaarde Ali tegenover de toegestroomde wereldpers. Straks zouden de Filippino’s nog denken dat ‘all black brothers are animals. Ignorant. Stupid. Ugly.’
Norman Mailer vergeleek de bokser in het zwaargewicht met de dikke teen van God. Die had ook niemand waarmee hij zich kon vergelijken. Mailer verhief de sportjournalistiek van het boksen tot een literaire genre en beschreef in The Fight het legendarische titelgevecht tussen Muhammad Ali en George Foreman in Zaïre, “the rumble in the Jungle” van 30 oktober 1974. Hij zat die avond in het Stade du 20 Mai van Kinshasa en zag hoe Ali acht ronden lang in de touwen hing om de beuken van Foreman te ontvangen, “the heaviest cumulative series of punches any boxing writer had ever seen,” aldus Mailer. In de laatste minuut van de achtste ronde kwam Ali uit de touwen en sloeg de afgematte Foreman in een serie van vijf slagen, gevolgd door een fatale rechtse, Knock-out. Foreman “went over like a six-foot sixty-year-old butler who has just heard tragic news.” De hele wereld keek met Norman Mailer mee.
In zijn meest lucide momenten lijkt het proza van Hoffer op dat van Mailer. Zo beschrijft hij het decennium van de jaren zeventig als volgt. “There was nothing going on in America, not in the spring of 1971, that could possibly justify this sense of well-being. . . . Not among whites, certainly not among blacks, repressed as ever, no matter the civil rights strides. This was, by any account, the beginning of a disastrous decade, racial and political divides threatening the progress of a nation.” De wereld had behoefte aan een “ambassador of anarchy, a missionary of mischief” en zijn naam was Muhammed Ali.
Bouts of Mania: Ali, Frazier, and Foreman and an America on the Ropes
Richard Hoffer
The Perseus Books Group
ISBN 9780306822223
Verschenen in juli 2014
