Het is honderd jaar geleden dat de Nederlandse schrijver Jacob Israël de Haan in Jeruzalem werd vermoord. Hij werd op 31 december 1881 in de Drentse veenkolonie Smilde geboren als zoon van een joodse voorzanger en ontwikkelde zich tot romanschrijver, dichter en jurist. In Nederland was hij bekend als schrijver van Pijpelijntjes (1904), een roman waarin openlijk homoseksualiteit werd beschreven. De publicatie leidde tot ophef en tot de verwijdering van De Haan uit de redactie van...

In het universum dat schrijver Jan Gradvall in Het verhaal van ABBA heeft gecreëerd is de popgroep een krachtig fonkelende nova. Daaromheen hebben talloze bescheidener hemellichamen een baan gevonden, waaronder Kurt Cobain, Bono, Sid Vicious en de haringfabrikant Abba. Vijftig jaar is het geleden dat ABBA met Waterloo het songfestival won. Nog altijd is dit liedje, dat onlangs opnieuw in drie talen werd uitgebracht, springlevend en wordt het meegezongen door alwéér een nieuwe generatie. https://www.youtube.com/watch?v=4XJBNJ2wq0Y Maar stel...

Jacob Israël de Haan was romanschrijver, dichter en jurist. In Nederland was hij bekend als schrijver van Pijpelijntjes (1904), een roman waarin openlijk homoseksualiteit werd beschreven. Hij bekeerde zich tot het zionisme en emigreerde in 1919 naar Palestina als correspondent voor het Algemeen Handelsblad. Zijn feuilletons schetsen een levendig beeld van de politieke situatie en het leven van alledag in het nieuwe Joods Nationaal Tehuis, dat zich dankzij de Balfour Declaratie in Palestina ontwikkelde. In Jeruzalem sloot hij...

Wenen maakte aan het begin van de twintigste eeuw een tijd door van een ongeëvenaarde bloei van kunst, wetenschap, muziek en psychologie. Dertig jaar later maakten Hitler en zijn meelopers op barbaarse wijze een einde aan deze glansrijke periode. Kris Lauwerys vertelt het verhaal van de stad door de ogen van drie vrouwen. Emilie Flöge, nu vooral nog herinnerd als de muze van Gustav Klimt, was een succesvol modeontwerpster. Milena Jesenská kennen we alleen nog...

“Een volk dat voor tirannen zwicht, zal meer dan lijf en goed verliezen, dan dooft het licht”. Dit is vermoedelijk de meest aangehaalde dichtregel van de laatste tien jaar. Te pas en vaak ook te onpas. Het is de slotregel van het gedicht Bericht aan de levenden van Henk van Randwijk. De tekst staat op een bakstenen muur bij het Weteringplantsoen in Amsterdam, waar in de laatste dagen van de oorlog dertig verzetsstrijders werden...

In het najaar van 2025 verschijnt bij uitgeverij Hollands Diep een nieuw non-fictie boek van Annejet van der Zijl. In deze dubbelbiografie staan de Duits-Nederlandse ontdekkingsreiziger en arts Franz von Siebold en zijn Japanse dochter Kusumoto Ine centraal. Van der Zijl zal bij dit project nauw samenwerken met het Japanmuseum SieboldHuis in Leiden. Philipp Franz von Siebold (1796-1866) was een bekende ontdekkingsreiziger, arts, wetenschapper en botanicus. Vanaf 1823 was hij als arts gestationeerd op de Nederlandse...

Er vindt een revival plaats van de belangstelling voor het werk van Thomas Bernhard en dat is maar goed ook. Werden literatuurliefhebbers tijdens zijn leven nog opmerkzaam gemaakt op zijn nieuwe romans en toneelwerken door Schandaal! roepende autoriteiten, nu gebeurt dat niet meer, dus wie zal hem nog aanbevelen bij jongere generaties? De nieuwe, beknopte biografie van de hand van Cyrille Offermans, Thomas Bernhard – Een beschadigd leven, zou docenten Duits zeker kunnen helpen Bernhard...

Dat Sonia Kronlund de hoofdpersoon van haar verhaal nooit heeft ontmoet en niet in zijn netten verstrikt is geraakt, is volgens haar puur toeval. Kronlund heeft, naar eigen zeggen, een talent om op de verkeerde mannen te vallen. Leugenaars, praatjesmakers, manipulators. Haar eerste vriendje verstopt een bandrecorder in haar huis om zo te kunnen horen wat zij over hem zegt als hij er niet is. Een tweede vriendje, een werkeloze Amerikaan, doet zich tegenover...

Franz Kafka is tegenwoordig een van de bekendste namen uit de westerse literatuurgeschiedenis. Maar wie was hij in zijn eigen tijd in Praag? ‘Ik heb geen literaire interesse, maar bestá uit literatuur, ik ben niets anders en kan niets anders zijn,’ schreef Franz Kafka aan zijn verloofde Felice Bauer. Kafka geldt als een van de belangrijkste schrijvers van de twintigste eeuw, met wereldberoemde werken als Het proces en Het slot. Schrijven was zijn bestaan, dat...

In veel geschiedenisboeken vind je alleen de namen van mannen. Dit boek brengt daar verandering in met 18 portretten van Nederlandse en Belgische vrouwen die Nederland vorm gaven. De Nederlanden werden niet alleen geleid en gevormd door mannen, maar ook door een reeks invloedrijke en machtige vrouwen. Deze Moeders des Vaderlands krijgen nauwelijks erkenning voor de rol die zij speelden in de ontstaansgeschiedenis van Nederland en België. En dat terwijl ze minstens even belangrijk waren...

Kafka voor beginners, zo luidt de bescheiden titel van de biografische schets over de grote Tsjechisch-Duits-Joodse schrijver van Willem van Toorn die onlangs bij Athenaeum – Polak & Van Gennep is verschenen. Kafka voor beginners, ik wist niet dat die er waren, beginners in Kafka. Volgens mij hoef je maar één zin van de grootmeester uit Praag te lezen en je bent verkocht. Eén zin, en dan wil je alles van die man lezen....

De eerste keer dat ik bij toeval een stuk las van Christopher Clarey – in de International Herald Tribune – wist ik direct: betere tennisschrijvers dan hij zijn er niet. Die ontdekking deed ik al minstens twee decennia terug, en sindsdien ben ik deze journalist blijven volgen. Clarey, die zelf op college-niveau heeft gespeeld, is eloquent, uitstekend geïnformeerd, kritisch en schrijft in zijn journalistieke stukken in een stijl die doet denken aan die van Scott...