Het is 28 oktober 1961 en Brian Epstein is aan het werk in zijn platenzaak in hartje Liverpool als er fluitend een man binnenkomt. ‘Ik ben op zoek naar een singletje van The Beatles, ‘My Bonnie’.’ Brian kijkt op van zijn papierwerk. ‘The Beetles, zegt u?’ ‘Nee meneer, The Beatles, b-e-a-t-l-e-s. Het is net uitgekomen op een Duits label en ik krijg het liedje niet meer uit mijn hoofd.’ Brian heeft nog nooit van The Beatles gehoord maar belooft de man dat hij zijn best voor hem gaat doen; ‘Kom volgende week nog maar een keer terug, dan zullen we zorgen dat we dat singletje in het assortiment hebben.’ Een assistent vangt het gesprek op en vraagt hoe het mogelijk is dat Brian The Beatles niet kent. ‘De bandleden zijn geboren en getogen Liverpudlians en geven regelmatig lunchconcerten in The Cavern!’, een hippe dansclub op loopafstand van de winkel. Brian besluit het bandje dezelfde dag nog te gaan beluisteren. In zijn lunchpauze vertrekt hij samen met zijn assistent richting het kleine rokerige zaaltje dat met recht The Cavern (de grot) wordt genoemd. Al bij het afdalen van de trap wordt hij gegrepen door de klanken die hem tot zijn dood niet meer los zullen laten en die vanaf dat moment zijn leven zullen bepalen
Levensloop
Brian Epstein groeit tijdens de Tweede Wereldoorlog op in een Joodse familie in Liverpool, ver weg van de misère en armoede van de arbeiderswijken waar de stad zo beroemd en berucht om is. Hij is de oudste zoon en zijn succesvolle vader heeft hoge verwachtingen van hem. Maar op school blijkt dat Brian er interesses op nahoudt die niet aansluiten bij wat zijn vader van hem verwacht. Tijdens zijn lessen droomt Brian van het ontwerpen van mode en van theater. Zijn homoseksualiteit zal samen met zijn Joodse afkomst een sleutelrol spelen in het verloop van zijn jeugd en volwassen leven.
Epstein kan zijn weg niet vinden in een Engeland gedomineerd door klassenverschillen en herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Hij stopt op zijn zestiende met school en krijgt een baantje in de meubelzaak van zijn vader, NEMS. Brian blijkt een geboren verkoper met oog voor presentatie en weet zich te ontpoppen tot gewiekst zakenman binnen het familiebedrijf. Jaren verstrijken en de zaken gaan goed met NEMS.
Muziek
Als Epstein hoofd wordt van de nieuwste uitbreiding van de zaak, de elektronica-afdeling, maakt hij zijn entree in de muziekwereld. Het blijkt een slimme zet om naast de verkoop van grammofoonspelers ook elpees op te nemen in het assortiment en NEMS groeit in korte tijd uit tot de grootste platenzaak van Noord Engeland. Het moment waarop zijn fluitende klant naar het singeltje ‘My Bonnie’ vraagt, is niet ver meer weg. Als manager van The Beatles staat Brian Epstein in de schaduw van misschien wel de grootste band aller tijden. Hij bindt de strijd aan met de gevestigde orde en de wereld die zo hard voor hem is geweest. Een strijd die hij uiteindelijk verliest door drank, drugs en eenzaamheid. Door de chaos van succes en het uitblijven van de liefde.
Epstein, het brein achter The Beatles
Beekens hanteert in zijn grafische roman een minimalistische en persoonlijke tekenstijl waarbij hij met Oost-Indische inkt werkt en bij het inkleuren alleen maar gebruik maakt van grijstinten. Hierdoor geeft hij het verhaal een ‘feel’ alsof je als lezer een oude zwart-wit film ziet die je zicht biedt op een tijd waarin je je thuis voelt, met gebeurtenissen waar je bij had willen zijn.
De details in de tekeningen zijn soms achteloos, bijna amateuristisch, maar dat geeft Beekens werk juist kracht en voorkomt dat het te ‘gladjes’ wordt. Het is een stijl die typerend voor hem is. Het boek van Beekens neemt je mee door het leven van Epstein. Een biografie in de vorm van een graphic novel verschilt vooral van een traditionele biografie doordat de maker gedwongen is een helder perspectief te kiezen. De vorm van de grafische roman is zo compact dat hij alleen datgene wat er echt toe doet zichtbaar kan maken. Ruimte voor gedetailleerde beschrijvingen is er niet. Beekens is erin geslaagd met Epstein, het brein achter the Beatles een meeslepend verhaal neer te zetten dat je tot de laatste bladzijde niet loslaat.
Jaron Beekes studeerde Algemene Cultuurwetenschappen aan de VU, Illustratieve vormgeving aan de HKU en Beeld & Taal aan de Gerrit Rietveld Academie. Hij bracht in 2011 De lens van Spinoza, een grafische roman over het leven en werk van Baruch de Spinoza
Epstein. Het brein achter The Beatles
Jaron Beekes
Uitgeverij Bezige Bij
ISBN 9054923857
Verschenen juni 2013
