Toto Koopman, geboren op Java in 1908, was de dochter van een Nederlandse officier en een Indische moeder. Volgens haar biograaf Jean-Noël Liaut verstond ze ‘the art of selective memory’ al op jeugdige leeftijd. Terwijl leeftijdsgenoten gebukt gingen onder hun gemengde afkomst, liet Koopman zich erop voorstaan dat haar Chinese grootmoeder tot de harem van de sultan van Solo behoorde. Toto – een nickname, ze heette eigenlijk Charlotte – had lak aan de discriminatoire opmerkingen van de Nederlandse kolonisten om haar heen. Ze had lak aan iedere vorm van burgerlijke bekrompenheid. Ook die eigenschap schijnt ze al op jeugdige leeftijd ontwikkeld te hebben.
Toto Koopman groeide in de jaren dertig uit tot een covermodel van Vogue. Ze had verhoudingen met mannen en vrouwen. Van Coco Chanel moest ze weinig hebben. Koopman nam ontslag als haar topmodel, want ze ´didn´t like the way Chanel touched me during fittings.´ Haar minnares, de Amerikaanse actrice Tallulah Bankhead, introduceerde haar bij krantenmagnaat Lord Beaverbrook. Zij was 25, hij 55 en getrouwd. Er ontwikkelde zich een stormachtige relatie, die even woest op de klippen liep toen Beaverbrook ontdekte dat Toto ook met zijn zoon sliep. Hij gebruikte zijn krantenimperium om haar reputatie door het slijk te halen.
Toto verkaste naar Italië en raakte betrokken bij het verzet tegen het nationaalsocialisme. In 1944 werd ze gearresteerd en naar Ravensbrück getransporteerd. Toen het kamp in april 1945 werd bevrijd was ze vel over been en doodziek van de medische experimenten die de kampartsen op haar hadden toegepast. Randolph Churchill, zoon van en ooit haar minnaar, zorgde voor haar repatriëring in Londen. De liefde van haar leven, Erica Brausen, had ze toen al in het kuuroord Lago Maggiore ontmoet, waar ze moest herstellen van haar oorlogstrauma’s. Brausen was de werkelijke reden van haar nieuwe thuishaven.
Erica Brausen was werkzaam als conservator voor de Redfern Gallery in Londen, maar wilde voor zichzelf beginnen toen ze een kunstenaar had ontdekt waar ze heilig in geloofde, al zag op dat moment nog niemand brood in hem: Francis Bacon. Het koppel opende de Hanover Gallery in Saint George Street in het hart van London en stelde – naast de doeken van Bacon – het werk van Lucian Freud, Henry Moore en Marcel Duchamp ten toon. De extravagante openingen waren ‘the talk of the town’, evenals het lesbische koppel. Ondanks de promiscue levenswandel van Toto Koopman, die ze unverfroren voortzette, bleven ze bij elkaar. Toto stierf in augustus 1991, 82 jaar oud. Erica Brausen sloot zichzelf acht dagen op met het stoffelijke overschot van haar dierbare vriendin. Zij stierf op 16 december 1992.
The Many Lives of Miss K. Toto Koopman: Model, Muse, Spy
Jean-Noël Liaut
Rizzoli International Publications
ISBN 9780847841295
Verschenen september 2013
Bestelinformatie
Bestel hier als hardcover bij bol.com (€ 19,49)
Bestel hier de Nederlandse vertaling bij bol.com (€ 17,90)
