Het topvoetbal van de Engelse Premier League op televisie ligt in Nederland al tijden achter betaalmuren. Maar afgelopen vrijdag 15 augustus zond rechtenbezitter Viaplay de openingswedstrijd van het seizoen 2025-26 zowaar op haar open kanaal uit. Voor een keer mocht iederéén gratis een Engelse topwedstrijd zien.
Waarom? Wegens de link met het vorige seizoen en de grote en waardevolle Nederlandse betrokkenheid daarbij. De wedstrijd werd gespeeld door de regerend kampioen, Liverpool, en bij die grote club zit een omvangrijk Nederlands contingent. Vier spelers, allen zeer bepalend, maar vooral ook de coach. Arne Slot werd na drie succesvolle jaren bij Feyenoord de eerste Nederlandse coach die de Premier League-titel veroverde, en dat meteen in zijn eerste seizoen ter plekke.
Gedurende de laatste maanden van die competitie ontstond er en soort Slot-manie in Liverpool en Engeland, en Viaplay doet ook mee. Het maakte zelf een documentaire over dat seizoen met analisten en ervaringsdeskundigen als Frank de Boer, Jaap Stam, Sander Westerveld en Ron Vlaar, Slotakkoord, die voorafgaand aan de openingsmatch werd uitgezonden. Ondertussen verschenen en verschijnen er ook diverse als biografie van Slot gepresenteerde boeken. Na Slot-bal van AD-journalist Mikos Gouka eind 2024 verscheen onlangs het als ‘De biografie’ ondertitelde Arne Slot, geschreven door de bedrijvige voetbalcoachwatcher en -schrijver Maarten Meijer. En een nieuw boek van Gouka staat op punt van verschijnen, Arne Slot. The New Era, waarvan de uitgever ons verzekert dat dit dan weer ‘the definitive biography’ wordt.
Vroeger of later
Het is vanuit de oogpunten van schrijvers en uitgevers natuurlijk begrijpelijk: Slot is razendsnel opgekomen (Meijer laat goed zien hoe dat verliep) en heeft uiteindelijk iets absoluut unieks verricht met die Premier League-titel. De inhoud van Meijers boek geeft ook geen aanleiding tot twijfels aan Slots kunde en prestaties, en sommige statistieken die hij opdist zijn zelfs bijna verbijsterend. Maar toch: ‘de biografie’ en zelfs ‘de definitieve biografie’, na welgeteld vier succesvolle jaren van iemand die nog slechts 46 is? Mijn wenkbrauwen hadden het af en toe erg druk. En was er ondertussen niet ook eerst een boek te maken geweest over Ronald Koeman?
Zo’n ‘vroege’ biografie leidt bovendien tot beperkingen. In het slothoofdstuk waagt Meijer zich aan vele vooruitblikken, waarvan de uitkomsten later zouden kunnen bijdragen aan een rijpere en dus evenwichtiger biografie. Op 3 juli verongelukte Liverpool-speler Diogo Jota en viel op tragische wijze weg uit Slots team. Over de gevolgen ervan en zeker ook de indringende manier waarop ermee is omgegaan zou veel te zeggen zijn binnen een boek als dit, dat eigenlijk thuishoort in een later stadium van een loopbaan.
Nu al had daarin het vertrek naar Real Madrid van Trent Alexander-Arnold kunnen (moeten?) passeren, een van de absolute sterkhouders van het team in het hart van de verdediging naast Virgil van Dijk. Het bleek prompt tijdens die seizoensopener van vrijdag de 15e tegen Bournemouth: Liverpool kwam 2-0 voor, maar oogde juist in de defensie ineens kwetsbaar en werd daar tot twee keer toe uiteengereten door Antoine Semenyo. Alexander-Arnolds vertrek kwam wel ruim op tijd voor Meijers boek en hij maakt er ook melding van – maar niet meer dan dat.
Tussen Bergentheim en Liverpool
Eigenlijk past dat niet bij Meijers aanpak. In het eerste hoofdstuk van Arne Slot, nog voordat hij hem als actief speler schetst, laat hij al meteen blijken wat hij interessant en vooral relevant vindt. Dat zijn het hoofd en hart van Slot, waar datgene zit waardoor hij met voetballers en hun spel kan omgaan. Op die pijler rust het boek. Daarin staat Meijer niet alleen. Als om zijn eigen keuze te verklaren laat hij op boeiende wijze zien dat Liverpool niet over een nacht ijs is gegaan bij de inlijving van Slot als coach. In plaats van een grote internationale figuur aan te zoeken deed de club huiswerk, liet Slot uitgebreid ‘researchen’ vergeleken met anderen en ging met de rapportage daarvan op bezoek bij hem in Zwolle. Ergo: Arne Slot is niet zomaar een coach.
Het is ook een mooi aanknopingspunt om het boek daarna een tijdje daarginds in Overijssel te parkeren. Meijer geeft een interessant inkijkje in Slots jeugdclub Bergentheim. Fascinerend is dat de jonge Slot het trainerschap al in het bloed bleek te hebben. Als veertienjarige coachte hij elftallen van zestienjarigen!
Ook als profvoetballer dacht Slot regelmatig mee met zijn coaches. Het verhaal van Slots spelersloopbaan houdt Meijer verder relatief kort, omdat hij nooit een ‘grote’ werd. Toch dist Meijer ook enkele aardige momenten op waarin Slot beslissend was en zelfs Eerste Divisie-titels behaalde met FC Zwolle. Bij NAC werd hij door de supporters ‘Juffertje Slot’ genoemd wegens het type speler dat hij was, maar hij wilde zelf naderhand geen kwaad woord over die periode en de club horen.
In hoofd en woord
Meijer schakelt daarna zo snel mogelijk over op Slot als trainer, bij Cambuur. AZ. Feyenoord en… enfin.
Hij pakt vanaf dat moment flink uit met getuigenissen, voorbeelden en karakteristieken inzake Slots visie op en invulling van het trainerschap. De successen bij Feyenoord en Liverpool zijn niet uit de lucht komen vallen. Spelers, collega’s en analisten hebben tegenwoordig een heel hoge pet op van hem, maar in de tijd daarvoor waren betrokkenen al onder de indruk van zijn analytische geest, feiten- en beeldencollecties, vooruitdenken en people management.
Het boek bevat Slots eigen woorden over die aanpak en zijn voorkeuren, waarin hij data met empathie combineert. Maar er zijn ook gedetailleerde voorbeelden uit de praktijk, door de ogen van spelers bijvoorbeeld. Daarin maken we kennis met alle nevenzaken die Slot introduceerde en gebruikt samen met specialisten. Meijer brengt het zorgvuldig in kaart.
Hij heeft een analytische biografie willen schrijven. Een uitvoerige getuigenis van Slot uit zijn Cambuur-tijd wordt gevolgd door nog meer aanvullende gegevens en reacties van toenmalige collega’s en andere trainers. Het maakt dit boek tot iets voor de doorgewinterde liefhebber die verder kijkt dan de beelden van de velden. Zuiver teruggebracht tot de tekst leidt het tot veel herhaling (inclusief van Slot zelf in diens uitspraken, wat natuurlijk niet verwonderlijk is). Steeds weer gaat het in uitvoerige citaten over de omgang met spelers, complimenten uitdelen bij videobeelden etc. Dit boek is daardoor een meter of wat te lang.
Het werkt beter als het over Slots privéleven gaat (de hindernissen van zo’n verhuizing naar het buitenland worden heel inzichtelijk gepresenteerd), maar waarschijnlijk omdat dat maar één keer aan de orde komt. Zelfs daar schiet Meijer trouwens door omdat het in die lange citaten uiteindelijk toch weer over voetbal gaat.
Het mondt uit in een hoofdstuk over ‘de Slot-manier’, waarin het allemaal nog eens in extenso voorkomt: het trainen op uithoudingsvermogen, zijn data- en videoverzamelingen, maar vooral zijn omgang met spelers en elftallen (en media). Dat is voortreffelijk gecomponeerd. Tegelijk zou veel hiervan wat daarvoor of daarna passeert beslist korter hebben gekund. Een andere kwestie is dat Meijer nergens vermeldt waar hij welke bronnen uit zijn lijst gebruikt, met name inzake Slots eigen uitspraken. Meijer is een betrouwbare auteur, maar je zou er soms meer van willen weten. Hij maakt er ook geen woord aan vuil of hij Slot zelf heeft gesproken. De uitgever van Mikos Gouka’s komende boek belooft ondertussen exclusieve interviews. Het laat onverlet dat Meijers research uitstekend is. Slot is inmiddels uiteraard ook uitentreuren geïnterviewd. (En dat zullen we dus weten.)
Historisch kort
Natuurlijk bevat deze biografie ook de nodige historie. Die begon eigenlijk pas echt met Slots ontslag bij AZ midden in het seizoen. Hij had stiekem met Feyenoord gesproken. Meijer weet de kwestie niet helemaal te ontrafelen, al voegt hij interessante elementen toe aan de geschiedschrijving. Slot meende naar iets anders te mogen uitkijken omdat AZ hem slechts één seizoen contractverlenging aanbood. Buiten beschouwing blijft dat hij er geen open kaart over speelde, hoewel dat wel had gekund. Hij zou toch niet bij AZ blijven. Meijer levert jammer genoeg ook geen reactie hierop van de toenmalige AZ-bestuurders.
Uitvoeriger voetballen gaan we als Slot met Feyenoord in de Conference League speelt en de finale haalt. Ook daarin staat het bol van Slots aanpak en ideeën, aan de hand van voorbeelden, uitvoerige reacties met terugblikken en analyses van Slot zelf. Meijer is ook niet altijd handig in wedstrijdverslagen. Dat van de cruciale Ajax-Feyenoord van 19 maart 2023 begint hij bijvoorbeeld met de uitslag. Soms zijn die terugblikken ook te kort waardoor ze weinig vaart en spanning toevoegen. Bijna heel de tweede helft van het boek is vervolgens gewijd aan Slot bij Liverpool, met verslagen en een karakteristiek van het seizoen. Dat is natúúrlijk boeiend. Ook dit wordt gelardeerd met inzichten, reacties en commentaren van Slot zelf. Ze geven diepgang, maar houden de lectuur soms ook op.
Eigenlijk is er nog te weinig historie beschikbaar voor een volwassen biografie van Arne Slot. Zijn loopbaan telt immers nog maar vier succesjaren. Dit boek is ook ten opzichte van die relatief korte tijdsspanne te lang of te vroeg, of allebei. Voor wie een bezonken, goed geanalyseerd verhaal van een moderne voetbalcoach wil lezen, bevat dit boek een schat. Wie wil weten wat Slot echt is, kan beter nog een jaar of tien wachten.
Arne Slot. De biografie
Maarten Meijer
Kosmos
ISBN paperback 978 90 4393 888 4
ISBN e-book 978 90 4393 889 1
Verschenen in juni 2025
Bestelinformatie
Bestel als paperback bij bol.com (€ 21,99)Bestel als e-book bij bol.com (€ 10,99)
