Een bestaan dat volledig en vrijwel compromisloos in het teken van muziek staat, zo kun je het leven van de Bulgaarse Marietta Petkova (Roese, 1968) omschrijven. Wat aanvankelijk een portret moest worden, groeide van lieverlee uit tot een lijvige biografie over een uitzonderlijk begenadigd pianiste. Lex Bohlmeijer, van huis uit letterkundige, schreef het boek Muziek is een hart dat alles weet. Het aangrijpende levensverhaal van pianiste Marietta Petkova. Marietta was zeven toen ze met spelen...

Zangeres, actrice, danseres, revuester, schrijfster: wat is Josephine Baker eigenlijk niet geweest? Vermoedelijk was ze de eerste superster van de entertainmentwereld. Josephine werd beroemd op (vooral Franse) theaterpodia, maar verwierf ook een sterrenstatus in de filmindustrie. Haar uitstraling, stem, bewegingen en levenslust bezorgden haar overal ter wereld een enorme schare bewonderaars, tot in de hoogste kringen. Maar Josephine Baker was misschien wel groter dan haarzelf. Ze werd ook bekend als fanatiek dierenliefhebster, meervoudig adoptiemoeder en...

Anna Terruwe (1911-2004) opende in 1945 in Nijmegen een praktijk als zenuwarts. Tot haar klantenkring behoorden religieuzen die psychische problemen kregen door de strenge regels die de katholieke godsdienst hen oplegde. Halverwege de jaren vijftig verbood het Vaticaan haar om mannelijke religieuzen te behandelen. Tien jaar later werd zij gerehabiliteerd. Door deze affaire is zij lang beschouwd als een vooruitstrevend psychiater die mensen met geestelijke problemen, waaronder priesters en kloosterlingen, de nodige lucht verschafte....

Een afgebroken kolom als verwijzing naar een jonggestorvene, een duif op een grafsteen duidend op verzoening, en de gevleugelde zandloper: het allegorisch symbool dat ons duidelijk maakt hoe kortstondig het aardse leven feitelijk is. Het zijn maar drie van de tientallen funeraire symbolen die je op begraafplaatsen kunt tegenkomen. Ze vinden hun oorsprong in zowel christelijke als niet-christelijke godsdiensten. Op laatnegentiende-eeuwse graven tref je ook symbolen aan uit de Romeinse en Griekse oudheid, zoals...

De Hollandsche Schouwburg was de plek waar de Duitsers tijdens de Tweede Wereldoorlog de Joden van Amsterdam verzamelden voordat zij op transport werden gezet naar Westerbork of Vugt. Het was ook een broedplaats van humanitair verzet. Veelal denkt men dan aan Walter Süskind of Henriëtte Pimentel, die naar schatting zeshonderd kinderen in veiligheid hebben gebracht.  Of aan Raphaël Halverstad, die de benodigde papieren voor hun ontsnapping vervalste. De naam Maurice Hirschel zal menigeen minder...

The Kinks zijn alleen The Kinks als ze allebei meedoen. En allebei, dat zijn Ray en Dave Davies. Creatieve spanning, dat is, in het kort, de reden waarom de twee broers niet meer samen het podium op gaan. Vanaf het moment dat ze elk hun eigen weg gingen, eind jaren negentig, moeten hun fans het doen met de backcatalogue en soloplaten. Dick van Veelen is zo’n fan. Hij schreef het boek Ray en Dave...

Zoals bij veel generatiegenoten het geval is, begon de liefde voor literatuur bij mij met Kopstukken van Godfried Bomans. Ze kwamen, dacht ik, voor in een Bulkboek met verzamelde ‘kursieven’. Mijn leraar Nederlands bracht ze ter sprake en ik weet nog dat ik er thuis mijn ouders met veel plezier uit voorlas. Toen op school bekend werd dat bij De Slegte een zoveelste druk van Pieter Bas voor één gulden vijfennegentig te koop was,...

Tijdens de Tweede Wereldoorlog doken in Nederland zo’n 25.000 à 28.000 Joden onder. De Delftse verzetsstrijder Kees Chardon was een belangrijke spil in het web van de zogeheten ‘Jodenbegunstigers’ die voor de onderduikers een veilig heenkomen zochten. Niet alleen in Den Haag en omgeving, maar ook in Noord-Holland, Brabant, Limburg en Friesland wist Chardon landgenoten te overreden hulp te bieden. Trudy van der Wees schreef een boek over dit ‘boegbeeld van het Delftse verzet’. Wat...

De titel Gooilust van het boek van Jeanette Wagenaar verwijst naar de buitenplaats Gooilust in ’s Graveland die ook wel ‘De tuin van Blaauw’ wordt genoemd. Die benaming is te danken aan Frans Blaauw, een amateur-bioloog die er tussen 1895 en zijn dood in 1936 exotische dieren houdt zoals met uitsterven bedreigde witstaartgnoes, bizons en flamingo’s en er een collectie uitheemse planten opbouwt. Voor de verzameling van Blaauw is in binnen- en buitenland veel...

Opnieuw is de Nederlandstalige literatuur verrijkt met een boek over Händel, dat ons op een innemende manier aan de hand neemt om diens immense oeuvre te verkennen. Eerder schreef ik voor biografieportaal een recensie over Georg Friedrich Haendel – de jonge jaren (1685-1713) van de Vlaamse musicoloog Ignace Bossuyt, een boek dat zich concentreert op het werk dat Händel schreef voordat hij naar Engeland verhuisde. In De opera’s van Händel – Klankbeelden van de...

Het begon met een bezoek van de auteur, Gerard Groeneveld, aan het Museum ’40-‘45NU in Rotterdam, waar hij al ronddwalend op een tweetal eigenaardige memorabilia stootte. Allebei hadden betrekking op mevrouw B.M. van der Hof-Kooijman, ook wel bekend als tante Bertha. Het ene voorwerp was een ingelijste oorkonde waarin zij werd geëerd vanwege ‘bewezen dapperheid’ als ‘de moeder van het verzet te Rotterdam’. Het andere was een beschadigde plaquette met de tekst ‘aangeboden door...

Hij tekende voor Vrij Nederland, Humo en The New Yorker en won belangrijke prijzen. Toch is Joost Swarte (Heemstede, 24 december 1947) niet alleen tekenaar; hij ontwierp ook affiches, boekomslagen, meubilair, glas-in-lood-ramen, platenhoezen, telefoonkaarten, postzegels en lettertypes. En zelfs een gebouw, de Toneelschuur in Haarlem. Schrijver Ward Wijndelts begaf zich in het universum van de tekenaar en beschreef in Sleutelmomenten diens carrière. Eén van die sleutelmomenten is het formuleren van de klare lijn, een soort...