George Gershwin had in 1935 de keuze Porgy and Bess in de Metropolion Opera of het Alvin Theatre op Broadway uit te voeren. Hij koos voor Broadway. Hij noemde het werk een ‘folk opera’, wilde als componist serieus genomen worden, maar bleef uiteindelijk trouw aan de bühne die zijn naam gevestigd had. Gerswin was kind aan huis in het Alvin. In 1927 beleefde hij er zijn première van zijn muscial Funny Face.
On My Way van Joseph Horowitz is een ode aan de culturele diversiteit, aan de kruisbestuiving die plaats kan vinden tussen zogeheten ‘hoge’ en ‘lage’ cultuur en hoe vruchtbaar het multiculturalisme van de Verenigde Staten kan zijn, wanneer een artistiek talent zich daarvoor openstelt. Gershwin was de duivelskunstenaar die in zijn composities een brug sloeg tussen al die Amerikaanse uitingsvormen en niet vies was van een succesnummer als Summertime in zijn opera. ‘Song hits may be found in Verdi en Bizet,’ schreef hij. Hij was ‘the one American composer of genius who could mediate between the high culture performance and a popular musical culture in which creativity and performance were never severed from one another.’ Critici moesten aanvankelijk niets van die potpourri hebben, maar vakbroeders herkenden meteen de artistieke betekenis van zijn composities. Tijdgenoot Virgil Thomson: ‘Gershwin does not even know what an opera is; and yet Porgy and Bess is an opera and it has power and vigor. Hence it is a more important event in America’s artistic life that anything American the Met has ever done.’ De Metropolitan Opera zou trouwens pas in 1985 Porgy and Bess voor het eerst uitvoeren.
Het boek is ook een ode aan de man die Porgy and Bess mede heeft vormgegeven, al zal men zijn naam vaak tevergeefs zoeken tussen die van componist George en librettist Ira Gershwin en het auteursechtpaar DuBose en Dorothy Heyward dat Porgy in 1925 had geconcipieerd: Rouben Mamoulian regisseerde de oeruitvoering van Porgy and Bess in het Alvin Theater, waar de opera 124 keer zou worden uitgevoerd.
‘Gershwin and Mamoulin were intended for one another.’ Gershwin was de zoon van Joods-Russische ouders die in 1895 het antisemitisme van St. Petersburg waren ontvlucht, Mamoulian een Armeniër, voor wie het Engels – naast Armeens, Russisch, Georgisch, Frans, Duits en Latijn – pas de zevende taal was die hij onder de knie zou krijgen. Mamoulin was in 1927 verantwoordelijk voor de toneeluitvoering van Porgy and Bess en had uitgesproken ideeën over hoe het stuk moest worden opgevoerd. Over sommige keuzes waren Gershwin en Mamoulin het eens – ze accepteerden alleen Afro-Amerikanen als acteurs – over andere maakten ze ruzie. Het is zeker niet alleen maar pais en vree in On My Way, maar de clashes waren altijd vruchtbaar. ‘With their mixed origins and bold intentions, they were inspired exemplars of cultural exchange, beneficiaries of the rubbing action of widely intermingled influences.’
On My Way.The Untold Story of Rouben Mamoulian, George Gershwin, and Porgy and Bess
Joseph Horowitz
WW Norton & Co
ISBN 9780393240139
Verschenen juli 2013
