Hans Kazàn, de man die bijna alles kan

Zijn grootste fan schreef een eerbetoon aan goochelaar en presentator Hans Kazàn. Het levert een kloek en mooi geïllustreerd boek op vol smakelijke anekdotes, maar naar kritische noten is het vergeefs zoeken.

Hans Marten Mulders (de echte naam van Hans Kazàn) had geen gemakkelijke jeugd. Zijn ouders maakten veel ruzie en de spanningen hielden aan nadat ze scheidden toen Hans vier jaar oud was. Hij was mede hierdoor een gespannen, onzeker kind en mikpunt van spot. Regelmatig trok hij zich terug in zijn eigen droomwereld. Tegen die achtergrond verbaast het niet dat hij gegrepen werd door de trucs die de kraamhulp bij een vriendje thuis uithaalde met een luciferdoosje. Deze magische wereld, waarin je de werkelijkheid naar je hand kon zetten, sprak Hans aan.

Kind in koffer

Kazàn begon met optreden op kinderfeestjes. Zijn artiestennaam inspireerde hij op de namen van twee van zijn goochelidolen: Fred Kaps en Remo Inzani. Hij ging in de leer bij goochelstudio Triks en won in Parijs een prijs met een act waarvoor zijn moeder een kind in een koffer (Hans’ geheime helper) het theater binnensmokkelde. De militaire dienstplicht beschouwde Hans als een lastige onderbreking van zijn magische loopbaan. Tijdens een oefening toverde hij zichzelf weg. Hierop volgde een herkeuring waarna hij de krijgsmacht mocht verlaten.

Ren je rot

Tevergeefs stalkte hij tv-coryfeeën Mies Bouwman en Willem Duys in de hoop op een tv-debuut. Tot een familielid met de gouden tip kwam: in het buitenland hadden ze op tv een goochelaar gezien die eenvoudige trucs uitlegde. Kazàn kreeg de kans dit in Nederland te doen in het populaire kinderprogramma Ren je rot waarin presentator Martin Brozius hem steevast aankondigde als ‘de man die alles kan’. Dat uitleggen van trucs kwam hem op kritiek te staan van jaloerse vakgenoten die vonden dat hij de erecode schond en het beschouwden als broodroof. Kazàns verweer was dat het om simpele trucs ging en het kinderen de liefde voor het vak bijbracht. Latere goochelinstructiefilmpjes voor de TROS werden zelfs van de buis gehaald na protesten en bedreigingen.

Prijzenslag

In het boek wordt uitgebreid stilgestaan bij de verschillende tv- en theaterprogramma’s die Kazàn maakte. Een heel hoofdstuk wordt uitgetrokken voor Prijzenslag, de eerste dagelijkse quiz op de Nederlandse tv. De afleveringen werden van te voren opgenomen, soms wel zeven per dag. Toen Hans met zijn vrouw op een avond een wandeling door de buurt maakte, zagen ze hoe in verschillende huiskamers naar zijn programma gekeken werd. Bij een van de huiskamers keek hij vol spanning naar binnen, omdat hij zelf niet meer wist hoe deze aflevering afliep. Op dat moment draaide de bewoonster haar hoofd en geloofde haar ogen niet. De presentator op tv stond op datzelfde moment voor haar raam.

Aan het eind van de vorige eeuw vertrok Kazàn met zijn gezin naar Spanje waar een ambitieus project met een eigen theater in Torremolinos jammerlijk mislukte. Het kostte Kazàn de nodige moeite om deze mentale en financiële tegenslag te boven te komen. Ook zijn gezondheid liet hem regelmatig in de steek

Grootste fan

Auteur Michel van Zeist maakt er meteen in de inleiding van zijn boek geen geheim van dat hij een groot bewonderaar is en dat Hans Kazàn hem inspireerde om zelf goochelaar te worden. Zijn boek is dan ook in de eerste plaats een eerbetoon ter gelegenheid van de 70-ste verjaardag en het 50-jarig artiestenjubileum van zijn idool. De auteur regelde zelfs dat Kazàn bij die gelegenheid een koninklijke onderscheiding kreeg. De bevlogenheid en het enthousiasme van de auteur voor het goochelvak en voor zijn hoofdpersoon spat dan ook van de pagina’s af. Van Zeist slaat bovendien interessante zijpaden in en vertelt over goochelaars die zowel Kazàn als hem inspireerden, zoals Fred Kaps en de Joodse hofgoochelaar Larette, over wie de auteur eerder boeken schreef.

Hans Kazàn – De man die bijna alles kan bestaat grotendeels uit een aaneenschakeling van korte, vlot geschreven anekdotes. Het showbizz- en goochelaarsbestaan van Kazàn leent zich hier uitstekend voor want regelmatig ging er iets (bijna) mis tijdens optredens en opnames. Dat leverde regelmatig hilarische voorvallen en een enkele keer ronduit levensbedreigende situaties op. Bijvoorbeeld toen Kazàn thuis in een kist een truc wilde oefenen en het deksel  dichtviel. Hij wist nog maar ternauwernood te ontsnappen.

Tefal-laag van vrolijkheid

Het boek staat vol loftuitingen en naar kritische noten is het vergeefs zoeken. Regelmatig neemt Van Zeist het voor de goochelaar op als hij schrijft over kritiek die anderen door de jaren heen op hem hadden. Bijvoorbeeld dat hij te blij en onoprecht zou zijn en een ‘Tefal-laag van vrolijkheid over zich had’. Iets waar Kazàn later in een reclamespot de spot mee dreef door een chagrijnige versie van zichzelf te spelen. De vraag of die eeuwige glimlach echt vanzelf ging of dat hij soms zelf ook genoeg had van zijn toch wat oppervlakkige rol, wordt in het boek niet beantwoord.

Als grootste fan wil Van Zeist ook nog graag even vermelden dat Kazàn ‘nooit betrokken is geweest bij schandalen. Zelfs niet zijdelings. (…) Kazàn kan zich geen andere vrouw dan Wendy aan zijn zijde voorstellen en is haar altijd trouw gebleven’. Nog zoeter wordt het als Van Zeist het koppel in het slothoofdstuk samen met hun kinderen en kleinkinderen betitelt als ‘het ultieme voorbeeld van privégeluk’. Eind goed al goed.

Hans Kazàn. De man die bijna alles kan
Michel van Zeist
Sumtip
ISBN hardcover 9789083084435
Verschenen in maart 2023

Bestelinformatie