Dat vrouwen begin 1900 niet geacht werden zelf te bedenken hoe hun leven er uit zou zien, is genoegzaam bekend. Minder bekend is hoe vrouwen er toch in slaagden hun eigen ruimte te bevechten.
Soms kochten ze hun vrijheid doordat ze via erfenissen financieel en dus emotioneel onafhankelijk waren. Veel vaker was het huwelijk het breekijzer waarmee ze zich los konden maken van de verwachtingen van ouders en familie.
Paula Becker trouwde Otto Modersohn. Ze leren elkaar kennen in Worpswede, het kunstenaarsdorp bij Bremen. Zij wilde leven als een kunstenaar, schilderen was haar roeping. Hij was onder de indruk van haar talent en steunde haar zoveel hij kon. Maar ja, zet twee ambitieuze kunstenaars langdurig bij elkaar en er raakt er minstens eentje hevig gefrustreerd.
Voor Paula stond het schilderen op de eerste plaats, ze wilde naar Parijs, daar gebeurde het. Otto ging wel mee, maar voelde zich veel beter in Worpswede. En dus gaat het paar uit elkaar, tot groot verdriet van Otto.
Paula Modersohn-Becker overleed in het kraambed op 31-jarige leeftijd na de geboorte van haar dochter Mathilde. Ze is tegenwoordig in kunstkringen bekend als voorbeeld van schilderes in het begin van het expressionisme, maar dat is nog niet zo lang zo. Omdat ze zo jong overleed, verzonk ze in de vergetelheid. Dat ze daar uit is geraakt, is overigens niet alleen te wijten aan haar schilderwerk.
Voordat Paula Becker met Otto Modersohn trouwde, leerde ze beeldhouwer Clara Westhof kennen. Ook een vrouw die wilde leven van, voor en door de kunst. Het was een hechte vriendschap, die wreed verstoord werd omdat er een derde in het spel kwam. Dat was dichter Rainer Maria Rilke. Die belandde, nadat zijn stormachtige relatie met psychoanalytica en schrijver Lou Andreas Salomé was overgegaan in een levenslange vriendschap, in Worpswede. Clara trouwt met Rilke, krijgt een kind met hem, maar ook deze twee creatievelingen kunnen niet hetzelfde leven leven.
Om een beeld te krijgen van het leven van de beschrevene heeft een biografie niet altijd veel pagina’s nodig. En ook niet zoveel feiten.
De Franse schrijver en psychoanalytica Marie Darrieussecq heeft met haar iets meer dan 150 pagina’s dunne en 12,5 centimeter brede en 20 centimeter hoge Hier zijn is heerlijk. Het leven van kunstschilder Paula Modersohn-Becker wat mij betreft de literaire biografie eer aangedaan.
Er staan jaartallen in, en ook namen worden genoemd. Maar het zijn er weinig, net als het aantal foto’s en schilderijen. Foto’s uit die tijd zijn over het algemeen sowieso zeldzaam, maar dat de schilderijen amper getoond maar vooral beschreven worden, maakt alleen maar nieuwsgieriger naar het werk. Volledigheid is niet altijd nodig om iemand een beetje te leren kennen.
Hier zijn is heerlijk. Het leven van kunstschilder Paula Modersohn-Becker
Marie Darrieussecq
Arbeiderspers
ISNB 9789029510790/NUR 320
Verschenen in maart 2017
Bestelinformatie
Bestel hier als paperback bij Athenaeum Boekhandel (€ 18,99 )
Bestel hier als ebook bij Athenaeum Boekhandel (€ 12,99)
Bestel hier als paperback bij bol.com (€ 18,99)
Bestel hier als ebook bij bol.com (€ 12,99)
 was een Duitse schilderes (vroege expressionisme). Psychoanalytica Marie Darrieussecq schreef een beknopte biografie.){kind=link}