Ergens in het boek van Edwin Gitsels staat een dagboekcitaat van De Winter als zoekende 21- jarige jongen met liefdesverdriet. Hij schrijft dat hij een levensdoel wil vinden, van iemand wil houden en met iemand gelukkig wil zijn, alléén werk wil doen dat hem bevredigt en dat materiële welvaart een middel is, maar geen einddoel. Bijzondere woorden van de man die voornamelijk te boek stond als links lullende, rechts zakken vullende multimiljonair, oprichter van Een ander Joods geluid en IDTV, de vlegelachtige televisieproducent met lang haar, baardje en een grote bek.
Op 7 maart 2023 overleed Harry de Winter, slechts 74 jaar oud, na een tumultueus leven vol dadendrang, aan de gevolgen van asbestkanker. Een jongen uit een Joods links georiënteerd milieu in Brabant die het schopte tot Amsterdamse multimiljonair door zijn onnavolgbare stappen in televisieland. Edwin Gitsels, die lange jaren met de Winter samenwerkte als zijn eindredacteur, werd door De Winter zelf benaderd om zijn biografie te schrijven toen zijn ziekte zich openbaarde. Zoals de Winter alles produceerde, produceerde hij ook zijn ziekte, aldus zijn vriendin Yvonne van den Hurk. Gitsels spitte De Winters volledige archief door, ‘op zoek naar goudklompjes’, en sprak niet alleen uitgebreid met De Winter zelf maar ook met zijn familie, vrienden en collega’s. Als producent kun je nooit vrijuit praten, aldus Harry de Winter. Met de haven in het zicht toonde niet alleen hij zich openhartig maar gelukkig ook de mensen om hem heen.
Joods gezin
De Winters ouders, Max de Winter en Bertine Meijer trouwden in augustus 1949. Max was in 1941 al eerder getrouwd met Shelly maar verloor haar en zijn eerstgeborene aan de verschrikkingen van Auschwitz. Bertine was verloofd met Harry en ook hij kwam niet terug uit de oorlog. In Huize de Winter werd niet over de oorlog gesproken maar op het nachtkastje van Max stond een foto van Shelly en op het nachtkastje van Bertine stond een foto van Harry. Op de kop af negen maanden nadat De Winters ouders trouwden werd hij geboren en twee jaar later volgde zijn broer Micha. Gitsels schetst hoe de broertjes zorgeloos en in vrijheid opgroeiden in een warm gezin. De ouders hadden een groot gevoel voor rechtvaardigheid. De wereld was bijna ten onder gegaan, dus moesten zij zorgen voor een betere wereld. Ze waren maatschappelijk betrokken, antifascistisch en antiautoritair, stemden PVDA, lazen Het Parool, waren lid van Humanitas en de NVSH, en hun grootste doel was hun kinderen een gelukkig leven te geven.
De broertjes groeiden op in Oss, in een overwegend katholieke omgeving. Hun ouders hadden niets met het (joodse) geloof, des te meer met de joodse cultuur, de gemeenschap, het bewustzijn. Nadat hij zich met veel kunst en vliegwerk door zijn eindexamen heen had geworsteld vertrok De Winter als zeventienjarige met drie koffers en een gitaar naar een kibboets in Israël. Zijn brieven aan zijn familie zijn allemaal bewaard gebleven en schetsen een fonkelende negen maanden op een mooie plek met veel nieuwe indrukken en even zoveel amoureuze ontmoetingen met meisjes. Met lang haar en een baardje kwam Harry vlak voordat de Zesdaagse Oorlog uitbrak in 1967 terug in Nederland, om later dat jaar in Amsterdam te gaan studeren.
DJ en televisiemaker
In Amsterdam probeert hij zijn draai te vinden. Hij studeert economie, speelt gitaar in het Vondelpark, doet mee aan de Maagdenhuisbezetting en woont een tijd samen met de drie jaar oudere Hanneke die ‘een man van hem maakt.’ Op een avond in discotheek Akhnaton vraagt de bedrijfsleider hem in te vallen voor de zieke DJ en wat plaatjes te draaien. Hij blijkt er talent voor te hebben en het maakt hem groots gelukkig. Zijn ster als DJ rijst en behalve dat Harry succesvol draait op feesten komt hij ook bij de radio terecht. Hij stopt met zijn studie, gaat muziekoptredens produceren voor de NCRV en heeft in no time zijn eigen televisieprogramma. Televisie maken blijkt zijn tweede grote passie en omdat hij niet langer afhankelijk wil zijn van omroepbazen bedenkt hij dat hij een eigen productiebedrijf moet hebben en programma’s moet maken die omroepen van hèm willen hebben. Het eerste programma dat hij aan de publieke omroep verkoopt is een muziekregistratie van een Haags popspektakel. De contouren van wat later IDTV zou worden, worden langzaam zichtbaar en ook die van de tak van sport waarmee Harry in de jaren tachtig definitief zijn naam zou vestigen: het registreren van popconcerten van de grootste artiesten ter wereld.
IDTV
Het tegendraadse IDTV, ‘Kuifje in omroepland’ , een rommelig, creatief anarchistisch rock & roll bedrijf is vanaf 1977 een feit. Een vrijgevochten bende met wilde feesten, wilde plannen, veel vrouwen, geld verdienen en geld verliezen, keihard werken en keihard losgaan. Gitsels beschrijft in talloze duizelingwekkende anekdotes hoe het bedrijf via grootse successen, deerlijke zakelijke mislukkingen, avonturen met zwart geld, ruzies met advocaten en emotionele beslissingen groeide en vorm kreeg. In het oprichtingsjaar van IDTV kreeg Harry ook zijn eerste kind, dochter Gila. Met haar moeder, Hannah Drees, leidde hij een onconventioneel en wild leven. De eerste jaren na haar geboorte woonden Gila’s ouders niet samen. Daarna was Harry alleen in het weekend vader voor zijn twee kinderen, de rest van de week was voor het gestaag groeiende IDTV.
De liefde
In 1993 ontmoet De Winter Yvonne van den Hurk, actrice in de serie Pleidooi die hij produceert. Aanvankelijk draaien ze licht geïnteresseerd om elkaar heen, na een weekend Maastricht, tijdens carnaval, slaat de vlam in de pan. Harry is getrouwd met Hannah en niet van plan van haar te scheiden. Hij wil Hannah als zijn vrouw en goede vriendin maar op Yvonne is hij verliefd en hij doet er, ook hier weer als een goede producent, alles aan om deze situatie in goede banen te leiden. Het drietal gaat jarenlang in therapie tot er voor iedereen, ook voor de kinderen, een werkbare, plezierige situatie ontstaat. Ze geven in 2004 een groot feest ‘om iedereen te laten zien dat het kan terwijl iedereen altijd zegt dat het niet kan’.
Andere bezigheden
In 1997 verkoopt De Winter zijn aandelen IDTV en dat maakt hem in één klap multimiljonair. Hij is dan nog geen vijftig en zijn ambitie en werklust zijn onverminderd ongebreideld. Hij blijft bezig als creatief projectontwikkelaar met een nieuw productiebedrijf, plannen voor een eigen televisiezender, theaterbureau Winterspelen samen met Yvonne, een cultureel centrum in De Hallen in Amsterdam, het redden van de failliete kunstenaarssociëteit De Kring. Hij maakt zijn televisieprogramma Wintertijd waarin hij met een gast diens favoriete plaatjes draait en aan de hand daarvan een gesprek voert, hij trekt er tachtig keer per jaar op uit als DJ tijdens dansavonden, waar voornamelijk veertig plussers op af komen. Iets een béétje doen kan De Winter niet. In de late herfst van zijn leven begint hij met kunst maken, diorama’s, kleine kistjes met beeldcomposities. Hij is dan al ziek en heeft niets meer te verliezen, ook niet een reputatie als kunstenaar. Zijn productie is ook nu weer enorm, honderden kistjes, de opbrengst van zijn verkochte werken gaat naar het KWF.
Een rijk leven
Het is fijn dat Gitsels in zijn boek ook de mensen aan het woord laat die de Winter zeer na staan en die van hem hebben gehouden. Zij bieden een goed tegenwicht aan de stroom werkverhalen waardoor je nu en dan door de bomen het bos niet meer ziet. Wéer een zakelijk conflict, wéér een overname, wéér een geslaagde of mislukte deal. Zijn kinderen, vrienden, broer, vrouw en vriendin spreken met liefde over hem en belichten de andere kant van de door werk bezeten producent, de brutale man die met gulzigheid en overgave alles deed wat hij graag wilde doen zonder zich iets van conventies aan te trekken. De man die volgens zijn ex-vrouw wel wilde maar niet kon huilen en dat slechts twee keer in zijn leven heeft gedaan; toen zijn beide kinderen werden geboren. Van wie wordt voorondersteld dat hij voornamelijk zo keihard werkte om moeilijke, persoonlijke gesprekken over beladen onderwerpen als de oorlog uit de weg te gaan. Over wie zijn zoon zegt dat hij liefdevol en gevoelig was, net zo zoekende als ieder ander, veel liefde te geven had en niet altijd wist hoe daar uitdrukking aan moest geven. De man die muziek en kunst maakte, genoeg geld verdiende om zorgeloos en vrijgevig te kunnen leven en zijn familie en zijn twee vrouwen diep lief had. Het Joodse, zoekende jongetje uit Oss dat uiteindelijk het rijke leven leidde waar hij als onzekere 21-jarige naar verlangde.
Harry de Winter – Lang verhaal kort
Edwin Gitsels
FC Klap
ISBN paperback 9789085678458
Verschenen in september 2023
Bestelinformatie
Bestel als paperback bij bol.com (€ 22,50)
