recensie- categoriepagina

Jeroen Krabbé: ‘IJdele onzin’?

Ik keek reikhalzend uit naar het ‘biografisch portret’ van Jeroen Krabbé om redenen die mij – ik waarschuw maar vast – niet tot de meest objectieve recensent van dit vlot geschreven en prachtig vormgegeven boek maken. Dat zit zo. Na mijn Jan Terlouw-biografie (2016) zocht ik een nieuw biografieslachtoffer en Jeroen Krabbé stond hoog op mijn shortlist. Net als Terlouw was hij van verschillende markten thuis: acteur, regisseur, schilder, programmamaker. Hij had bovendien een even...

Rik Wouters. De kunst gaat voor alles

Als lezer sloot ik beeldend kunstenaar Rik Wouters (1882-1915) meteen in mijn hart. Op het achterplat van de vuistdikke geactualiseerde biografie van Eric Min wordt gesteld dat hij als romanpersonage geen slecht figuur zou hebben geslagen. Dat is niks teveel gezegd. In zijn korte leven, de kunstenaar is maar 33 jaar geworden, komt alles voorbij: armoede, hartstocht, natuurlijk zijn kunstenaarsschap maar ook de Grote Oorlog en zijn tragische einde. Rik Wouters. Een biografie verscheen...

Jack Poels. Waarachtige verhalen van een muzikant uit de Peel

Jack Poels heeft een bescheiden actieradius, met America als centrum van zijn wereld. Af en toe de bus in voor een optreden en dan zo snel mogelijk weer terug naar huis. Meer is ook niet nodig, want er valt genoeg te beleven in zijn dorp. Schrijver Ralf Mohren verhuisde tijdelijk naar Noord-Limburg om de gangen van de liedjesschrijver te boekstaven. De Zachte Zanger is een warmbloedig portret van de frontman van Rowwen Hèze. Eclectisch? De...

Virgil van Dijk, de beste verdediger van Liverpool, Engeland of de wereld

Topvoetballers zijn mediasterren. We zien en horen van alles over hen via de televisie, internet en de pers. Die informatie is vaak wel beperkt, onvolledig en/of gekleurd. Dat geldt in nog veel sterkere mate als een voetballer in een ander land speelt, laat staan al elf jaar zoals in het geval van Virgil van Dijk. Deze landgenoot herinneren we ons nauwelijks uit onze eigen stadions en wedstrijdverslagen. We kennen de innemende centrale verdediger wel...

Hugo Brandt Corstius (1935-2014): Asperger-tijd

‘Wie schrijft schaamt zich niet.’Zo omschreef in 1977 Hugo Brandt Corstius als columnist Piet Grijs zijn credo. Over deze wiskundige en taalwetenschapper, die zich van tientallen pseudoniemen bediende en voor vrijwel alle media in Nederland heeft geschreven, publiceerde Elsbeth Etty een boeiende biografie met de paradoxale titel Ik heb nog nooit gelogen. De in 2020 overleden taalkundige Liesbeth Koenen, een voormalige student van Brandt Corstius, was daar eerder aan begonnen. Toen uitgeverij Querido in 2021...

Pater Victor en het katholieke verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog

Pater Victor verzetsman is een prijzenswaardige poging van Hans Kanters om een moedige Rotterdamse pater en de met hem verbonden katholieke verzetsgroep aan de vergetelheid te ontrukken. Kanters heeft een achtergrond in de zakenwereld en is een volle neef van de hoofdfiguur; zijn ouderlijk huis diende zelfs als hoofdkwartier voor de organisatie van de pater. Deze achtergrond en zijn persoonlijke betrokkenheid klinken duidelijk door in zijn verhaal. Zo beziet hij veel verzetsactiviteiten van zijn...

Betje Wolff: een vrije geest en een uitzonderlijk leven

Marita Mathijsen heeft een prachtige biografie geschreven van de schrijfster en dichteres Betje Wolff, voluit Elisabeth Wolff-Bekker (1738-1804). Interessant is dat de emeritus hoogleraar Nederlandse letterkunde zich in het boek vrij uitvoerig verantwoordt waarom en hoe zij deze levensbeschrijving heeft geschreven. Moedige standpunten Betje Wolff wordt tegenwoordig bijna altijd nog in een adem genoemd met Aagje Deken, waarmee zij 27 jaar een schrijversduo vormde. Eerder verschenen er al dubbelbiografieën van Wolff en Deken van de hand...

Werkpaard Chris Buys Ballot richtte het KNMI op

Na zijn bekroonde boeken over de Nobelprijswinnaars Kamerlingh Onnes en Lorentz komt de wetenschapshistoricus Dirk van Delft nu wederom met een uiterst degelijke en boeiende biografie. Ditmaal betreft het een iets mindere godheid uit de wetenschappelijke hemel, maar daarom niet minder interessant: Chris Buys Ballot (1817-1890). Buys Ballot was een zondagskind die een enerverend leven leidde in een eeuw vol grote veranderingen in het onderwijs en de politiek-maatschappelijke verhoudingen. Hij bezat een ongeëvenaarde werkkracht, die...

David Simons: invloedrijk binnen en buiten de Joodse gemeenschap

In navolging van organisaties als de Nederlandse Spoorwegen en het Rode Kruis heeft de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) besloten om het handelen van de eigen organisatie tijdens de Tweede Wereldoorlog te laten onderzoeken. In 2020 verleende de VNG aan het Nederlands Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies (NIOD) een dubbele opdracht. Ten eerste het doen van een onderzoek naar de organisatie en de activiteiten van de VNG tijdens de bezetting, de aanloop daarnaartoe...

Hans Warren: de Zeeuwse klei ontstegen?

Hoe kun je de biografie schrijven van iemand met wie je 23 jaar samen was? Dat deed Mario Molegraaf en natuurlijk was hij zich bewust van het feit dat daar vragen over gesteld zouden worden. Hij probeert die vragen voor te zijn door Opperhuidmens: de biografie van Hans Warren te voorzien van een uitgebreide inleiding, waarin hij niet alleen zijn keuzes en werkwijze toelicht maar ook een voorschot neemt op de conclusies van zijn...

Altijd weer “een slag anders”. Een succesrijk staatsman met een tragisch einde: Ruud Lubbers  (1938-2018)

Vrijpostig en hinderlijk meedenken “Zouden we dat niet een slag anders kunnen doen?, was de stereotype vraag van minister-president Lubbers, als hij weer eens meedacht met één van zijn ministers, waarna hij dan uiteindelijk vaak met een voorstel kwam om het beleid drastisch te wijzigen. Een treffend voorbeeld van meedenken heb ik zelf als Financiën-ambtenaar meegemaakt. Eind december 1991 kreeg premier Lubbers uit handen van de gewezen thesaurier-generaal Emile van Lennep diens memoires. In zijn dankwoord...

August Vermeylen, een intellectueel in oorlogstijd

Vrij snel na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog werd de Vlaamse kunsthistoricus, letterkundige en politicus August Vermeylen (1872-1945) door de Duitsers ‘kaltgestellt’. Het werd hem verboden om nog langer een openbare functie uit te oefenen. In Stil verzet reconstrueert Hans Vandevoorde aan de hand van egodocumenten welke bewegingsruimte Vermeylen – en daarmee ook andere intellectuelen – tijdens de oorlog nog had. Naarmate Stil verzet vordert, realiseert Vandevoorde zich meer en meer dat een...