Ook dit jaar koos de (kern)redactie van Biografieportaal weer haar favoriete biografie van 2025. Ja, het was weer genieten.
Joep Boerboom
Toen ik me jaren geleden bij de uitgever van Joost Zwagerman meldde met het plan een boek over hem te schrijven, kreeg ik te horen dat de voorkeur uitging naar een vrouwelijke biograaf. Achteraf snap ik de keuze, die goed uitpakte. Maria Vlaar legt in Zwaag scherp de vinger op het machismo van Joost en van de door mannen gedomineerde literaire scene in de jaren 80 en 90. Mede dankzij 42 archiefdozen (hij bewaarde ieder concept en bonnetje) kom je als lezer zo dicht bij Zwagerman dat het haast voyeuristisch voelt, bijvoorbeeld als Vlaar in detail zijn vechtscheiding beschrijft of zijn medisch dossier licht. Ze schreef een kritische maar empathische en een analytische maar pakkende biografie die duidelijk maakt hoe een man die zo talentvol, succesvol en veelzijdig was en die zoveel levenslust en passie uitstraalde tegelijk zo depressief kon zijn dat hij een eind aan zijn leven maakte.
Lees hier de recensie op Biografieportaal.
Wim Huijser
Soms verschijnt een biografie redelijk onverwachts, in andere gevallen kijk je er al jaren naar uit. Dat laatste geldt beslist voor de biografie van Jac. P. Thijsse: Meester in het paradijs: Jac. P. Thijsse en het landschap. Dat het dan toch nog een verrassing kan zijn, maakt het extra bijzonder. In Dik van der Meulens boek is niet alleen de persoon het onderwerp, maar tegelijk het Nederlandse landschap waar Thijsse zich zijn leven lang druk om maakte. Zijn boek mag daardoor als een ‘dubbelbiografie’ worden beschouwd. Van der Meulen trekt van Zuid-Limburg tot Texel en Friesland het land door met dezelfde beschouwende – en tegelijk bezorgde – blik als zijn voorloper. Dat hij zich daarmee in zekere zin ontpopt tot Thijsses navolger, maakt dat de biografie leest als een actuele zoektocht naar de stand van de natuur in ons land. Verplichte kost voor iedereen die de zorg daarover deelt!
Lees hier de recensie op Biografieportaal.
Petra Teunissen
Toen ik in 2018 las dat schrijfster Renate Dorrestein was overleden, dacht ik: hopelijk komt er gauw een biografie over haar. Zo’n veelzijdige en veelgelezen auteur, die maatschappelijk zo zichtbaar en hoorbaar actief was, dat kan een interessant boek opleveren. Dit voorjaar wás het boek er! In handen van biografe Iris Pronk werd de biografie Altijd te paard gelukkig een goed boek. Een voorbeeldige schrijversbiografie zelfs, die nergens verveelt en net zo gevarieerd is als het leven en originele oeuvre van Renate Dorrestein.
Lees hier de recensie op Biografieportaal.
Arthur van Dijk
Voor mij In alles ben ik groot. Leven en werk van Michaël Zeeman van Willem Otterspeer. Dit boek is voortreffelijk geschreven en beantwoordt daarmee aan de allereerste eis die je aan een biografie moet stellen. Otterspeer is een begenadigd schrijver, net als Michaël Zeeman, de hoofdpersoon van zijn biografische schelmenroman. Op elke bladzijde staat wel een parel van een zin, waard om even te herlezen voor je verder gaat.
Lees hier de recensie op Biografieportaal.
Jan Postma
Voor het schrijven van een goede biografie is de belangrijkste opgave toch wel het vinden van een juiste balans tussen het afstand bewaren en het tonen van betrokkenheid bij de hoofdpersoon. Het is dan ook een groot waagstuk om een biografie van je eigen vader te gaan schrijven. Schrijver en historicus Jan Blokker jr. is er niettemin in geslaagd een uitstekend en zeer levendig portret te leveren van zijn vader Jan Blokker, de veelzijdige columnist, journalist, televisiemaker en bestuurder. Zeer betrokken en toch met de nodige distantie. Voor mij springt Mannetje van de krant. Een persoonlijke biografie van Jan Blokker er dan ook uit als beste biografie van 2025.
Lees hier de recensie op Biografieportaal.
Pieter Nabbe
Jacqueline Oskamp heeft met voorbeeldige precisie een leven vastgelegd dat geheel door muziek werd opgeëist. Uit brieven en archieven, en via heldere analyses van een uitzonderlijk oeuvre, rijst het beeld op van niet een alleen gepassioneerd mens maar ook van een componist die zich tot bijna zijn laatste adem bleef vernieuwen. Louis Andriessen behoort zonder voorbehoud tot de groten van zijn tijd. En de internationale erkenning die hem ten deel viel is onontkoombaar. Maar de grootste verdienste van Groots is de liefde, is dat dit boek een belangrijke bijdrage levert aan het behoud van zijn muziek en een bron van inspiratie is voor hedendaagse en toekomstige componisten.
Lees hier de recensie op Biografieportaal.
Anneke van Ammelrooy
De nieuwe biografie van James Baldwin bleef me na lezing nog wekenlang bezighouden. Ik ben verdorie al zeventig maar nog nooit was het zo hard en gedetailleerd tot me doorgedrongen dat homoseksueel zijn in de Verenigde Staten bepaald geen picknick was in de jaren 50 en lang daarna. Ik las en herlas voor mijn recensie drie romans van Baldwin en die bevestigden dat ook weer, ook wat mannen betreft die tevergeefs “long to long for women”. Maar, en dat is nu het uitzonderlijke van de biografie van Nicolas Boggs, Baldwin – A Love Story, de biograaf laat ook zien hoe Jimmy gelukkig kon zijn. Twee keer vond hij een man die tegemoet kwam aan zijn behoefte om een huiselijk leven met een andere beminde man te delen. Daarmee is Baldwin dankzij Boggs een andere homoseksueel dan de queer figuren die al jaren in de Amerikaanse en Europese literatuur domineren, tientallen pure slachtoffers, zoals in de roman van Édouard Louis, Weg met Eddy Bellegueule. De eerste roman over geluk in een same sex marriage (dat pas in 2015 een recht werd in de VS) moet geloof ik nog geschreven worden. Ik kan niet wachten, maar ik weet natuurlijk dat dat niet gaat gebeuren. Romanciers hebben niks met gelukkige gezinnen.
Lees hier de recensie op Biografieportaal.
Sjak Rutten
De opkomst en neergang van een visionaire projectontwikkelaar met megalomane trekken. Reinder Zwolsman speelde een grote rol bij de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog. Door de toenemende weerstand tegen zijn projecten en dubieuze financiële constructies verloor hij echter het vertrouwen van banken en aandeelhouders. Zijn in korte tijd opgebouwde imperium ging even snel weer ten onder.
Lees hier de recensie op Biografieportaal.
Vittorio Busato
De beste biografie die ik in 2025 las, was die van Maya Schepers over haar oudtante Maria Moltzer (1874-1944). Zij is een min of meer vergeten Amsterdamse psychoanalytica die nota bene Carl Jung in analyse heeft gehad – toch geen kleine jongen in de psychoanalyse. Waarom ik het een prima biografie vind? Goed en onderhoudend geschreven, geen onnodig gepsychologiseer, aangename sfeertekeningen. En ik ben er wijzer van geworden – bijvoorbeeld dat ik wel wat bescheidener kan zijn over wat ik allemaal weet van de geschiedenis van de psychologie en de psychoanalyse.
Lees hier de recensie op Biografieportaal.
Eric Palmen
In Een lied dat niet sterven zal beschrijft Arthur van Dijk het rusteloze bestaan van Willem Pijper. Van Dijk is zeer vertrouwd met leven en werk van de componist, die hij tijdens zijn studententijd in Nijmegen op de eerste plaats als vilein recensent leerde kennen. Pijper was een kind van zijn tijd. Hij maakte twee wereldoorlogen mee die bij hem de vraag opriepen of de muziek van Wagner nog wel thuishoorde in het concertgebouw. Maar we leren ook de womanizer kennen, een hartstochtelijk aanhanger van het ‘erotisch pluralisme’. En de inspirerende pedagoog, die een hele generatie musici opleidde. Van Dijk beheerst de klankkleur van dit pluriforme leven in al zijn toonaarden.
