Volgens David Blair is het de ‘definitieve biografie’ van Hugo Chávez, al moet zij nog wel even bijgewerkt worden: Comandante. Inside Hugo Chávez’s Venezuela van Rory Carroll. ‘As well as painting a portrait of Chávez, this beautifully written and acutely perceptive book amounts to a lyrical meditation on the nature of power, in all its corruption and absurdity,’ schrijft Blair in zijn review voor The Telegraph. Carroll werkte van 2006 to 2012 als correspondent voor The Guardian in Venezuela. Hij had het voorrecht Chávez te interviewen tijdens Aló Presidente, zeg maar Het wekelijks gesprek met de minister-president, al trok Chávez een paar uur uit voor zijn onderonsje met het volk. Carroll verwaardigde zich een kritische vraag aan el commandante te stellen. Hij kreeg er een verhandeling over het kwaad van de bevooroordeelde media, de Europese hypocrisie, het voortwoekerend kolonialisme en de gebreken van de Britse monarchie voor terug.
Hugo Chávez (28 juli 1954 – 5 maart 2013) groeide op in armoede – in Barinas, het midwesten van Venezuela. Hij maakte een bliksemcarrière in het leger, maar landde in 1992 vanwege een couppoging tegen de regering van Carlos Andrés Pérez in de gevangenis. Na zijn vrijlating bewandelde hij de democratische weg, in 1999 won hij de presidentsverkiezingen. Chávez presenteerde zich aan het volk als de reïncarnatie van Simon Bolivar, zijn nationale held. Hij bouwde huizen voor de armen en drukte geld bij toen de rekeningen kwamen. Hij nationaliseerde de Venezolaanse olievelden en sluisde de inkomsten voor een groot deel naar Fidel Castro in Cuba. Hij werd tot drie keer toe herkozen, ondanks de economische malaise en zonder de dreiging van een Goelach Archipel of martelkamer. Wel hield hij angstaanjagend nauwgezet bij wie in 2003 – een jaar na de couppoging die tegen hem ondernomen werd – een petitie tegen hem ondertekend hadden. Dat waren er zo’n 3 miljoen, een behoorlijk georganiseerde oppositie op een inwonertal van ruim 28 miljoen Venezolanen. Maar Chávez was geen dicator, hoezeer zijn right-wing criticasters in de Verenigde Staten, zoals Rush Limbaugh, ons dat wilde doen geloven. Eerder een populist die via de media, billboards en grafiti nadrukkelijk aanwezig is in Venezuela. Carroll beschrijft die alomtegenwoordigheid in bloemrijke taal. ‘He bestrode society like a colossus, commanding attention, everywhere his voice, his face, his name. It did not matter whether you despised or adored him; you looked. Covering Venezuela was like wandering through a vast, boisterous audience that simultaneously booed and cheered the titan who turned the presidential palace, Miraflores, into a stage.’
El commandante slaagde er uiteindelijk niet in de rijkdom van zijn olievelden om te zetten in duurzame welvaart voor zijn onderdanen: de schuldenlast, met name in China, is torenhoog, de corruptie weelt er tierig en de importafhankelijkheid is vanwege de haperende binnenlandse productie groter dan ooit.
Comandante. Inside Hugo Chávez’s Venezuela
Rory Carroll
Uitgeverij Penguin Press
ISBN 9781594204579
Verschenen maart 2013
