Volgens Philip Short waren twee momenten bepalend in het leven van François Mitterrand: zijn krijgsgevangenschap en het verlies van zijn oudste zoon Pascal in het najaar van 1945. Short schreef een biografie van de – tot nu toe – langstzittende president van Frankrijk: Mitterrand. A Study in Ambiguity.
Zijn jaar in Stalag IXA in Ziegenhain veranderde voorgoed zijn politieke visie. Mitterrand betrad het kamp als een conservatieve right-winger, met sympathieën voor de reactionaire PSF, maar keerde na zijn ontsnapping op 16 december 1941 terug als een socialist naar Frankrijk. Hij had in Ziegenhain vriendschap gesloten met een communistische slager en een joodse bokser, die hem met hun maatschappelijke discussies hielpen zijn detentie door te komen en die van grote invloed waren op zijn politieke denken. Ze bleven vrienden voor het leven. Mitterrand stierf op 8 januari 1996.
Het verlies van hun zoon – Pascal bezweek op 17 september 1945 aan cholera – schiep een onverbrekelijke band tussen François Mitterrand en zijn eega Danielle Gouzze, met wie hij in 1944 getrouwd was. Met de echtelijke trouw nam hij het niet te nauw. Mitterrand had gedurende het huwelijk buitenechtelijke verhoudingen, een zeer gepassioneerde met Anne Pigneot. Uit die relatie kwam een dochter voort, Mazarinne, vernoemd naar zijn politieke held, kardinaal Mazarrin. Pigneot wist dat haar minnaar zijn vrouw nooit zou verlaten. “Losing a child creates a bond between a man and a woman which is indestructible,” verklapt ze aan Philip Short. Danielle Gouzze had overigens ook zo haar affaires. In 1958 begon ze een verhouding met de negentienjarige Jean Balenci, die liefdevol werd opgenomen in het gezin van Mitterrand. De mannen ontbeten met elkaar, de zonen Jean-Christophe en Philippe adoreerden de jonge gymleraar.
Philip Short heeft onmiskenbaar bewondering voor Mitterrand, maar ziet ook zijn tekortkomingen. De ambiguïteiten, waarvan in de titel sprake is, betreft op de eerste plaats het politieke leven van Mitterrand: een overtuigd socialist die de verzorgingsstaat een warm hart toedroeg, maar ook een man van de intrige, die niet alleen zijn politieke opponenten met dedain en wantrouwen bejegende. Zijn partijgenoten moesten er ook aan geloven. . Dieptepunt was l’attentat de l’Observatoire in 1957, waarin Mitterrand vanwege de publiciteit een moordaanslag op zijn leven zou hebben geënsceneerd. Hij veroordeelde publiekelijk de aanslag op de Rainbow Warrior in de South Pacific op 10 februari 1984 – Greenpeace protesteerde tegen de Franse atoomproeven die daar plaatsvonden – maar bleek daar uiteindelijk zijn persoonlijk akkoord aan gegeven te hebben. Mitterrand. A Study in Ambiguity is het portret van een cynische idealist, de verpersoonlijking van Frankrijk, aldus Short, “in all its imperfections, its turpitudes and tragedies, its cowardice and glory, its weakness and its strength.”
Mitterrand. A Study in Ambiguity
Philip Short
Vintage
ISBN 9781847920065
Verschenen november 2013
