Wie de biografie Cécile en Elsa, strijdbare freules van Elisabeth Leijnse heeft gelezen, weet dat Matthijs Vermeulen daar prominent in aanwezig is, vanwege zijn liefdesrelatie met Elisabeth, de jongste van de gezusters De Jong van Beek en Donk die met Alphons Diepenbrock is gehuwd.
2017 is het vijftigste sterfjaar van componist en muziekpublicist Matthijs Vermeulen (8 februari 1888 – 26 juli 1967). Dit gegeven is aanleiding geweest om op verschillende manieren aandacht te geven aan zijn persoon en zijn werk.
Zo heeft de Matthijs Vermeulen Stichting de handen ineen geslagen met de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren, DBNL, om alle publicaties van Vermeulen integraal op internet uit te brengen.
Het gaat dan in de eerste plaats om zijn muziekrecensies en muziekessays uit de jaren 1908-1920 (voor het dagblad De Tijd, het weekblad De (nieuwe) Amsterdammer en het dagblad De Telegraaf, destijds een progressieve krant) en de jaren 1946-1946 (in De Groene Amsterdammer). De verzamelde muziekartikelen vormen een ware ‘Fundgrube’ voor muziekprofessionals en –liefhebbers. Dit project wordt financieel mogelijk gemaakt door de Société Gavigniès en het Prins Bernhard Cultuurfonds.
Daarnaast betreft het ook de 1150 artikelen die Vermeulen – onder pseudoniem – in de jaren 1926-1940 schreef als Parijs’ correspondent voor het Soerabaiasch Handelsblad. Dit dagblad kan men gerust de NRC van Nederlands-Indië noemen, aangezien Soerabaia een wereldhaven was en tot op de dag van vandaag is gebleven.
De SH-artikelen bieden rijk geschakeerd bronmateriaal voor eenieder met interesse in allerlei aspecten van het interbellum. In zijn ‘Parijsche brieven’ behandelde Vermeulen alle mogelijke onderwerpen: binnen- en buitenlandse politiek, economie en financiën, theater, letterkunde, schilderkunst, techniek en wetenschap, historie, nieuwe types automobielen, vliegtuigen en onderzeeërs, sport, faits divers, schandalen en misdaadverslaggeving, zelfs mode; slechts sporadisch was muziek onderwerp van een beschouwing. De grote, vaak virtuoos geschreven stukken – aanvankelijk eens per week verschijnend, vanaf het najaar van 1928 tweemaal en dan meestal op de openingspagina – tonen Vermeulen als een twintigste-eeuwse homo universalis. In het cosmopolitisch milieu van de havenstad Soerabaia werden ze gretig gelezen.
Nu reeds is op DBNL de inhoud ontsloten van de artikelen die Vermeulen samenbracht in de polemisch gestelde bundels De twee muzieken (1918) en in de veel lyrischer geïntoneerde verzameling Klankbord (1929), alsmede de zestien bijdragen die hij leverde aan De Gids in de jaren 1926 tot en met 1933. Klik hier voor de overzichtspagina.
De lancering van de online-publicatie zal plaatsvinden op vrijdagmiddag 17 november in de aula van de Koninklijke Bibliotheek te Den Haag. Sprekers zullen een en ander belichten. Vermeulens Strijkkwartet zal worden uitgevoerd door het Dudok Kwartet.
Bron: Matthijs Vermeulen
