Archieven jammeren, huilen en schreeuwen niet, ook niet als zich een drama aan het voltrekken is. En dat is de dreigende sluiting van het biografisch archief van het Parlementair Documentatie Centrum (PDC) toch wel. Het ontstond ooit in 1974 onder de vleugels van de Leidse universiteit, later werd het bijhouden en uitbreiden van het archief ‘uit eigen zak’ bekostigd, dat wil zeggen door het Haagse bedrijf Informatie Architectuur b.v. dat samen opgroeide met het archief.
Maar dat lukt sinds dit jaar niet meer, details nog onbekend. Daardoor ging één van de websites die ook door het PDC werd gelanceerd, Europa-Nu.nl, onlangs al op zwart. Europa-Nu.nl was goed voor zo’n vijftigduizend bezoekers per week, begrijpelijk, want zelf als burger of journalist zonder hulp informatie en documenten zoeken op de websites van de Europese instellingen is een crime.
De website Parlement.com, die journalisten, kiezers, studenten en ander volk toegang tot het biografisch archief geeft en korte artikelen produceert over actuele kwesties, krijgt wekelijks bijna 60.000 bezoekers (in verkiezingsjaar 2021 zelfs ruim 90.000). Dat zijn toch eerbiedwaardige cijfers voor een land met zo veel afgehaakte burgers.
Het archief bestaat uit meteen toegankelijke informatie (zoals het minder betrouwbare Wikipedia, ). Daarnaast staat veel gedetailleerdere informatie in databases met ook verwijzingen naar andere teksten. Deze databases kunnen geraadpleegd worden door wetenschappers, biografen, politici, adviseurs en deskundigen van allerlei snit.
Menig rapport voor kabinet of parlement viel voor historische informatie terug op dit archief, niet verwonderlijk omdat Kamerleden steeds korter op het pluche blijven – gemiddeld zo’n vijf jaar – en een langetermijngeheugen dus vaak niet bestaat. Quizvraag: hoe lang zijn er binnen linkse partijen al voorstanders van een fusie of op zijn minst een stevige verkiezingscoalitie of verenigd oppositiefront? <voor het antwoord, zie onder>
Het archief bevat alle personen (meer dan vijfduizend) die sinds 1796 tot op de dag van vandaag een rol spelen of hebben gespeeld in het landelijk bestuur zoals Kamerleden, bewindslieden, leden van het Europees Parlement, staatsraden en leden van de Rekenkamer. In het kader van Tweede en Eerste Kamerverkiezingen worden ook gegevens verzameld over (kansrijke) kandidaten.
Daarnaast zijn onder meer beschrijvingen aanwezig van de Gouverneurs-Generaal van Nederlands-Indië, Provinciale Gouverneurs en Commissarissen van de Koning(in), alsmede van burgemeesters van grote steden en van een groot aantal secretarissen-generaal van ministeries (die een vaak onderschatte macht uitoefenen). Het archief bevat ook informatie over nevenfuncties en over activiteiten van betrokkenen nadat zij het stokje overdroegen.
Het archief wordt actueel gehouden door de redactie, onder meer door een deel van het bestand om de zoveel jaar een uitnodiging te sturen om de informatie over hun carrière te updaten.
Het PDC opereert in samenwerking met het Montesquieu Instituut. Dat stuurde in mei aan de Vaste Kamercommissie Binnenlandse Zaken een verzoek om structurele financiële steun voor Parlement.com. Talrijke prominenten kwamen in het geweer via een open brief en een petitie, en ook artikelen (zie onder meer Marc Chavannes op de website van De Correspondent).
Enkele dagen geleden gaf Hanke Bruins Slot, onze CDA-minister van Binnenlandse Zaken, een eerste reactie. Gelukkig was die niet onmiddellijk afwijzend maar ze wees er op dat er toch ook veel historische informatie te vinden is op bijvoorbeeld de website van de Tweede Kamer.
Maar die rammelt helaas af en toe behoorlijk. De mannen van het PDC gaven twee nogal pijnlijke voorbeelden:
“De Staten-Generaal vóór 1795 waren een overlegorgaan van de provincies.“ (Alsof die Staten-Generaal geen regeermacht hadden. Zij bezaten zelfs de soevereiniteit.)
“In de periode na de oorlog was de samenleving sterk verzuild.” (Goh, daar zouden Troelstra, Colijn en Schermerhorn van hebben opgekeken, want vóór 1940 was die verzuilde samenleving er blijkbaar niet.)
De website van de Tweede Kamer vertoont ook merkwaardige gaten. Aan de hand van zes hoofdlijnen is informatie te vinden over ‘De Tweede Kamer door de eeuwen heen’. Het PDC:
“Wel raar dat er in die hoofdlijnen niets staat over 1814, toen er een Staten-Generaal kwam zoals we die nu kennen of over 1815 toen het tweekamerstelsel werd ingevoerd. De versimpelingen op de achterliggende pagina’s doen je wenkbrauwen fronsen.”
Ik heb geen idee van de tijdsbesparing voor biografen van politici en voor historici dankzij het biografisch archief, maar ik vermoed daar een hoop dankbaarheid. Ook vanwege deze gure tijden van nepnieuws, gemakzuchtige vooroordelen, vluchtige talkshows met pseudo-experts, politici met haperende geheugens, een afkeer van ‘de elite’ en Alzheimer-slachtoffers onder onze politieke klasse is dit archief een rem op verdere ontsporing. Voor de liefhebbers van foto’s en andere dingen die je niet hoeft te lezen: het bevat ook beeldmateriaal. De redactie is verder echt van deze tijd: voor de biografieën worden ook sociale media gebruikt, zowel van personen zelf (LinkedIn, Facebook) als die van instanties. Wat wil je nog meer?
Voor steunbetuigingen, ga naar Parlement.com.
Antwoord op de quizvraag: ‘al sinds het einde van WOII’. Dat geeft te denken over de kans dat het nu anno 2023 wat zou kunnen worden tussen PvdA, GroenLinks, SP en diverse kleintjes in het parlement. Het biografisch archief omvat alle mislukkingen tot nu toe – heel leerzaam.
