recensie- categoriepagina

Godfried Bomans, humorist uit heimwee

Zoals bij veel generatiegenoten het geval is, begon de liefde voor literatuur bij mij met Kopstukken van Godfried Bomans. Ze kwamen, dacht ik, voor in een Bulkboek met verzamelde ‘kursieven’. Mijn leraar Nederlands bracht ze ter sprake en ik weet nog dat ik er thuis mijn ouders met veel plezier uit voorlas. Toen op school bekend werd dat bij De Slegte een zoveelste druk van Pieter Bas voor één gulden vijfennegentig te koop was,...

Het godsvertrouwen van verzetsheld Kees Chardon

Tijdens de Tweede Wereldoorlog doken in Nederland zo’n 25.000 à 28.000 Joden onder. De Delftse verzetsstrijder Kees Chardon was een belangrijke spil in het web van de zogeheten ‘Jodenbegunstigers’ die voor de onderduikers een veilig heenkomen zochten. Niet alleen in Den Haag en omgeving, maar ook in Noord-Holland, Brabant, Limburg en Friesland wist Chardon landgenoten te overreden hulp te bieden. Trudy van der Wees schreef een boek over dit ‘boegbeeld van het Delftse verzet’. Wat...

Gooilust. De stille strijd van Louise Blaauw-Six

De titel Gooilust van het boek van Jeanette Wagenaar verwijst naar de buitenplaats Gooilust in ’s Graveland die ook wel ‘De tuin van Blaauw’ wordt genoemd. Die benaming is te danken aan Frans Blaauw, een amateur-bioloog die er tussen 1895 en zijn dood in 1936 exotische dieren houdt zoals met uitsterven bedreigde witstaartgnoes, bizons en flamingo’s en er een collectie uitheemse planten opbouwt. Voor de verzameling van Blaauw is in binnen- en buitenland veel...

Georg Friedrich Händel. Het fenomenale oeuvre van een theaterdier pur sang

Opnieuw is de Nederlandstalige literatuur verrijkt met een boek over Händel, dat ons op een innemende manier aan de hand neemt om diens immense oeuvre te verkennen. Eerder schreef ik voor biografieportaal een recensie over Georg Friedrich Haendel – de jonge jaren (1685-1713) van de Vlaamse musicoloog Ignace Bossuyt, een boek dat zich concentreert op het werk dat Händel schreef voordat hij naar Engeland verhuisde. In De opera’s van Händel – Klankbeelden van de...

Tante Bertha, de moeder van het Rotterdamse verzet?

Het begon met een bezoek van de auteur, Gerard Groeneveld, aan het Museum ’40-‘45NU in Rotterdam, waar hij al ronddwalend op een tweetal eigenaardige memorabilia stootte. Allebei hadden betrekking op mevrouw B.M. van der Hof-Kooijman, ook wel bekend als tante Bertha. Het ene voorwerp was een ingelijste oorkonde waarin zij werd geëerd vanwege ‘bewezen dapperheid’ als ‘de moeder van het verzet te Rotterdam’. Het andere was een beschadigde plaquette met de tekst ‘aangeboden door...

Vanuit een heldere visie scoort het minimalisme van Joost Swarte maximaal effect

Hij tekende voor Vrij Nederland, Humo en The New Yorker en won belangrijke prijzen. Toch is Joost Swarte (Heemstede, 24 december 1947) niet alleen tekenaar; hij ontwierp ook affiches, boekomslagen, meubilair, glas-in-lood-ramen, platenhoezen, telefoonkaarten, postzegels en lettertypes. En zelfs een gebouw, de Toneelschuur in Haarlem. Schrijver Ward Wijndelts begaf zich in het universum van de tekenaar en beschreef in Sleutelmomenten diens carrière. Eén van die sleutelmomenten is het formuleren van de klare lijn, een soort...

Baltus Pekelharing inspireerde het liberalisme en de sociaal-democratie

In de tweede helft van de negentiende eeuw raakten economische, sociale en politieke ontwikkelingen in een stroomversnelling. Industrialisatie en modernisering leidden tot heftige debatten en vroegen om nieuwe keuzes. De belangrijkste stromingen - de liberalen, de socialisten, de katholieken en de gereformeerden - organiseerden zich in kiesverenigingen en tegen het eind van de eeuw in politieke partijen. Baltus Pekelharing (1841-1922), hoogleraar aan de Polytechnische School in Delft, mengde zich intensief en langdurig in de...

Edwin Rutten en Ome Willem: levenslust, gekkigheid, grootspraak en mooie anekdotes

Dag Rakkers! Het boek over Edwin Rutten van Geke Mateboer, gaat evenzeer over Ome Willem, het alter ego van Rutten, als over hemzelf. In de vele anekdotes en herinneringen die het verhaal larderen, komt Rutten uitgebreid aan het woord en klinkt hij net zo onvermoeibaar en enthousiast als de grote kindervriend die hij al vijftig jaar speelt. Met wie hij zó is vergroeid, dat hij hem zijn ‘31 jaar jongere eeneiige tweelingbroer’ noemt. Voor...

De odyssee van Alexander de Grote

De Griekse historicus Plutarchus koos ervoor om in zijn Parallelle Levens een vergelijking te maken tussen Alexander de Grote en Julius Caesar. Een logische keuze, als je hun indrukwekkende veroveringen met elkaar vergelijkt. Hij had ook kunnen kiezen voor een vergelijking met keizer Augustus. Beiden werden op uiterst jonge leeftijd zwaar op de proef gesteld na de moord op hun vader, en beiden hebben hun mannetje gestaan en de wereld definitief veranderd. Alexander de Grote...

Verslag van een vriendschap. Leven en denken van Simone Weil

De Française Simone Weil (1909-1943) wordt gezien als een van de meest intrigerende denkers van de twintigste eeuw. Als filosofe, mystica en politiek activiste liet zij een diepgaande indruk achter met haar radicale ideeën over rechtvaardigheid, arbeid en spiritualiteit. Hoewel haar leven heel kort was, is haar werk nog altijd van grote relevantie. Frits de Lange is hoogleraar ethiek aan de Protestantse Theologische Universiteit (Groningen) en schreef in 1991 over Simone Weil Totale beschikbaarheid....

Jeroen Krabbé: ‘IJdele onzin’?

Ik keek reikhalzend uit naar het ‘biografisch portret’ van Jeroen Krabbé om redenen die mij – ik waarschuw maar vast – niet tot de meest objectieve recensent van dit vlot geschreven en prachtig vormgegeven boek maken. Dat zit zo. Na mijn Jan Terlouw-biografie (2016) zocht ik een nieuw biografieslachtoffer en Jeroen Krabbé stond hoog op mijn shortlist. Net als Terlouw was hij van verschillende markten thuis: acteur, regisseur, schilder, programmamaker. Hij had bovendien een even...

Rik Wouters. De kunst gaat voor alles

Als lezer sloot ik beeldend kunstenaar Rik Wouters (1882-1915) meteen in mijn hart. Op het achterplat van de vuistdikke geactualiseerde biografie van Eric Min wordt gesteld dat hij als romanpersonage geen slecht figuur zou hebben geslagen. Dat is niks teveel gezegd. In zijn korte leven, de kunstenaar is maar 33 jaar geworden, komt alles voorbij: armoede, hartstocht, natuurlijk zijn kunstenaarsschap maar ook de Grote Oorlog en zijn tragische einde. Rik Wouters. Een biografie verscheen...