Angela Merkel leerde na die Wende al snel te zwijgen over haar verleden in de DDR. „Ich merkte, wie schwer es ist für jemanden aus den alten Bundesländern, aktive Mitgestaltung an dem sozialistischen System von notwendiger Anpassung zu unterscheiden, und wie schwer es auch für uns ehemalige DDR-Bürger ist, einheitliche Maßstäbe für die Bewertung des Lebens in der früheren DDR zu finden.“ Die zwijgzaamheid breekt haar enigszins op in dit verkiezingsjaar. In een nieuwe biografie, Das erste Leben der Angela M., buigen Ralf Georg Reuth en Günther Lachmann zich over het DDR-verleden van de bondskanselier.
Grote vraag is in hoeverre Angela Merkel zich tijdens haar jeugd en als natuurkundige aan de Universiteit van Leipzig heeft aangepast aan het SED-systeem, want dat ze zich heeft aangepast, staat buiten kijf. Daar heeft ze zelf overigens nooit een geheim van gemaakt. ‘Anpassung ist auch – selbstverständlich – Teil meines Lebens gewesen.’ Ze was lid van de Freie Deutsche Jugend (FDJ) en nam als FDJ-Sekretärin de Agitprop (Agitation en Propaganda) voor haar rekening. Ze spreekt vloeiend Russisch. Maar die feiten waren toch al bekend? Margriet Brandsma heeft het er al over in haar uitstekende monografie van Angela Merkel, besproken op Biografieportaal.
Reuth en Lachmann concluderen op grond van deze bekende feiten dat het beeld van de a-politieke natuurkundige, die pas na de Val van de Muur uit haar schulp kruipt, niet klopt. Merkel wordt geportretteerd als een Reformkommunistin die, geïnspireerd door de hervormingen van Michael Gorbatsjov, ageerde voor de invoering van een democratisch socialisme in haar land. Een Duitse hereniging stond in eerste instantie niet op haar politieke agenda.
De kritieken zijn niet mals voor Das erste Leben der Angela M. ‘Ein Aufklärungsbuch? Wohl kaum. Die beiden haben nur einen eigenen Schleier über Merkels DDR-Zeit geworfen,’ schrijft Stefan Berg (zelf ooit een Ossi) in Der Spiegel. Nils Minkmar doet er in Frankfurter Allgemeine nog een schepje bovenop: ‘Dieses unfreiwillig komische Buch ist als Symptom einer Zeit zu lesen, in der sich dieses Land mit sich selbst zu langweilen begann, so sehr, dass man auf der Suche nach einem Gesprächsthema im Laufstall der späteren Kanzlerin nach Spionen stöberte.’
Das erste Leben der Angela M.
Ralf Georg Reuth,Günther Lachmann
Piper Verlag Gmbh
ISBN 9783492055819
Verschenen mei 2013
