Zijn kleinkinderen zagen hem vorig jaar nog over het podium rennen alsof hij het eeuwige leven heeft. Maar vadaag wordt hij toch echt tachtig. Sinds de jaren zestig van de vorige eeuw is Mick Jagger elk decennium relevant geweest. De Britse journalist Philip Norman deed zijn best om in Mick Jagger het leven van de Rolling Stone te boekstaven.
Dat is een klus want de geslotenheid van Jagger staat in schril contrast met zijn extraversie op het podium. Door de jaren heen kregen journalisten dikwijls vermakelijke antwoorden op hun vragen, maar daar bleef het bij: vermaak. De zanger interviewen, zo schreef een verslaggever eens, is als proberen kwik met je vingers te pakken.
Jaggers biografie
Dat weet Norman ook, die over Jaggers onwil, of onmacht, om zich open te stellen een mooi verhaal vertelt. Begin jaren tachtig, de Stones hebben een glorieuze comeback gemaakt met het album Still Life, is een zekere John Ryle uitverkoren om Jaggers biografie te schrijven.
Ryle was literair criticus voor de Sunday Times, maar wist niet veel van popmuziek. Het zou hoe dan ook een bestseller worden volgens uitgever George Weidenfeld, die Jagger vol optimisme een voorschot van een miljoen dollar betaalde: een ongekend hoog bedrag in die tijd. Maar de euforie verdween bijna meteen toen de eerste fragmenten verschenen: geen sensationele onthullingen, wel saaie bespiegelingen over Dartford, het suffe middenklasse voorstadje van Londen waar Mick opgroeit en nikszeggende verhalen over acteurs die Mick goed vond.
Chris Jagger, de veel minder beroemde en jongere broer, voelde er eveneens niets voor om uit de school te klappen. Wat ook niet hielp was dat Mick een slecht geheugen had en zich dingen niet, anders of in de verkeerde volgorde herinnerde. De enige die een serieus boekje open kon doen was Bill Wyman. De stoïcijnse bassist had vanaf het prille begin een gedetailleerd dagboek bijgehouden, compleet met alle hedonistische uitspattingen van de band sinds de vroege jaren zestig. Maar Bill had helemaal geen zin om Jagger de helpende hand toe te steken, zeker niet nadat hij niet de credits had gekregen voor Another Land dat van zijn hand is. Bovendien had Bill zijn eigen plannen; ook hij ging zijn memoires publiceren in A Stone Alone.
Dartfordmag dan suf zijn, Normans manier van vertellen is dat gelukkig niet. Ook hij begint er, levendig en vlot geschreven, Jaggers levenswandel, waar hij op de lagere school al opvalt, vanwege die mond:
‘Zijn meest opvallende kenmerk was zijn mond, die net als bepaalde types vechthonden, de hele onderste helft van gezicht in beslag leek te nemen, met een lach letterlijk van oor tot oor en zulke volle en rode lippen dat hij ze twee maal zo vaak leek te moeten likken als normale stervelingen.’
Vier formidabele albums
Normans Mick Jagger, dat nu vlak voor zijn tachtigste verjaardag is heruitgegeven, bestaat grofweg uit twee delen: Mick Jagger tot en met Sticky Fingers, het album waarvan de legendarische hoes ontworpen werd door Andy Warhol, en de periode erna, als de boys uit Londen uiteindelijk de wereld veroveren.
Het eerste deel is het interessantst; hoe Mick en Keith elkaar ontmoeten, de Stones ontstaan en met de komst van Bill Wyman en Charlie Watts er een echte drive ontspruit. Norman beschrijft uitgebreid hoe de muzikanten zich ontwikkelen en steeds beter worden. Maar hij heeft ook oog voor de problemen rond het drugsgebruik, justitie die daar bovenop zit, en de media die daar gretig over berichten.
Wanneer de jaren zestig een eind zijn gevorderd verschijnt het album Beggars Banquet. Brian Jones was toen al op een zijspoor beland en Keith had samen met zijn Anita Pallenberg heroïne ontdekt. Mick had eindelijk geleerd om gitaar te spelen. Met Sympathy for the Devil, bewees hij dat hij ook in zijn eentje kon componeren en dat een goede song niet per se veel akkoorden nodig heeft.
Het album krijgt terecht ruime aandacht. Norman citeert uit Street Fighting Man, Micks antwoord op de onrust onder Engelse jongeren en demonstranten elders in Europa, aangewakkerd door de oorlog in Vietnam en geeft er duiding aan.
De albums die volgden Let it Bleed, Exile on Main Street en Sticky Fingers zijn met afstand de beste platen die ze maakten.
Trendsetter en… trendvolger
Het boek is dan halverwege en dan gaat Norman, we zijn beland in de jaren zeventig, een tandje hoger. Het tijdperk van het grote geld is aangebroken; The Rolling Stones is een miljoenenbedrijf geworden. Maar waar ze eens vernieuwend waren, ziet Jagger nu overal concurrentie. De band probeert hip en cool te zijn, maar is het niet meer. Zijn eens zo trouwe maatje is een junkie geworden en levert nauwelijks een creatieve bijdrage meer. Het album Dirty Work is er de weerslag van een in een muzikaal opzicht treurige anticlimax.
Norman doet zijn best om er de vaart in te houden. Toch kruipt dan de verveling in het verhaal van Mick en zijn Stones; gedoe met de Britse belastingdienst, de eindeloze lijst vrouwen, de mislukte filmprojecten, de matig verkopende ontvangen soloalbums (Goddess in the Doorway kreeg niettemin terecht vijf sterren van Rolling Stone magazine). Deze episode mag dan minder interessant zijn, maar is lang niet zo ergerlijk als hoe de andere Stone wordt beschreven in Life, van Keith Richards dat vooral blijft hangen als een vervelende niet aflatende zoektocht naar heroïne.
Aan – en – uit.
Mick Jagger is de grootste rockster aller tijden en bij vlagen een briljante componist. Dat weet zijn biograaf heel goed voor het voetlicht te brengen. In zijn teksten en zijn expressie laat Jagger zich soms kennen. Maar de kans dat we ooit veel meer te weten komen over hoe hij werkelijk denkt en voelt, is niet heel groot. Laat onverlet dat uit zijn songs meer te halen is dan tot nu toe is gedaan.
In een van de mooiste ballads uit de popgeschiedenis, de gospelballad Let It Loose, geeft Jagger vertwijfeld, wanhopig, manisch, schreeuwend en goddelijk zingend een stukje van zijn ziel prijs. Wat een leger aan journalisten en een handjevol biografen niet voor elkaar kregen, was voor een microfoon, aangesloten op een 24 sporenrecorder, niet meer dan een druk op de aan-en-uitknop.
Mick Jagger. De biografie
Philip Norman
Alfabet Uitgevers
ISBN 9789021342148
Verschenen juli 2023
Bestelinformatie
Bestel als paperback bij bol.com (€ 29,99)Bestel als e-book bij bol.com (€ 9,99)
