recensies Nederlandstalige biografieƫn

Het godsvertrouwen van verzetsheld Kees Chardon

Tijdens de Tweede Wereldoorlog doken in Nederland zoā€™n 25.000 Ć  28.000 Joden onder. De Delftse verzetsstrijder Kees Chardon was een belangrijke spil in het web van de zogeheten ā€˜Jodenbegunstigersā€™ die voor de onderduikers een veilig heenkomen zochten. Niet alleen in Den Haag en omgeving, maar ook in Noord-Holland, Brabant,...

Gooilust. De stille strijd van Louise Blaauw-Six

De titel Gooilust van het boek van Jeanette Wagenaar verwijst naar de buitenplaats Gooilust in ā€™s Graveland die ook wel ā€˜De tuin van Blaauwā€™ wordt genoemd. Die benaming is te danken aan Frans Blaauw, een amateur-bioloog die er tussen 1895 en zijn dood in 1936 exotische dieren houdt zoals...

Tante Bertha, de moeder van het Rotterdamse verzet?

Het begon met een bezoek van de auteur, Gerard Groeneveld, aan het Museum ā€™40-ā€˜45NU in Rotterdam, waar hij al ronddwalend op een tweetal eigenaardige memorabilia stootte. Allebei hadden betrekking op mevrouw B.M. van der Hof-Kooijman, ook wel bekend als tante Bertha. Het ene voorwerp was een ingelijste oorkonde waarin...

De odyssee van Alexander de Grote

De Griekse historicus Plutarchus koos ervoor om in zijn Parallelle Levens een vergelijking te maken tussen Alexander de Grote en Julius Caesar. Een logische keuze, als je hun indrukwekkende veroveringen met elkaar vergelijkt. Hij had ook kunnen kiezen voor een vergelijking met keizer Augustus. Beiden werden op uiterst jonge...

Pater Victor en het katholieke verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog

Pater Victor verzetsman is een prijzenswaardige poging van Hans Kanters om een moedige Rotterdamse pater en de met hem verbonden katholieke verzetsgroep aan de vergetelheid te ontrukken. Kanters heeft een achtergrond in de zakenwereld en is een volle neef van de hoofdfiguur; zijn ouderlijk huis diende zelfs als hoofdkwartier...

Werkpaard Chris Buys Ballot richtte het KNMI op

Na zijn bekroonde boeken over de Nobelprijswinnaars Kamerlingh Onnes en Lorentz komt de wetenschapshistoricus Dirk van Delft nu wederom met een uiterst degelijke en boeiende biografie. Ditmaal betreft het een iets mindere godheid uit de wetenschappelijke hemel, maar daarom niet minder interessant: Chris Buys Ballot (1817-1890). Buys Ballot was een...

David Simons: invloedrijk binnen en buiten de Joodse gemeenschap

In navolging van organisaties als de Nederlandse Spoorwegen en het Rode Kruis heeft de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) besloten om het handelen van de eigen organisatie tijdens de Tweede Wereldoorlog te laten onderzoeken. In 2020 verleende de VNG aan het Nederlands Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies (NIOD)...

August Vermeylen, een intellectueel in oorlogstijd

Vrij snel na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog werd de Vlaamse kunsthistoricus, letterkundige en politicus August Vermeylen (1872-1945) door de Duitsers ā€˜kaltgestelltā€™. Het werd hem verboden om nog langer een openbare functie uit te oefenen. In Stil verzet reconstrueert Hans Vandevoorde aan de hand van egodocumenten welke bewegingsruimte...

recensies buitenlandse biografieƫn

Zhou Enlai ā€“ het ‘schoothondje’ van Mao Zedong?

In de jaren 70 kende het grote publiek in Nederland dankzij pers en televisie drie Chinese mannenkoppen: die vande voorzitter van de Chinese Communistische Partij (CCP) Mao Zedong (toen nog Mao Tsetoeng), zijn eeuwige minister-president Zhou Enlai (toen nog Tsjoe Enlai) en Deng Xiaoping, een topman van de CCP...

Hitlers getrouwen ā€“ nazi’s in alle soorten en maten

Na de levenslange bemoeienis van historicus Richard J. Evans (1947) met de geschiedenis van de nationaalsocialisten en de Tweede Wereldoorlog, leest deze groepsbiografie van personen rond Hitler als een soort toegift op zijn onderzoeken van de laatste halve eeuw. Hij heeft in Hitler's People, vertaald in het Nederlands als...

Josiah Wedgwood (1730-1795). Een experimentele woke biografie

Industrieel geproduceerd Wedgwood aardewerk is zo beroemd geworden dat het nog steeds door particulieren en musea wordt verzameld. Het prachtige design van bepaalde Wedgwood vazen, serviezen en andere producten speelt daarbij zeker een rol, maar even belangrijk lijkt een zekere nostalgie naar de glorie van de beginperiode van de...

Freud & Co over president Woodrow Wilson. Een wacko in het Witte huis

Woodrow Wilson was een Amerikaanse president (1913-1921) die misschien nog steeds in schoolboeken doorgaat voor de uitvinder van de Volkenbond, de League of Nations. Dat klopt wel maar president Wilson was eveneens de man die door zijn gedrag in de Amerikaanse Senaat de toetreding van de Verenigde Staten tot...

Dr John Ackah Blay-Miezah. Een weldoener-oplichter schrijft geschiedenis

De eerste president van onafhankelijk Ghana, Kwame Nkrumah, zou op zijn armoedige sterfbed in 1972 bekend hebben dat hij tienduizenden goudstaven het land uit had gesmokkeld. Dat kwam niet echt als een verrassing, want hadden de Britten en Amerikanen niet altijd al gezegd dat deze anti-imperialistische African hero corrupt...

Operatie-Sigmund Freud: sterven in vrijheid

Psychoanalyse en Sigmund Freud (1856-1939) zijn uit. Althans, dat denken tegenwoordig de meeste psychologen en psychiaters. Geen stroming binnen psychologie en psychiatrie evenwel waarvan inzichten zo gemeengoed zijn geworden. Wie heeft er niet gehoord van het Oedipuscomplex, onbewuste drijfveren, vrije assocaties, afweermechanismes? Of van het Id, Ego en Superego?...

CĆ¢ndido Rondon (1865-1958). Een eeuw in een tranendal

Er zijn mensen die kind van hun tijd zijn Ć©n hun tijd ver vooruit, zoals CĆ¢ndido Rondon (1865-1958), vooral gewaardeerd als pionier van bescherming van indianenstammen in het Amazonegebied en van het Amazonegebied zelf. Er is een Braziliaanse provincie naar hem vernoemd, Rondonia. Elke week is er wel nieuws...

Superspion Marguerite Harrison, beter dan James Bond

Naast biografieƫn lees ik vooral veel thrillers, die ik meestal in bulk leen van de plaatselijke bibliotheek. Dit weekeind las ik, bijvoorbeeld, A Beautiful Spy door Rachel Hore, een Sunday Times bestseller in 2021. Die viel me tegen. Ik vond de hoofdpersoon, Minnie Gray, een zeurpiet. Ze leidt een...