Peter Pontiac. Het turbulente leven van een gedreven tekenaar schetst een levendig beeld van de wereld van seks, drugs, rock & roll en van de hippie-, punk- en krakersscene waarin Peter Pontiac (1951-2015) verkeerde. Een wereld vol markante figuren die hem als tekenaar inspireerden – en waartegen de hoofdpersoon zelf haast flets afsteekt.
Peter Pontiac (geboren in 1951 als Peter Pollmann) groeit op als zoon van in de oorlog foute ouders. Hij heeft een haast symbiotische band met zijn moeder, terwijl de relatie met zijn vader – die zich vrijwel geheel aan het gezinsleven onttrekt – uiterst moeizaam is. Na een aanvaring met hem, verlaat Peter al op jonge leeftijd het ouderlijk huis en belandt vanaf eind jaren zestig in verschillende scenes: eerst de hippiescene, later de punk- en de krakersscene. En in de strip- en drugswereld, voor zover daar onderscheid tussen te maken is, want in stripwinkels gaat de cocaïne in die tijd haast openlijk over de toonbank.
Seks, drugs en rock & roll
Biograaf Jeroen Thijssen schetst deze werelden van seks, drugs en rock & roll op kleurrijke wijze en laat ook zien hoe zijn hoofdpersoon zich er toe verhoudt. De door de hippies gepredikte vrije seks voelt voor de introverte Pontiac haast als een keurslijf. Het anarchisme van de punkers spreekt hem aan, hun gewelddadigheid stoot hem juist af. Ook met drugs zijn de ervaringen wisselend. Muziek heeft zijn belangstelling maar om zelf op het podium te staan (hij speelt niet onverdienstelijk mondharmonica) is hij te verlegen.
De wereld van seks, drugs en rock & roll vormt ook het onderwerp van de (strip)tekeningen die Pontiac maakt. Zijn eerste succes heeft hij met tekeningen voor zogenoemde songbooks, gebundelde liedteksten van artiesten als Lou Reed en Bob Dylan. Later tekent hij voor muziektijdschriften. Hij tekent pophelden op geheel eigen wijze. Thijssen: ‘Allemaal, met uitzondering misschien van John Denver en Paul McCartney, hadden ze iets van sleeze over zich. Dit waren geen glanzende sterren, dit waren mensen die leed en verdriet kenden (…)’ De afbeeldingen bevestigen dit, de biografie is rijkelijk voorzien van eigen werk en mooi vormgegeven. Net als in een goed stripverhaal versterken tekst en beeld elkaar. Helaas is dit ten koste gegaan van de foto´s; de enige foto van Pontiac is die op de cover.
Door zijn perfectionisme en oog voor detail, mist Pontiac regelmatig een deadline en besteedt hij meer tijd aan zijn tekeningen dan financieel uit kan. Daarbij komt dat hij principieel is en menig lucratieve klus (voor Schiphol bijvoorbeeld) afslaat. Ondanks zijn groeiende succes blijft het daardoor sappelen.
Ambitieus maar onzeker
Peter Pontiac komt in deze biografie naar voren als een ambitieuze, maar ook verlegen en onzekere kunstenaar. Daarmee zit hij regelmatig zichzelf en zijn eigen doorbraak in de weg. Keer op keer slaat hij uitnodigingen voor interviews en talkshows af, maar is vervolgens verongelijkt als de belangstelling voor een boek of expositie tegenvalt. Hij hunkert naar bevestiging vanuit zijn omgeving en blijft, ondanks de groeiende erkenning, zichzelf zijn leven lang als een amateur beschouwen.
Terwijl hij volgens zijn biograaf inmiddels iconen als Lou Reed tot zijn fans mag rekenen. De zanger kan het blijkbaar wel waarderen om als ‘gemankeerd mens’ te worden geportretteerd en wil Pontiac zelfs ontmoeten als hij in Nederland is voor een concert. ‘Peter weigert te komen,’ vermeldt de biograaf zonder verdere uitleg. Ook weer een kwestie van schroom of onzekerheid?
Pontiacs verlegenheid geeft hem iets innemends, maar het maakt hem ook wat flets. Zeker in de wereld vol paradijsvogels waarin hij zich beweegt. Zoals bijvoorbeeld de markante kunstenaar, cultureel ondernemer en tijdschriftenmaker Willem de Ridder met wie Pontiac een road trip door de Verenigde Staten maakt.
Kraut
Al even intrigerend is Pontiacs vader, Joop Pollmann, waaraan Pontiac Kraut wijdt, de eerste Nederlandse graphic novel en de eerste getekende biografie van Europa volgens biograaf Thijssen. Het boek is geen afrekening, maar een poging om zijn vader – die in een baai op Curaçao op mysterieuze wijze verdwijnt – beter te begrijpen. In bepaalde opzichten blijkt Pontiac op zijn vader te lijken. Bij beiden wisselden manie en depressiviteit elkaar af.
Minstens zo persoonlijk en nog biografischer is Pontiacs laatste boek, Styx, waarin zijn eigen aangekondigde dood het onderwerp is. Er is dan inmiddels hepatitis-C bij hem geconstateerd, waarschijnlijk als gevolg van vervuilde naalden uit zijn junkietijd. Thijssen: ‘Al stervend tekent hij de dood en al tekenend sterft hij zelf.’
Lees ook het interview met Jeroen Thijssen op Biografieportaal.
Peter Pontiac – de biogafie. Het turbulente leven van een gedreven tekenaar
Jeroen Thijssen
Nieuw Amsterdam
ISBN paperback 9789046832523
Verschenen in mei 2024
Bestelinformatie
Bestel als paperback bij bol.com (€ 29,99)
