De popster die alles onder controle wilde houden, raakte door zijn worsteling met homoseksualiteit, drugsverslaving en zichzelf de grip steeds meer kwijt. In een vlot geschreven biografie laat James Gavin zien hoe het zover kon komen.
Hij was wat dikkig, verlegen en had puistjes. Een enorme bril bedekte de helft van zijn gezicht. De lerares verhaspelde zijn ingewikkelde Griekse naam toen ze de twaalfjarige nieuweling voorstelde aan de klas. Wie wilde hem onder zijn hoede nemen? Andrew Ridgeley, de hunk van de school, stak zijn vinger op. De rest is geschiedenis. Onder zijn vleugels werd het lelijke eendje een mooie zwaan en vanaf het begin van de jaren tachtig sierden hun beeltenissen menig tienerkamer. In de crisisjaren van Thatcher bood Wham! met licht verteerbare hits als Club Tropicana en Wake me up before you go-go een zorgeloos alternatief voor de sombere punk en new wave uit die tijd.
George Michael (hij koos net als zijn grote voorbeeld Elton John een voornaam als achternaam) beschikte over aanzienlijk meer muzikaal talent dan zijn kompaan. Dat leidde tot solo-uitstapjes als Careless whisper dat hij als zeventienjarige schreef. Het standsverschil tussen de twee werd pijnlijk duidelijk toen ze tijdens Live Aid te gast waren bij het optreden van Elton John. Deze kondigde Michael groots aan en leek zich toen pas te realiseren dat Ridgeley ook was meegekomen. ‘… and Mr. Andrew Ridgeley’ probeerde hij zich te redden. Michael zong vervolgens de sterren van de hemel in Don’t let the sun go down on me terwijl Ridgeley letterlijk naar de achtergrond verdween om mee te zingen in een microfoon die niet was aangesloten.
Pastelbroekjes
George Michael – Een leven staat vol met dit soort anekdotes waarbij ik het niet kon laten om de in het boek genoemde optredens, interviews, foto’s en documentaires terug te zoeken op internet. Als je dan stuit op clips waarin Michael in hoog opgesneden pastelkleurige broekjes over het podium huppelt, vraag je je af hoe we ooit gedacht kunnen hebben dat hij niet gay was. Van de andere kant: Ridgeley droeg ze ook – en die was het niet. Michaels worsteling met zijn seksualiteit is een van de rode draden in dit boek. Hij zou pas echt uit de kast komen – getrokken worden eigenlijk – toen hij in 1998 gearresteerd werd wegens ‘ontuchtige handelingen’ in een openbaar toilet. Dat hij lang onduidelijk bleef over zijn voorkeuren heeft verschillende redenen: in zijn traditionele, half-Griekse familie was homoseksualiteit niet acceptabel. Hij was bovendien bang dat hij zijn heterofans (voornamelijk jonge meisjes) van zich zou vervreemden als hij open was over zijn homoseksualiteit. Hoe langer hij de leugen volhield, hoe hoger de drempel werd om te vertellen hoe het echt zat.
I want wiens seks?
Hij maakte het zichzelf niet gemakkelijker door in veel van zijn nummer expliciet over seksualiteit te zingen, zoals in I want your sex. Wiens seks wilde hij dan precies, vroegen journalisten zich daardoor af. Het nummer leidde tot controverse. Not everybody does it, but everybody should leek geen gepaste oproep in het aidstijdperk. Zijn bijbehorende solodebuutalbum Faith bracht hem veel succes, maar hij zag steeds meer op tegen interviews en de tour ervoer hij als een nachtmerrie. Alleen als hij alleen in zijn auto zat, had hij rust en privacy. Weinig artiesten waren zo belust op roem en klaagden vervolgens zo over de schaduwzijden van hun bekendheid als Michael. ‘Hij kwam veel in de publiciteit om te vertellen dat hij de publiciteit wilde vermijden,’ merkt Gavin hierover op. Hij wilde over alles controle houden: muzikaal was hij een perfectionist, maar ook als het op zijn uiterlijk aankwam. Hij zat een uur in de make-up en mocht alleen van zijn goede kant gefilmd worden. Bij zijn tweede album bedacht hij paradoxaal genoeg dat hij niet zelf meer in zijn muziekvideo’s wilde verschijnen.
Begin jaren 90 had hij een heimelijke relatie met Felipe Anselmo, die in 1992 te horen kreeg dat hij aids had. Dat gaf een bijzondere lading aan Michaels optreden dat jaar tijdens een tribute concert voor de enige maanden eerder aan die ziekte overleden Freddy Mercury. Maar dat zijn liefde hem ontnomen zou gaan worden, maakte hem ook woedend. Die woede vierde hij vervolgens bot op zijn platenmaatschappij Sony, die hij voor de rechter daagde wegens ‘uitbuiting’. Hij verloor de zaak kansloos. Sony had hem wereldberoemd en steenrijk gemaakt en Michael had zelf de promotie van zijn plaat tegengewerkt.
Contrast
Het verlies van de rechtszaak verlamde zijn creativiteit. Steeds vaker greep hij naar verdovende middelen: Prozac, wiet, maar later ook cocaïne en GHB. Het contrast tussen de sympathieke, onpretentieuze vent achter de schermen en het egocentrische en sikkeneurige icoon werd steeds groter. Hij kon ze ook zelf nog moeilijk uit elkaar houden, analyseert zijn biograaf.
Zijn grootste troeven – zijn stem en zijn kwaliteiten als componist – leden onder het drugsgebruik. Hij belandde in een neerwaartse spiraal, haalde de media niet meer met zijn muziek maar met zijn wisselende seksuele contacten en met de verkeersongelukken die hij onder invloed veroorzaakte. Toen hij zich uit een rijdende auto liet vallen en niet veel later een overdosis GHB ternauwernood overleefde, rees de vraag of dit geen verkapte zelfmoordneigingen waren. Zijn Last Christmas was in 2016 toen hij op Eerste Kerstdag overleed. Een natuurlijke doodoorzaak, luidde de officiële conclusie van de autopsie. Maar wel als gevolg van de voortdurende roofbouw op zijn lichaam.
Dan trok Andrew Ridgeley (die na Wham! flopte als autocoureur, solozanger en acteur) uiteindelijk misschien toch aan het langste eind.
George Michael. Een leven
James Gavin
Uitgeverij Brandt
ISBN 9789493095823
Verschenen in juni 2022
Bestelinformatie
Bestel als paperback bij bol.com (€ 30,00)
