Lodewijk Verduin schrijft de biografie van schrijver Nanne Tepper

Nanne Tepper (1962-2012) was dankzij zijn debuutroman De eeuwige jachtvelden in de jaren 90 een grote literaire belofte. Zijn volgende boeken waren minder succesvol. Droeg dit bij aan de  depressies die uiteindelijk tot zijn zelfgekozen dood leidden, zoals vaak wordt gedacht? ‘Het was eerder andersom.’

Neerlandicus Lodewijk Verduin (1994) leerde het werk van Nanne Tepper kennen toen hij als student ‘wild om zich heen las’. Verduin: ‘Daniël Rovers schreef in een lyrisch essay over zijn oeuvre en vertelde dat hij zijn romandebuut De eeuwige jachtvelden jaarlijks herlas. In 2015 heb ik het zelf gelezen en sindsdien hoort dit eigenzinnige werk tot mijn persoonlijke canon.’

Monomaan

Het jaar na deze eerste kennismaking verscheen postuum een vuistdik brievenboek van Tepper. ‘Spectaculair, vooral door de energie en de begeestering die er uit sprak. De brieven kwamen voort uit verteldrang en uit de behoefte om contact te maken.’ Hoe obsessief en monomaan die brievenschrijverij was geweest, ontdekte Verduin toen hij voor zijn biografie toegang kreeg tot het persoonlijk archief van de schrijver. De vuistdikke brievenbundel bleek slechts het topje van de ijsberg. ‘Daar staat hooguit een kwart van zijn brieven in.’

Door het lezen van de brievenbundel kreeg Verduin zicht op de mens achter de schrijver. ‘Hij bleek belangstelling te hebben voor dezelfde schrijvers als ik, maar ook voor popcultuur, bijvoorbeeld indie rock en garage punk.’ Teppers interessante levensloop en persoonlijkheid – ook los van de literatuur – deed Verduin kiezen voor de vorm van de biografie. En dus niet enkel voor een literaire beschouwing, zoals hij die met Eenzaamheid in meervoud schreef over het werk van Jeroen Brouwers; een andere door Verduin bewonderde schrijver.  

Zelfmoord

In het levensverhaal van Tepper is het drama bij voorbaat ingebakken, want zijn leven eindigde met zelfmoord. Droeg dit bij aan Verduins keuze voor Tepper als biografie-kandidaat? ‘Integendeel, het schrok me eerder af. Het risico is dat zo’n levenseinde zijn schaduw vooruit werpt in een biografie en daarmee al het andere reduceert en platslaat.’

Aan de zelfgekozen dood van Tepper gingen jarenlange depressies vooraf. ‘Ik merk dat nu, elf jaar na zijn dood, hierover een soort mythe is ontstaan. Dat de depressies het gevolg zouden zijn van het mindere succes van zijn latere werk. Ik ga in mijn biografie in gesprek met die mythe en laat zien dat het complexer ligt en dat het eerder andersom was: door zijn mentale problemen stagneerde zijn literaire productie.’  

Voorganger

Verduin is niet de eerste die het plan heeft opgevat voor een biografie van Tepper. Auteur Igor Wijnker ging hem voor maar kreeg het project niet van de grond. Waarom dat niet lukte, weet Verduin niet precies. ‘Uit clementie heb ik hem daar niet naar gevraagd. Maar hij heeft materiaal met me gedeeld en me in contact gebracht met mensen die toen niet met naam en toenaam als bron genoemd wilden worden, maar nu wel. Het helpt denk ik dat er inmiddels tien jaar verstreken is.’

Ook van Teppers familie en vriendin kreeg Verduin medewerking. Gezien de zelfmoord van de hoofdpersoon was dat voor hem een voorwaarde. ‘Anders had ik het niet gedaan. Elsbeth Etty schreef ooit dat de doden geen privacy hebben, maar ik heb te maken met nog levende nabestaanden.’ Zorgen nabestaanden die over de schouder meekijken tot terughoudendheid, bijvoorbeeld bij de verwoording van Teppers levenseinde? ‘Zover ben ik nog niet, dus ik weet niet hoe gedetailleerd ik dat ga opschrijven. Maar ik voel me er vrij in, net zoals ik me vrij voel om zijn minder positieve kanten te belichten. Mijn uiteindelijke doel is om Tepper in zijn volledigheid beter te begrijpen.’

Hernieuwde belangstelling

De biografie zal verschijnen bij uitgeverij Pluim, die ook Teppers werk uitgeeft. Wanneer precies weet Verduin, die het schrijven ervan combineert met een baan aan de universiteit, nog niet. ‘Ik wil het niet overhaasten, want het moet in de eerste plaats een goede biografie worden, maar hoop er wel binnen een paar jaar klaar mee te zijn. Hopelijk leidt het boek tot hernieuwde belangstelling voor zijn werk.’ 

Zoek hulp als je suïcidale gedachten hebt: 0800-113. Meer informatie vind je hier.