In de bossen bij Zwolle wordt in 1717 een verwilderd meisje gevonden. Ze ziet zwart, is gehuld in lompen en stoot rauwe klanken uit. Waar komt deze ‘wilde deerne’ vandaan? Hoe leefde ze tijdens haar verdwijning? Wim Coster zocht naar antwoorden maar bleef met veel vragen zitten.
De geschiedenis van het meisje, Anna Maria Jennaert, sprak driehonderd jaar geleden tot de verbeelding en doet dat nog steeds. Coster dook in de archieven, maar zijn noeste spitwerk leverde uiteindelijk weinig nieuwe informatie op. Veel vragen blijven hierdoor onbeantwoord. In de inleiding bekent Coster dan ook regelmatig in de verleiding te zijn geweest een eigen, fictionele, invulling te kiezen voor zijn verhaal. Een roman te schrijven dus. Het is een begrijpelijke verzuchting.
De belangrijkste bronnen waar Coster zich op baseert zijn twee geschriften uit de achttiende eeuw waarin het verhaal van Anna Maria is opgetekend. Hij lijkt soms wel erg dicht bij die tekst te blijven als hij het meisje hooi laat ‘peuzelen’ en zich ‘te ruste’ laat leggen. De auteur heeft zich grondig verdiept in het leven in de achttiende eeuw in Zwolle en Antwerpen en schetst een levendig en geloofwaardig decor voor de lotgevallen van de wilde deerne.
Door het gebrek aan bronnen is het verhaal over Anna Maria in zo’n dertig pagina’s wel verteld. Helaas geeft Coster meteen aan het begin van het boek antwoord op de vraag die de Zwollenaren driehonderd jaar geleden zo bezighield: wie is de wilde deerne en waar komt ze vandaan? Antwerpen dus. En zo zitten er meer spoilers in het verhaal, dat bovendien voortdurend wordt onderbroken door overbodige tussenkopjes die de vaart eruit halen.
De rest van zijn boek wijdt Coster aan het fenomeen wilde kinderen en wolfskinderen: kinderen die langere tijd in afzondering doorbrachten, meestal in de natuur, en daardoor niet of nauwelijks leerden spreken. Juist in de achttiende eeuw, ten tijde van de Verlichting, kregen wetenschappers belangstelling voor dit fenomeen. Wat onderscheidt mensen van dieren? Is taal van god gegeven, of ontwikkelen mensen het alleen in contact met soortgenoten? De fascinatie voor wilde kinderen, al dan niet bij dieren opgegroeid, leidde tot boeken en films over helden als Tarzan, Mowgli en Robinson Crusoe.
Coster ging te rade bij deskundigen en stelt vast dat het erg onwaarschijnlijk is dat zijn hoofdpersoon werkelijk bij (wilde) dieren opgroeide. Op de vraag hoe ze de zestien jaar van haar verdwijning wel heeft doorgebracht, heeft Coster geen sluitend antwoord kunnen vinden. Dat laat ruimte aan de verbeelding. Het verhaal over de wilde Deerne vormde al aanleiding voor een gelijknamig theaterspektakel (in mei en juni te zien in Zwolle) en een bier van Zwolse bodem (‘met wilde tonen’). Wie weet komt die roman er ook nog wel. Deze ‘biografie’ vormt alvast een mooie aanzet.
Het wolfsmeisje. De zoektocht naar een verdwenen kind uit de achttiende eeuw
Wim Coster
Balans
ISBN 9789460038297
Verschenen in april 2018
Bestelinformatie
Bestel als paperback bij Athenaeum Boekhandel (€ 19,99)
Bestel als ebook bij Athenaeum Boekhandel (€ 9,99)
Bestel als paperback bij bol.com (€ 19,99)
Bestel als ebook bij bol.com (€ 9,99)
[…] Bespreking van Het Wolfsmeisje op Biografieportaal, 16 april 2018 […]